İş yerinin kurulu olduğu alanın dışında bulunan ve işletmecinin özel mülkiyeti kapsamındaki alanda da ticari faaliyette bulunulmasına rağmen, söz konusu ilave alanların bazılarından işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı tahsil edilmemiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 81’inci maddesine göre, belediye sınırları içerisinde işyeri açılması iş yeri açma izni harcına tabidir. Mezkûr Kanun’un 84’üncü maddesinde bu harcın tarifesi belirlenmiş, 85’inci maddesinde ise harçların uygulanmasına ilişkin esas ve usullerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirleneceği belirtilmiştir. Bu maddeye dayanılarak 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun Çeşitli Harçlarla İlgili Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik çıkartılmıştır.

Mezkûr Yönetmelik’in 10’uncu maddesinde işyerinin; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, fabrika, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence, dinlenme ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocakları inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zirai ve mesleki bir faaliyetle başka bir iş ve girişimin yapılmasına ayrılan ya da bu faaliyet, iş ve teşebbüslerde kullanılan yerler olduğu belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 11’inci maddesinde ise, harcın hesaplanmasında, 5000 m²’ye kadar faaliyet gösterilen alanlarda faydalanılma şartıyla iş yerinin üzerinde kurulduğu arsanın tamamının göz önünde tutulması gerektiği belirtilmiştir. Bu madde gereğince, eğer faydalanılıyorsa; işyeri açma harcının, iş yerinin üzerine kurulduğu arsanın alanı da dikkate alınarak hesaplanması gerekmektedir.

Belediye uygulaması incelendiğinde; özel mülkiyetin söz konusu olduğu, kendi parselinde kalan ticari alanlar için bazı iş yerlerinin faaliyetlerini iş yerinin kurulu olduğu arsada da sürdürdükleri, ancak bu alanlardan bazılarında işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcına söz konusu alanların dâhil edilmeksizin hesaplama yapıldığı ve tahsilat işlemlerinin gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.

Söz konusu tespit sonrasında İdare tarafından, işyeri açma izin harcının; işyerinin üzerinde kurulduğu arsadaki faaliyet alanı üzerinden hesaplandığı ifade edilmiştir.

Her ne kadar İdare tarafından, söz konusu alanların hesaplamaya dahil edildiği ifade edilse de; özel mülkiyetin söz konusu olduğu ve bu mülkiyetin kendi parselinde kalan ticari alanlar için bazı iş yerlerinin faaliyetlerini iş yerinin kurulu olduğu arsada da sürdürdükleri, ancak bu alanlardan bazılarında işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcına söz konusu alanların dâhil edilmeksizin hesaplama yapıldığı ve tahsilat işlemlerinin gerçekleştirildiğine ilişkin denetim tespitleri söz konusudur. Ayrıca hatalı uygulamının özellikle geçmiş dönemlerde verilen ruhsatlarda olduğu anlaşılmaktadır. İdarenin bu alanlara ilişkin de işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcını tahsil etmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve değerlendirmeler doğrultusunda; iş yeri sahibi kendi parselinde kalan alanlardan faydalanıyorsa, söz konusu alanların da işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı hesabına dâhil edilerek tahsilat işlemlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.