İdarenin yapmış olduğu bazı doğrudan temin alımlarının belli bir süreyi içermesine rağmen, söz konusu alımlar için sözleşme yapılmadığı görülmüştür.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “4734 sayılı Kanunun 22/d bendi gereğince ihtiyaçların temini” başlıklı 22.5’inci maddesinin 22.5.1’inci fıkrası uyarınca, idarelerce, 4734 sayılı Kanun’un “22/d” bendinde belirtilen ve Kamu İhale Kurumunca her yıl güncellenen tutarları aşmayan mal ve hizmet alımları ve yapım işleri ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin mal ve hizmetler doğrudan temin edilebilmektedir.

Doğrudan temin yoluyla ihtiyaçların karşılanmasında kolaylık sağlanması amaçlanmış olmakla birlikte, ihtiyacın niteliğine göre, ilan yapılması, teminat alınması, ihale komisyonu kurulması, isteklilerde belirli yeterlik kriterlerinin aranması ile şartname ve sözleşme düzenlenmesi gibi hususlar idarelerin takdirindedir.

Bununla birlikte Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Doğrudan temine ilişkin açıklamalar” üst başlıklı 22.1.1.3’üncü maddesi uyarınca, bu madde kapsamında alımı yapılacak malın teslimi veya hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda alımların bir sözleşmeye bağlanması zorunludur. Ancak bir defaya mahsus yapılacak alımlarda ise sözleşme yapılması idarelerin takdirine bırakılmıştır.

Aşağıdaki tabloda örnekleri ile görüleceği üzere kurum tarafından doğrudan temin yolu ile yapılan ve belli bir süreyi içermesine rağmen hizmet alımlarında sözleşme yapılmadığı tespit edilmiştir. Sözleşmenin olmaması, işin makul bir süre ve standartta yapılmaması halinde, idare haklarının ve kalite güvencesinin korunmasında, olası risklerin kontrolünü sağlayacak bir

düzenlemenin bulunmadığını göstermektedir.

Tablo 9: Belli Bir Süreyi İçeren Doğrudan Temin Alımlarına İlişkin Tablo

Kamu idaresi cevabında; “yukarıdaki işlerden bir kısmının; “...Kamu İhale Genel Tebliğinin “Doğrudan temine ilişkin açıklamalar” üst başlıklı 22.1.1.3’üncü maddesinde bu madde kapsamında alımı yapılacak malın teslim veya hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda alımların bir sözleşmeye bağlanmasının zorunlu olduğu ancak bir defaya mahsus yapılacak alımlarda ise sözleşme yapılması idarenin takdirindedir, denilmektedir. Bu doğrultuda bir defaya mahsus işler olduğundan sözleşme yapılmamıştır.” denilmiştir. Ancak Tebliğde geçen “... bir defaya mahsus yapılacak alımlarda ise sözleşme yapılması idarenin taktirindedir.” ifadesi, ifası belirli bir süreyi gerektirmeyen işlerde yani alım ile birlikte karşılıklı yükümlülüklerin sona erdiği alımlarda, idarenin sözleşme yapmama iradesi gösterebileceğini ifade etmektedir. Buna göre, bir iş doğrudan temin yoluyla da yaptırılsa, ifası belirli bir süre gerektiriyorsa sözleşme yapılması zorunludur.

Sonuç olarak, Kamu İhale Genel Tebliği hükümleri gereğince belli bir süre ihtiva eden mal, hizmet alımı ve yapım işlerinde sözleşme yapılması gerekir.