Maddi duran varlık grubunda kayıtlı bir kısım duran varlık için kayıtlı değerinden fazla amortisman ayrıldığı, bir kısım duran varlık için amortisman ve tükenme payı sürelerinin fazla

hesaplandığı ve duran varlıklar amortisman defteri tutulmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 25 Maddi Duran Varlıklar Hesap Grubu ile ilişkin olan “Hesap Grubuna İlişkin İşlemler” başlıklı 187’nci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı, bu Yönetmelik kapsamındaki kamu idarelerince muhasebe sistemine dahil edilen maddi duran varlıklardan hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usullerin uygulanacağı belirtilmiş; “Tutulacak Diğer Defterler” başlıklı 18’inci bölümünün 491’inci maddesinde ise Duran Varlıklar Amortisman Defteri mahalli idareler tarafından tutulacak defterler arasında sayılmıştır.

Aynı Yönetmelik’in 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı’na ilişkin “Hesabın Niteliği” başlıklı 202’nci maddesinde; bu hesabın, maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde gidere dönüştürülmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılacağı ifade edilmiştir.

Amortisman ve tükenme payı ayrılmasına ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranlarının neler olacağı ise 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Amortisman ve Tükenme Payları” başlıklı 47 Sıra Numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği ile belirlenmiş olup Tebliğin 9’uncu maddesinde de amortismana tabi her bir varlığın Tebliğ eklerinde (Ek-2) yer alan Duran Varlıklar Amortisman Defterine kaydedileceği belirtilmiştir.

Anılan Genel Tebliğ’in “Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve Oranları” başlıklı 6’ncı maddesinde; Amortisman ve tükenme payı süresinin, duran varlıkların aktife girdiği yıldan itibaren başlayacağı; bu sürenin yıl olarak hesaplanması için “1” rakamının bu Tebliğ ekinde belirtilen, varlığın yararlanma süresine göre belirlenmiş orana bölüneceği (Örnek: 1/0,20 = 5 yıl; 1/0,025 = 40 yıl) belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine aykırı olarak;

• Kamu İdaresinin maddi duran varlık grubundaki varlıkların kayıtlı değerlerinden 1.837.921,15 TL fazla amortisman ayrıldığı tespit edilmiştir. Bu sebeple, Faaliyet Sonuçları Tablosunda amortisman giderlerinin fazla görünmesine; Bilançoda da 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı’nın fazla görünmesine ve Maddi Duran Varlıklar grubunun net

  
  

  değerinin ise azalmasına neden olmaktadır.

  
  

• Kamu İdaresinin bir kısım maddi duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı oranını %10 olarak hesaplandığı ve mevzuatta geçen sürelere uyulmadığı tespit edilmiştir. Bu sebeple, Faaliyet Sonuçları Tablosunda amortisman giderlerinin eksik görünmesine, Bilançoda da 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı’nın eksik ve maddi duran varlıkların net değerlerinin ise fazla görünmesine neden olmaktadır.

• Kamu İdaresi tarafından duran varlık amortisman defterinin tutulmadığı tespit edilmiştir. İdare’nin aktifinde bulunan duran varlık sayısının ve çeşidinin çokluğu, her birinin aktife giriş tarihlerinin ve amortisman oranlarının farklı olması nedenleriyle ve 257 Birikmiş Amortisman Hesabı’nın tam ve güvenilir bilgi vermesini teminen duran varlıklar amortisman defterinin tutulması gerekmektedir.

Maddi duran varlıkların doğru ve tam bir şekilde kayıtlarının yapılması ve amortisman işlemlerinin takip edilebilmesi için yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda işlem yapılması gerekmektedir.