Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesinin 2019 Yılına ilişkin mali denetiminde;

Stratejik Plan ile Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planının hazırlanmadığı, İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulunun Oluşturulmadığı, İç Kontrol Sisteminin Yılda En Az Bir Kez Değerlendirilmediği ve Kurumsal Risklerin Belirlenmediği, görülmüştür.

1. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesinin stratejik plan çalışmalarının tamamlanmadığı, dolayısıyla 2020-2024 dönemine ilişkin Stratejik Planın yürürlüğe girmediği görülmüştür.

   5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinin (n) bendinde, stratejik plan, kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plan olarak ifade edilmektedir.

   Aynı Kanun’un “Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme” başlıklı 9’uncu maddesinde;

   “Kamu idareleri; kalkınma planları, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen politikalar, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlarlar. Kamu idareleri, kamu hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi için bütçeleri ile program ve proje bazında kaynak tahsislerini; stratejik planlarına, yıllık amaç ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak zorundadırlar.

   Stratejik plan hazırlamakla yükümlü olacak kamu idarelerinin ve stratejik planlama sürecine ilişkin takvimin tespitine, stratejik planların politikalar, kalkınma planı ve programlarla ilişkilendirilmesine yönelik usul ve esaslar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir.

   Kamu idareleri, yürütecekleri faaliyet ve projeler ile bunların kaynak ihtiyacını, performans hedef ve göstergelerini içeren performans programı hazırlar. Kamu idareleri bütçelerini, stratejik planlarında yer alan misyon, vizyon, stratejik amaç ve hedeflerle uyumlu ve performans esasına dayalı olarak hazırlarlar. Kamu idarelerinin bütçelerinin stratejik planlarda belirlenen performans göstergelerine uygunluğu ve idarelerin bu çerçevede yürütecekleri faaliyetler ile performans esaslı bütçelemeye ilişkin diğer hususlar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir. Cumhurbaşkanı tarafından ilgili kamu idaresi için uygun görülen performans göstergeleri, kuruluşların bütçelerinde yer alır. Performans denetimleri bu göstergeler çerçevesinde gerçekleştirilir.” hükmü yer almaktadır.

   Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin

   “Stratejik planların hazırlanması” başlıklı 8’inci maddesinin 7’nci fıkrasında

   
   

   “Stratejik planlarını bu Yönetmelikte belirlenen takvime uygun olarak süresinde hazırlamayan kamu idareleri, Sayıştaya ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonuna bildirilir.”

   Aynı yönetmeliğin “Stratejik planların Bakanlıkça değerlendirilmesi” başlıklı 12’nci maddesinin 1’inci fıkrasında;

   “Mahallî idareler dışındaki kamu idareleri, stratejik planlarını değerlendirilmek üzere stratejik planın kapsadığı dönemin ilk yılından önceki yılın Nisan ayı sonuna kadar Bakanlığa elektronik nüshasıyla birlikte gönderir.” denilmektedir.

   Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri çerçevesinde Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesinin 07.09.2018 tarihli uygun görüş talebi üzerine Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca plan döneminin 2020-2024 dönemi olarak belirlenerek stratejik plan taslağının 30.04.2019 tarihine kadar ilgili kuruma gönderilmesi öngörülmüş olmasına rağmen stratejik plan çalışmalarının tamamlanmadığı, dolayısıyla 2020-2024 dönemine ilişkin Stratejik Planın yürürlüğe girmediği görülmüştür.

   İdarenin, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun ilgili maddeleri gereğince stratejik plan hazırlaması gerekmektedir.

2. Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planının hazırlanmadığı tespit edilmiştir.

   5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Üst yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde, üst yöneticilerin, mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden sorumlu oldukları ve bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirecekleri hükme bağlanmıştır. Buna göre üst yöneticilere, iç kontrol sisteminin kurulması ve gözetilmesi, iç kontrol sisteminin bir gereği olarak yazılı prosedür ve talimatların oluşturulması gibi her türlü düzenlemelerin yapılması, harcama yetkililerine ise görev ve yetki alanları çerçevesinde, idari ve malî karar ve işlemlere ilişkin olarak iç kontrolün işleyişini sağlama sorumluluğu verilmiş bulunmaktadır. İç kontrol sisteminin oluşturulması, uygulanması, izlenmesi ve geliştirilmesi sorumluluğu esas olarak üst yöneticilere ait olup, bu çerçevede, Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı hazırlık çalışmalarının üst yönetici onayıyla başlatılması gerekmektedir.

   Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği hükümlerine göre idarelerin iç kontrol sistemlerinin Kamu İç Kontrol Standartlarına uyumunu sağlamak üzere bir eylem planı oluşturması öngörülmüştür. Maliye Bakanlığı BÜMKO Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Genelgesinin 7’nci maddesine göre bu

   eylem planları, iki yılı geçmeyecek şekilde idareler tarafından belirlenen dönemler itibariyle hazırlanmalıdır.

   Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri çerçevesinde İdarenin Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı hazırlaması gerekmektedir.

3. İdarenin İç Kontrol İzleme Ve Yönlendirme Kurulunu oluşturmadığı görülmüştür.

   
   

   Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberinin “II- Yöntem” başlıklı bölümünün 4’üncü maddesinde kamu idarelerinin, üst yönetici onayı ile “İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulu” oluşturmaları öngörülmüştür.

   İdarenin anılan hüküm çerçevesinde “İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulu” oluşturması gerekmektedir.

4. İç Kontrol Sisteminin Yılda En Az Bir Kez Değerlendirilmediği görülmüştür.

   
   

   Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği’nin “5. İZLEME STANDARTLARI” kısmında;

   
   

   “İzleme, iç kontrol sisteminin kalitesini değerlendirmek üzere yürütülen tüm izleme faaliyetlerini kapsar.

   Standart: 17. İç kontrolün değerlendirilmesi

   
   

   İdareler iç kontrol sistemini yılda en az bir kez değerlendirmelidir.”

   
   

   denilmek suretiyle İdarelerin, iç kontrol sistemini, sürekli izlemesi ve/veya en az yılda bir kez özel bir değerlendirmeye tabi tutması, bu çalışmaya, tüm birimlerin yönetici ve çalışanlarının katılımını sağlaması, gerektiğinde iç ve dış denetim raporlarından istifade etmesi, izleme ve değerlendirme sonuçlarını, raporlanması ve buna göre bir eylem planı hazırlanması gerekmektedir.

   İdarenin anılan tebliğin yukarıda belirtilen hükmü doğrultusunda iç kontrol sistemini değerlendirmesi uygun olacaktır.

5. Kurumsal riskler ve iç kontrol risklerinin belirlenmediği tespit edilmiştir.

Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği’nin “2. RİSK DEĞERLENDİRME STANDARTLARI” bölümünde “Risk değerlendirme, idarenin hedeflerinin gerçekleşmesini

engelleyecek risklerin tanımlanması, analiz edilmesi ve gerekli önlemlerin belirlenmesi sürecidir.

Standart: 6. Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi İdareler, sistemli bir şekilde analizler yaparak amaç ve hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyebilecek iç ve dış riskleri tanımlayarak değerlendirmeli ve alınacak önlemleri belirlemelidir. Bu standart için gerekli genel şartlar:

1. İdareler, her yıl sistemli bir şekilde amaç ve hedeflerine yönelik riskleri belirlemelidir.

2. Risklerin gerçekleşme olasılığı ve muhtemel etkileri yılda en az bir kez analiz edilmelidir.

3. Risklere karşı alınacak önlemler belirlenerek eylem planları oluşturulmalıdır.”

denilmektedir.

Kamu İç Kontrol Rehberinin “Risk Yönetimi” başlıklı 2’nci Bölümünün “Risk Yönetimi Süreci” başlıklı 7’nci kısmında ise tespit edilen risklerin ilgili rehber ekinde yer alan“Risk Kayıt Formu” ve “Konsolide Risk Raporları” düzenlenmek suretiyle kayıt altına alınması öngörülmüştür.

Anılan hükümler çerçevesinde idarelerin hedeflerine ulaşmasını engelleyen veya zorlaştıran riskleri, önceden tanımlanmış yöntemlerle belirlemesi, gruplandırması ve güncellemesi, kayıt altına alması ve bu risklere karşı alınacak önlemleri belirleyerek eylem planları oluşturulmaları gerekmektedir.

Bu kapsamda Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesinin riskleri belirlemesi ve Kamu İç Kontrol Rehberi ekinde yer alan “Risk Kayıt Formu” ve “Konsolide Risk Raporları” nı düzenlemek suretiyle kayıt altına alması gerektiği değerlendirilmiştir.