Emlak vergisi, çevre temizlik vergisi, ilan ve reklam vergisinin tahakkuk ve tahsiline ilişkin yapılan çalışma neticesinde belediye sınırları içerisinde faaliyet gösteren işyerleri için vergi tahakkuku yapılmadığı görülmüştür.

2021 yılı denetimleri kapsamında, Konya Vergi Dairesi Başkanlığından Konya ili Selçuklu ilçesi sınırlarında faaliyet gösteren ve aktif vergi mükellefi olan işyerlerinin listesi talep edilmiş ve bu kapsamda tarafımıza sunulan kayıtlardan 5.017 adet işyerinin 2021 yılı içerisinde faaliyete başladığı anlaşılmıştır.

Belediye bünyesinde yer alan veriler ile tarafımıza Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından sunulan veriler esas alınarak aşağıda yer alan çalışmalar gerçekleştirilmiştir.

A- Emlak Vergisinin Tahakkuk, Takip ve Tahsil İşlemlerinin Mevzuata Uygun Yapılmaması

Belediye sınırları içerisinde faaliyet gösteren ve emlak vergisi mükellefi olan işyerleri için vergi tahakkuku yapılmadığı görülmüştür.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun Bina Vergisine ilişkin “Mevzu” başlıklı 1’inci maddesine göre, Türkiye sınırları içerisinde bulunan binaların bina vergisine tabi olduğu, Arazi Vergisine ilişkin “Mevzu” başlıklı 12’nci maddesinde ise arsa ve arazilerin de arazi vergisine tabi olduğu ifade edilmiş; Bina Vergisine ilişkin “Nispet” başlıklı 8’inci maddesinde; binalara ilişkin vergi nispetinin, meskenlerde %0,1, diğer binalarda %0,2, 5216 sayılı Kanun’un uygulandığı büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu oranların %100 artırımlı uygulanacağı, Arazi Vergisine ilişkin “Nispet” başlıklı 18’inci maddesinde; arazi ve arsalara ilişkin olarak da vergi nispetinin sırasıyla %0,1 ve %0,3, 5216 sayılı Kanun’un uygulandığı büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu oranların %100 artırımlı uygulanacağı belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, ilçe sınırları içinde 2021 yılında faaliyete başlayan mükelleflerin emlak vergisi tahakkuk/tahsil işlemleri sorgulanması neticesinde; 11 adet İktisadi Teşebbüs ve Birliğin 2’sinin, 72 adet Derneğin 17’sinin, 19 adet Vakıf ve İktisadi İşletmesinin 5’inin, ayrıca 823 adet kaydın incelenmesi sonucunda 241 işyerinin de tahakkuk kayıtlarının bulunmadığı/bulunamadığı tespit edilmiştir.

B- Çevre Temizlik Vergisinin Tahakkuk, Takip ve Tahsil İşlemlerinin Mevzuata Uygun Yapılmaması

Belediye sınırları içerisinde faaliyet gösteren ve çevre temizlik vergisi mükellefi olan işyerleri için vergi tahakkuku yapılmadığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “4. Çevre temizlik vergisi” başlıklı Mükerrer 44’üncü maddesinde; belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisinin, binaların tarifedeki derecelere intibak ettirilmesi üzerine her yılın Ocak ayında yıllık tutarı itibarıyla belediyelerce tahakkuk etmiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.

Yapılan incelemede, ilçe sınırları içinde 2021 yılında faaliyete başlayan mükelleflerin çevre temizlik vergisi tahakkuk/tahsil işlemleri sorgulanması neticesinde; 11 adet İktisadi Teşebbüs ve Birliğin 4’ünün, 72 adet Derneğin 14’ünün, 19 adet Vakıf ve İktisadi İşletmenin 9’unun, ayrıca 823 adet kaydın incelenmesi sonucunda 186 işyerinin de tahakkuk kayıtlarının bulunmadığı/bulunamadığı tespit edilmiştir.

C- İlan ve Reklam Vergisinin Tahakkuk, Takip ve Tahsil İşlemlerinin Mevzuata Uygun Yapılmaması

Belediye sınırları içerisinde faaliyet gösteren ve ilan reklam vergisi mükellefi olan işyerleri için vergi tahakkuku yapılmadığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Verginin tarhı ve ödenmesi” başlıklı 16’ncı maddesinde; vergiye tabi ilan ve reklamlarda, ilan ve reklam işinin mükellefçe yapılması halinde ilan veya reklam işinin yapılmasından önce mükellef tarafından; ilan ve reklam işinin bu işi mutad meslek olarak ifa edenler tarafından yapılması halinde ise ilan ve reklam işini yapanlarca ilan veya reklamın yapıldığı ayı takip eden ayın 20’nci günü akşamına kadar verilecek beyanname üzerine, tarh ve tahakkuk ettirileceği; beyannamelerin, vergi tarifesinin 1, 2, 3, 4, 5 ve 6’ncı bentlerinde yazılı ilan ve reklamlarda bunların yayınlandığı, dağıtıldığı veya teşhir edildiği mahallin belediyesine verileceği ve verginin beyanname verme süresi içinde ödenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Yapılan incelemede, ilçe sınırları içinde 2021 yılında faaliyete başlayan mükelleflerin ilan ve reklam vergisi tahakkuk/tahsil işlemleri sorgulanması neticesinde; 11 adet İktisadi Teşebbüs ve Birliğin 10’unun, 72 adet Derneğin 61’inin, 1 adet Sendikanın, 19 adet Vakıf ve

İktisadi İşletmenin 18’inin, ayrıca 823 adet kaydın incelenmesi sonucunda 643 işyerinin de tahakkuk kayıtlarının bulunmadığı/bulunamadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan A, B ve C şıklarındaki konuların 2020 yılı Sayıştay Denetim Raporunda da “Belediye Sınırları İçinde Faaliyet Gösteren İşyerlerine İlişkin Vergi Gelirlerinin Tahakkuk, Takip ve Tahsil İşlemlerinin Yapılmaması ve Sonuçlandırılmaması” başlığı ile yer aldığı, ancak idare tarafından gereğinin tam olarak yerine getirilmediği görülmüştür.

Kamu idaresi tarafından, bulgu konusu olan vergilere ilişkin bazı işletmeler hakkında tahakkuk kayıtlarının yapıldığı ancak bazı işletmelere ilişkin ise tahakkuk işlemlerine başlanıldığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdare gelirlerinin artırılabilmesi için söz konusu vergi mükellefiyeti olan kişilerin sorgulanması ve yapılan/yapılması gereken vergi tahakkuku ile tahsilatının mevzuata uygun olarak yürütülmesi gerekmektedir.