6360 sayılı Kanun ile merkeze bağlanan ilçe merkezlerine indirimli su tarifesi uygulandığı görülmüştür.

‌Tablo 10: VASKİ Genel Müdürlüğü Mesken Tarifesi Cetveli

2560 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesinde; su satışı ve kullanılmış suların boşaltılmasına ilişkin tarifeleri inceleyerek karara bağlama görevinin su ve kanalizasyon idarelerinin genel kurulunda olduğu hükme bağlanmıştır.

Aynı zamanda VASKİ Genel Kurulu olan Van Büyükşehir Belediye Meclisinin 23.11.2015 tarih ve 30 sayılı Kararı’ndan sonra alınan tüm Genel Kurul kararlarında 6360 sayılı Kanun ile merkeze bağlanan Başkale, Bahçesaray, Çaldıran, Çatak, Gevaş, Gürpınar, Muradiye, Özalp ve Saray ilçe merkezlerine; İpekyolu, Tuşba, Edremit ve Erciş ilçe merkezlerine göre, detayı yukarıda örnek olarak verilen mesken tarifesi tablosundan görüleceği üzere, su ve atık su tarifesinin indirimli olarak belirlendiği, 2023 yılında da söz konusu indirimli tarife uygulamasına devam edildiği ve yapılan indirimlerin işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimlerden olmadığı görülmüştür.

2560 sayılı Kanun’da su satışı ve kullanılmış suların uzaklaştırılmasına ilişkin tarifeleri yapma yetkisi VASKİ Genel Kuruluna verilmiş ise de Genel Kurulun işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler haricinde herhangi bir kişi, kurum veya bölgeye indirimli veya ücretsiz tarife belirleyebileceğine ilişkin bir hükme yer verilmemiştir.

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’da ve bu Kanun’a dayanılarak çıkartılan Bakanlar Kurulu kararlarında indirimli su ücreti tahakkuk ettirilecek olanlar ayrıntılı bir şekilde açıklanmış, üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanamayacağı belirtilmiştir. Ayrıca, Kanun’un yayımı tarihinden itibaren Cumhurbaşkanınca (daha önceleri Bakanlar Kurulunca) çıkarılan muafiyet kararlarında belirtilenler dışında, su ve kanalizasyon idarelerine özgü olarak ilçe merkezlerine indirimli su verileceğine ilişkin herhangi bir karara rastlanmamıştır. Bu nedenle İdare tarafından hazırlanacak tarife yönetmelikleri ve uygulanacak tarife kararlarında diğer kanunlarda belirtilen hükümlerin uygulanması gerekmektedir.

Bunun dışında 6360 sayılı Kanun ile mahalleye dönüşen belde ve köyler için indirimli tarife belirlenmesi mevzuata aykırı değildir. Çünkü 6360 sayılı Kanun’un geçici 1’inci maddesinin on beşinci fıkrasında, bu Kanun’a göre tüzel kişiliği kaldırılan köylerde; yirmi dokuzuncu fıkrasında ise, yine bu Kanun’a göre tüzel kişiliği kaldırılarak tek mahalleye dönüştürülen beldelerde içme ve kullanma suları için alınacak ücretlerin, madde hükümlerinde belirtilen oranlar dahilinde, 31.12.2025 tarihine kadar indirimli tarife ile belirleneceği ifade edilmiştir. Aynı şekilde 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun ek 3’üncü maddesinde, büyükşehir belediyesi sınırları içinde bulunan, kırsal özelliği devam eden ve buna ilişkin meclis kararları alınan belde belediyesi veya köy iken mahalleye dönüşen yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücretlerin, madde hükmünde belirtilen oranlar dahilinde, indirimli belirleneceği belirtilmiştir. Görüleceği üzere, söz konusu mevzuat hükümlerinde de ilçe merkezlerine indirimli su verileceğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

Bundan bahisle mevzuatla izin verilmediği halde Van ili Başkale, Bahçesaray, Çaldıran, Çatak, Gevaş, Gürpınar, Muradiye, Özalp ve Saray ilçe merkezlerindeki abonelere (mevzuatla indirimli tarife uygulanabilecek kişiler hariç) İpekyolu, Tuşba, Edremit ve Erciş ilçe merkezlerindeki abonelerden ayrı olarak indirimli tarife uygulamak, yukarıda belirtilen tüm hükümlerle çelişmektedir. Bu anlamda yukarıda sayılan ilçe merkezlerinden Genel Kurul kararları sebebiyle uzun yıllar su ve atıksu bedellerinin eksik alınmasıyla İdarece aynı hizmetin sunulduğu örneğin, Edremit ile Gevaş ilçe merkezindeki aboneler arasında sunulan hizmetin bedeli olarak farklı uygulamalara neden olunmuş ve 2023 yılı itibarıyla da olunmaya devam edilmektedir.

Kurum tarafından daha önce VASKİ Genel Kurulunca belirlenen Tuşba, İpekyolu, Edremit ve Erciş ilçeleri için yüksek; Başkale, Bahçesaray, Çaldıran, Çatak, Gevaş, Gürpınar, Muradiye, Özalp ve Saray ilçeleri için düşük ücretli tahakkuk işlemlerinin yeniden düzenlenerek 13 ilçede de aynı tarifenin uygulanması hususunun VASKİ Yönetim Kurulunda görüşülerek 2024 yılı Mayıs ayında yapılacak Genel Kurulda sunulmasının teklif edildiği bildirilmiştir.

Sonuç olarak, 5018 sayılı Kanun’un 8’inci maddesi gereği her türlü kamu kaynağının elde edilmesinde görevli ve yetkili olanlar, kaynakların hukuka uygun olarak elde edilmesinden sorumlu olduğundan VASKİ Genel Kurulunun ilgili mevzuatın emrettiği şekilde tarife belirlemesi gerekmektedir.