Belediye yemek servisinden yararlanan personelden, mevzuatta öngörülen asgari tutarlarda yemek bedeli kesintisi yapıldığı, ancak kesilen bu tutarın yine aynı mevzuatla öngörülen yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan üçte birlik kısmının yemek yiyenlerden alınacağına ilişkin düzenlemenin altında olduğu, bu suretle yemek bedelinin üçte ikisinin İdare bütçesinden karşılanacağına dair düzenlemeden daha yüksek oranda Belediye bütçesinden harcama yapıldığı görülmüştür.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Yiyecek yardımı” başlıklı 212’nci maddesinde devlet memurlarına verilecek yiyecek yardımına ilişkin esasların Yönetmelik ile tespit edileceği belirtilmiştir.

Mezkûr Kanun hükmüne dayanılarak çıkarılan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin;

“Yardım Şekli” başlıklı 3’üncü maddesinde yiyecek yardımının nakden veya kupon, kart, fiş, bilet ya da bu mahiyette bir ödeme aracı verilmek suretiyle yapılamayacağı; sadece yemek verme şeklinde yapılabileceği belirtilmiştir. “Yemek Servisi Giderleri” başlıklı 4’üncü maddesinde ise yiyecek yardımının gerektirdiği giderlerin, yemek maliyetlerinin Ankara, İstanbul ve İzmir illeri için üçte ikisini, diğer iller için yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dahil memur kadrosu adedine göre kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanacağı ve yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmının yemek yiyenlerden alınacağı ifade edilmiştir.

07.01.2023 tarihli ve 32066 sayılı Resmi Gazete yayımlanan ve 15.01.2023 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği Uygulama Tebliği’nin “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde bu Tebliğ’in amacının 2023 yılında öğle yemeği servisinden faydalanacak olan memurlardan ve sözleşmeli personelden alınacak asgâri yemek bedellerine ilişkin esasları belirlemek olduğu, “Alınacak bedeller” başlıklı 4’üncü maddesinde ise yiyecek yardımının gerektirdiği giderlerin, yemek maliyetlerinin Ankara, İstanbul ve İzmir illeri için üçte ikisini, diğer iller için yarısını aşmamak üzere kurum bütçelerine konulan ödeneklerle karşılanacağı yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmının ise yemek yiyenlerden alınacağı, 2023 yılında öğle yemeği servisinden faydalanacak olanlardan en az Tebliğ ekinde belirlenen tutarlar üzerinden günlük yemek bedeli alınacağı ifade edilmiştir.

Tebliğ’in ekinde ise memurlardan ek göstergelerine göre en az 3,81 TL ile 15,55 TL arasında kademeli olarak belirlenmiş tutarların; sözleşmeli personelden ise aylık brüt sözleşme ücretlerine göre en az 4,64 TL ile 18,59 TL arasında kademeli olarak belirlenmiş tutarların kesileceği belirtilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden İdarenin, memur ve sözleşmeli personeline yemek yardımında bulunabileceği, bu yardımın yemek verilmesi şeklinde olacağı, yemek maliyetinin üçte ikisinin kurum bütçesinden karşılanacağı, bütçeden karşılanmayan kısmının ise yemek yardımından yararlanan personel tarafından karşılanacağı anlaşılmaktadır.

Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği Uygulama Tebliği’nin ekinde yer alan yemek yiyenlerden alınacak yemek bedellerine ilişkin belirlenen tutarlar asgari tutarlardır. Belediye, yukarıda yer alan mevzuat gereğince yemek maliyetinin üçte ikisini karşılayacak bedeli bütçesine koymakla mükelleftir. Yemek bedelinin belediye bütçesinden karşılanmayan üçte birlik kısmının ise yemek yiyenlerden tahsil edilmesi gerekmektedir. Tebliğ ile belirlenen yemek yiyenlerden alınacak asgari bedellerin üçte birlik maliyeti karşılamaması halinde kişilerden tahsil edilen miktarın yemeğin maliyetinin kalan kısmını karşılayacak şekilde artırılması gerekmektedir. Aksi uygulama yemek maliyetinin üçte ikisinden fazla bir miktarın belediye bütçesinden karşılanmasını gerekli kılacaktır ki bu da yukarıda ifade edilen mevzuat hükümlerine aykırıdır.

Yapılan incelemede; İdare tarafından Belediye bünyesinde çalışan personelin yemek ihtiyacının karşılanması ve Belediyenin diğer hizmetleri çerçevesinde dağıtılacak yemeklerin temini açısından bir hizmet alım ihalesi yapıldığı, bu ihale kapsamındaki 9 farklı iş kaleminden birinin personel yemek hizmeti olduğu ve personele verilecek yemeğin birim maliyetinin ihale sonucunda 55 TL olarak oluştuğu görülmüştür.

Buna göre yemekhane servisinden yararlanan her personel başına Belediye bütçesinde 55 TL birim maliyetin üçte ikilik kısmını oluşturan 36,67 TL’lik ödenek ayrılması gerektiği, Belediye bütçesinden karşılanamayan kalan üçte birlik kısma karşılık gelen 18,33 TL’lik kısmın ise yemek servisinden yararlanan personelden kesilmesi gerekmektedir.

Personel bordrolarının incelenmesi neticesinde ise, yemekhane servisinden yararlanan personelden 18,33 TL’lik tutarın değil mezkûr Tebliğ ekinde yer alan asgari tutarlarda (memurlar için 3,81 TL ile 15,55 TL arasında, sözleşmeliler için 4,64 TL ile 18,59 TL arasında değişen tutarlarda) yemek bedeli kesintisi yapıldığı tespit edilmiştir. Bu husus yemek servisinden yararlanan personel için Belediye bütçesinden yemek maliyetinin üçte ikisinden daha fazla tutarda yemek yardımı yapılmasına sebebiyet vermektedir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; bulgudaki tavsiye ve tespitler dikkate alınarak 2024 yılında yemek yardımı ile alakalı gerekli düzenlemelerin yapılacağı ifade edilmiştir.

Yiyecek yardımının kurum bütçesinden karşılanan kısmının ilgili mevzuatı ile belirlenen sınırlar içerisinde kalmasını sağlayacak tedbirlerin alınması gerekmektedir.