İdare tarafından kullanılan Olgu Otomasyon Sistemi’nden alınan verilere göre vefat eden toplam 1322 adet aboneye (832 adet EKS abone + 490 mekanik abone) ait kayıtta toplam 1.075.337,37 TL tutarında borç tahakkuk kaydı oluşturulduğu ancak tahsil edilemediği tespit edilmiştir.

ESKİ Tarifler Yönetmeliği’nin “Abone açma, devir, kapama koşulları ve uygulama esasları” başlıklı 10’uncu maddesine göre;

“ (1) Su kullanılan yerde suyu fiilen tüketen ve atık su üreten gerçek veya tüzel kişilerin su ve kanalizasyon hizmetlerinden faydalanmak için İdareye başvurarak abone sözleşmesi yapmaları zorunludur.

(16) Abone, abonelikten doğan haklarını başkasına devredemez.

…

1. Abonenin ölümü durumunda borç ve alacakları varislerine intikal eder. Ölüm tarihinden itibaren 3 ay içinde varislerden bir veya birkaçının ESKİ ’ye müracaat ederek birikmiş borçları ödemek kaydıyla yeni abonelik yaptırmaması halinde, mevcut olan abonelik iptal edilerek tahakkuk eden borçlar varislerden tahsil edilir.

2. Mevcut aboneliğin el değiştirmesi halinde aboneliğin kapatılması zorunludur. Aksi halde doğacak tüm borçlardan abone sorumludur.” hükümleri yer almaktadır.

Buna göre; vefat eden abonelere ait önceki dönemde tahakkuk edilen borçların ilgili mirasçılardan alınması için ilgili aboneliklerin sonlandırılması/mirasçılarına devir işlemlerinin yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde vefat eden abonelere borç tahakkuk edilmesi sonucunda hukuki süreçlerde sorun yaşanması riskine neden olarak idarenin alacaklarının tahsilini güçleştirecektir.

Yapılan denetimlerde; örneğin 01.05.2021 tarihinde vefat eden aboneye vefatından iki yılı aşkın süre geçmiş olmasına rağmen 23.06.2023 tarihinde borç tahakkuk edilmeye devam edilmiştir. Özellikle bazı abonelerde varisler arasında yaşanan uyuşmazlıklar neticesinde abone devir işlemlerinin yapılamadığı anlaşılmaktadır.

İdare cevabında; merkez ilçelerinde (Odunpazarı-Tepebaşı) vefat eden ve borç tahakkuk kaydı bulunan Elektronik Kartlı Sayaç abone sayısının 825 alacak tutarının 725.712,36 TL, mekanik abone sayısının 242 alacak tutarının 203.035,46 TL oduğunu dolayısıyla toplam abone sayısının 1067 alacak tutarının 928.747,82 TL olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca vefat etmiş aboneler için varis araştırmaları yapılarak borç paylaştırma işlemlerinin gerçekleştirildiği ve 374.806,98 TL tutarındaki alacağın 78 varise paylaştırıldığı bildirmiştir.

Oysa bulgunun ilk halinde belirtilen abone sayıları ile borç tahakkuklarına ilişkin veriler yerinde denetimler sırasında yine İdareden alınmıştır. Savunmalar ile gelen verilerin güncel ve son hali olduğu değerlendirildiği için bulgudaki ilk rakamlar yerine savunmalardaki son rakamlar esas alınmıştır.

Sonuç olarak vefat eden abonelere ait önceki dönemde tahakkuk edilen borçların ilgili mirasçılardan alınması için ilgili aboneliklerin sonlandırılması/mirasçılarına devir işlemlerinin yapılması ve tahakkuk eden 928.747,82 TL tutarındaki İdare alacağının tahsil edilmesi gerekmektedir.