İdareye bağışlanan taşınmazların muhasebeleştirilmesinde 600-Gelirler Hesabı yerine 500-Net Değer Hesabının kullanıldığı görülmüştür.

5018 sayılı Kanun’un “Bağış ve yardımlar” başlıklı 40’ıncı maddesi ile Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Bağış ve yardımlar” başlıklı 17’nci maddesinin ikinci fıkrasında; kamu idarelerine yapılan her türlü bağış ve yardımların gelir kaydedileceği, nakdi olmayan bağış ve yardımların ise ilgili mevzuatına göre değerlemeye tâbi tutularak kayıtlara alınacağı ifade edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 250-Arazi ve Arsalar Hesabının işleyişine ilişkin 189’uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinde, bedelsiz olarak kuruma intikal eden arsa ve arazilerin tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede; İdareye 2022 yılında bağışlanan arsa niteliğindeki taşınmazların, İdare tarafından bir nevi envanter çalışması sonucunda tespit edilen taşınmazlar gibi

muhasebeleştirildiği böylelikle muhasebe kayıtlarında 600-Gelirler Hesabı yerine 500-Net Değer Hesabının kullanıldığı tespit edilmiştir.

Taşınmaz bağışlarının yılı içinde muhasebeleştirilmesi durumunda dönemsellik kavramı gereği 600-Gelirler Hesabı kullanılmalıdır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; gerekli düzeltmelerin yapılarak İdareye bağışlanan taşınmazların muhasebeleştirilmesinde 600-Gelirler Hesabının kullanılacağı ifade edilmiştir.

Ancak İdareye bağışlanan varlıkların muhasebeleştirilmesinde her koşulda bahse konu faaliyet hesabının kullanılması dönemsellik ilkesine aykırı olabilecektir. Şöyle ki eğer düzeltme veya envanter işlemi nedeniyle ilgili yıl geçtikten sonra bir muhasebe kaydı yapılacak ise 600- Gelirler Hesabı kullanılmamalı, 500-Net Değer Hesabı kullanılmalıdır. Tespitte yer verildiği üzere İdare yıl içerisinde gerçekleştirdiği kayıtlarda 600-Gelirler Hesabını kullanmayarak faaliyet gelirlerinin olması gerekenden daha düşük sonuçlanmasına neden olmuştur.

Sonuç olarak; İdarenin 2022 yılı mali tablolarında; 600-Gelirler Hesabı 1.354.149,54 TL eksik, 500-Net Değer Hesabı ise aynı tutar kadar fazla yer almıştır.