Karar Künyesi
Şirketin personel işlemlerine yönelik yapılan incelemelerde, 4857 sayılı İş Kanunu’nda belirlenen sürenin oldukça üzerinde yıllık fazla çalışma yaptırıldığı görülmüştür.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Fazla çalışma ücreti” başlıklı 41’inci maddesinde, ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabileceği ve fazla çalışmanın Kanun’da yazılı koşullar çerçevesinde haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalar olduğu belirtilmiştir.
4857 sayılı Kanun’un 41’inci maddesine dayanılarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin “Fazla çalışmada sınır” başlıklı 5’inci maddesinde, fazla çalışma süresi toplamının bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamayacağı, bu süre sınırının işyerlerine veya yürütülen işlere değil, işçilerin şahıslarına ilişkin olduğu hüküm altına alınmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden hareketle, fazla çalışma süresinin istisnai
durumlar haricinde yıllık 270 saat ile sınırlandırıldığı, genel bakımdan çalışma süresi olan haftada en çok kırkbeş saatlik sürenin asıl olduğu, fazla çalışmanın ise istisnai bir durum olarak yıl içinde belirli sınırlar dâhinde işçinin onayı alınarak yaptırılabileceği sonucuna ulaşılmaktadır.
Şirket bünyesinde çalışan işçilere ait fazla çalışma süreleri incelendiğinde, çok sayıda personele 4857 sayılı Kanun’da yıllık olarak belirlenen 270 saatin üzerinde fazla çalışma yaptırıldığı görülmüştür. Aşağıda yer alan tabloda, yıllık fazla çalışma süresi en fazla olan ilk 10 personele örnek olarak yer verilmiş olup personelin birçoğunun 4857 sayılı Kanun’da belirlenen yıllık üst limitin üzerinde çalıştığı tespit edilmiştir. Bu durum fazla çalışmanın istisnai bir durum olmaktan çıkarılıp, Şirket bünyesinde bir çalışma şekli haline getirildiğini göstermektedir.
Tablo 4: Şirket Personeli Fazla Çalışma Süreleri
Sıra | Personel Sicil No | Unvan | Yıllık Fazla Çalışma Süresi (Saat) |
1 | 2811 | Şoför (B Sınıfı) | 1.040,00 |
2 | 4261 | Vardiya Amiri | 754,00 |
3 | 2571 | Vardiya Amiri | 648,50 |
4 | 3012 | Formen (Saha/Alan) | 613,00 |
5 | 4335 | Kantarcı | 569,00 |
6 | 534 | Ekip Başı | 503,00 |
7 | 3616 | Ekip Başı | 501,00 |
8 | 4244 | Ağır Vasıta Şoförü | 493,00 |
9 | 4343 | Ağır Vasıta Şoförü | 476,00 |
10 | 4080 | Ağır Vasıta Şoförü | 462,50 |
Sonuç olarak, Şirket tarafından konu ile ilgili gerekli düzenlemeler yapılarak, personelin fazla çalışma süresinin, mevzuatta belirtilen sınırlamalar çerçevesinde gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır.