Sosyal tesislerde sunulan hizmetler için uygulanan ücret tarifesinin usulüne uygun belirlenmediği ve bu hizmetlerden elde edilen brüt kârdan kesilmesi gereken tutarların kesilmediği görülmüştür.

1. Sosyal Tesislerin Ücret Tarifesinin Büyükşehir Belediye Meclisi Yerine Başkanlık Oluru ile Belirlenmesi

   Büyükşehir Belediyesi İşletmeler Müdürlüğü bünyesinde işletilen sosyal tesislerde uygulanan ücret tarifelerinin, Büyükşehir Belediye Meclisi yerine Başkanlık Oluru ile belirlendiği görülmüştür.

   5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde; Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirleme görev ve yetkisi belediye meclisine tevdi edilmiştir. 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97’nci maddesinde, ücrete tabi işler için belediyelerin bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet (...) için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkili olduğu, Belediye’ye tekel olarak verilmiş işlerin kendi özel hükümlerine tabi olduğu hükmü yer almaktadır.

   Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 2023-1 sayılı Kamu Sosyal

   Tesislerine İlişkin Tebliğ’in “Ortak Hususlar” başlıklı 7’nci maddesinin yirmi birinci fıkrasında ise kurum ve kuruluşların bu Tebliğ kapsamındaki tesislere ilişkin olarak 2023 yılında uygulayacakları tarife ve yararlanma bedellerinin kendi internet sitelerinde yer alacağı ve daima güncel tutulacağı ifade edilmiştir.

   Mezkûr mevzuat hükümlerine göre, belediyelerde ücret ve tarifelerin belirlenmesinde yetkili organ belediye meclisi olup sosyal tesislere ilişkin belirlenen tarifelerin belediyenin internet sitesinde yer alması gerekmektedir.

   Yapılan incelemede, 2023 yılı Belediye sosyal tesis hizmeti ücret tarifelerinin Başkanlık oluru ile belirlendiği, ücret tarifesine yönelik olarak Büyükşehir Belediyesi Meclisince alınmış bir kararın bulunmadığı tespit edilmiştir.

   Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine İdare tarafından; ücret yerine fiyat kelimesinin kullanılması gerektiği ifade edilse de; Türk Dil Kurumu sözlüğünde, ücret, “1. isim, ekonomi İş gücünün karşılığı olan para veya mal… 2. isim Kiralanan veya satın alınan bir şey için ödenen para…” olarak tanımlanmış olup, gelir vergisi mevzuatı ve iş mevzuatı anlamında, ücret tabiri birinci fıkradaki anlamda olsa da, satılan ürünlerin bedeli anlamındaki ücret tabiri de yaygınlık kazanmış ve 5393 sayılı Kanun’da, belediye meclisinin görevleri sayılırken “ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek” denilerek ücret kelimesi tercih edilmiştir. Bu nedenle, tarifenin ücret tarifesi olarak ifade edilmesinde bir mahzur bulunmamaktadır. Ayrıca sosyal tesislerde uygulanan fiyatların Meclis tarafından belirlenmesi halinde; Meclis tarafından, çalışmaya ara verilmesi veya tatil kararı alınması veyahut toplantı ve karar yeter sayılarına ulaşılmaması sebebiyle karar alınamaması durumunda fiyatların girdi maliyetlerinde sıkça yaşanan değişikliklere uyum sağlayamaması sonucunun doğabileceği belirtilmiştir. Ancak bu mazeretler Meclis tarafından kullanılması gereken bir yetkinin Belediye Başkanı tarafından kullanılıyor olmasını haklı kılamamaktadır.

   Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuat hükümler uyarınca; söz konusu tarifelerin Başkanlık oluru ile değil, Belediye Meclisi kararı ile belirlenmesi gerekmektedir.

2. Sosyal Tesislerin Bakım ve Onarımı İçin Brüt Kârdan Kesinti Yapılmaması

İdareye ait sosyal tesislerin bakım ve onarımlarının yaptırılabilmesi amacıyla bu tesislerden elde edilen brüt kardan kesinti yapılmadığı görülmüştür.

5216 sayılı Kanun’un “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesine göre, büyükşehir belediyelerince sosyal tesisler kurulup işletilebilmektedir.

Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayımlanan 2023/1 sayılı Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ’in “Ortak Hususlar” başlıklı 7’nci maddesinde; bu Tebliğ’de belirtilen esasların yanı sıra, 7/7/2017 tarihli ve 30117 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Sosyal Tesislerinin İşletilmesine İlişkin Tebliğ (Sayı: 2017-6)’in uygulanmasına da devam olunacağı düzenlenmiştir.

Belediyeler her iki Tebliğ’de yer alan düzenlemelere de tabi olup sosyal tesislerle ilgili işlemlerin söz konusu Tebliğlerin hükümlerine göre yürütülmesi gerekmektedir.

2017/6 sayılı Kamu Sosyal Tesislerinin İşletilmesine İlişkin Tebliğ’in “Tesislerin işletilmesi” 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; sosyal tesislerden yıl içinde elde edilen gelirlerin brüt tutarının en az %5’inin bu tesislerin bakım ve onarımlarının yaptırılabilmesini sağlamak amacıyla ayrı bir hesapta tutulacağı belirtilmiştir.

Yapılan incelemede; brüt satışlardan bakım onarım için yapılacak %5’lik kesintinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine İdare tarafından; gerekli işlemin tesis edileceği belirtilmiştir.

Bu itibarla, söz konusu kesintinin yapılarak sosyal tesislerin bakım ve onarımı için ayrı bir banka hesabına aktarılması gerekmektedir.