Üniversitede çeşitli yasal düzenlemelere dayanılarak çalıştırılan personel için mevzuat gereği ayrılması zorunlu olan kıdem tazminatı karşılıklarının muhasebeleştirilmediği ve bu nedenle de Bilanço’nun bu yükümlülüğe ilişkin doğru bilgi sunmadığı görülmüştür.

İşçi statüsünde çalışan personele ödenecek kıdem tazminatına ilişkin düzenleme, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesinde yer almaktadır. Anılan madde hükmü uyarınca; kamu idaresi, bünyesinde bir yıldan uzun süreli çalışan işçiler ile iş ilişkisinin maddede sayılan hallerden herhangi biri nedeniyle sona ermesi durumunda, kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür. Mezkûr Kanun’un diğer maddelerinin mülga olması sonrasında yürürlüğe giren

4857 sayılı İş Kanunu’nun 112’nci maddesinde ise kıdem tazminatına ilişkin düzenlemeler, alt işverene bağlı olarak kamu kurumlarında sürekli çalışan personeli de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Dolayısıyla Üniversite, anılan mevzuat hükümlerinde öngörülen şartların oluşması halinde kıdem tazminatı ödemekle yükümlü kılınmıştır.

Kamu idaresinin bu tazminata ilişkin muhtemel yükümlülüklerini, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde temel ilke ve kavramlardan biri olarak belirlenen ihtiyatlılık gereği muhasebeleştirilerek raporlanması gerekmektedir. Nitekim Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 291 292, 342 ve 343’üncü maddelerinde de idarece hesaplanan kıdem tazminatı karşılılıklarının, muhtemel ödeme süresi dikkate alınarak 372 veya 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarında izlenmesi gerektiği açıkça ifade edilmiştir. Bu madde hükümleri uyarınca faaliyet yılı için hesaplanan kıdem tazminatı karşılıklarının 472 Kıdem Tazminatı Karşılıkları ve 630 Giderler Hesabı kullanılarak muhasebeleştirilmesi, izleyen yılda ödenmesi öngörülen kıdem tazminatı tutarlarının ise 372 nolu hesaba aktarılması gerekmektedir.

Öte yandan Yönetmelik’in 349’uncu maddesi gereğince açılış bilançosuna dâhil edilmemiş olan yükümlülüklerin envanteri yapıldıkça belirlenen değerinin ilgili hesaba ve 500 Net Değer Hesabına ilave edileceği hüküm altına alındığından önceki yıllarda ayrılması gereken ancak ayrılmamış olan kıdem tazminatı karşılıklarının hesaplanarak 472 ve 500 nolu hesaplar aracılığıyla muhasebe kayıtlarına alınması icap etmektedir.

Ancak yapılan incelemelerde Üniversite tarafından; yıllar itibarıyla sürekli işçilere ve alt işverene bağlı çalıştırılan işçilere ilişkin kıdem tazminatının hesaplanarak ayrılması işleminin bazı birimler tarafından hiç yerine getirilmediği bazı birimler tarafından ise eksik olarak gerçekleştirildiği, bu nedenle kıdem tazminatının tam ve doğru muhasebeleştirilip mali tablolara yansıtılmadığı görülmüştür.

Bu durum 2021 yılı Bilançosu’nda 472 ve 500 nolu hesapların, Faaliyet Sonuçları Tablosu’nda ise 630 nolu hesabın eksik raporlanmasına neden olmuştur. İdare cevabında bulgu içeriğinde yer alan hususta 2022 yılında işlem yapıldığını belirtmiş olsa da bu durumun 2021 yılı mali tablolarına etkisi bulunmamaktadır.