İdare tarafından yağmur sularının uzaklaştırılması amacıyla yapılan ve ilgili belediyeden tahsil edilmesi gereken harcamaların hesabında eksikliklerin bulunduğu ve bu eksikliklerle beraber tüm harcamaların 31.12.2021 tarihi itibarıyla ilgili belediyelerden tahsil edilmediği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nda yağmur sularının uzaklaştırılması ile beraber altyapı anlamında bütün görevlere ayrıntılı bir şekilde yer verilmiştir. Mezkûr Kanun’un “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinde ise “ … atık su ve yağmur suyunun uzaklaştırılmasını sağlamak; …” yetkisi belediyelere verilmiştir.

2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un “Yağmur sularının uzaklaştırılması” başlıklı 25’inci maddesinde yağmur sularının uzaklaştırılması ile ilgili tesislerin yapılması veya bu tip tesislerin işletilmesi için yapılan gerekli harcamaların ilgili belediyelerce karşılanmak şartıyla İSKİ tarafından yerine getirileceği, bu tesislerin yapılması veya işletilmesine ilişkin harcamaların tarifelere dahil edilemeyeceği, ek 5’inci maddesinde bu Kanun’un diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanacağı belirtilmiştir.

Su ve kanalizasyon hizmetleri, aboneler için ücret karşılığında yapılmakta ve bu hizmetten yararlananlar bunun bedelini ödemektedirler. Oysa yağmur suyunun uzaklaştırılmasına ilişkin harcamalar 2560 sayılı Kanun'a göre ilgili su ve kanalizasyon idaresi tarafından yapılmakta ancak buna ilişkin harcamalar tarifelere dahil edilememektedir. Bunun en önemli nedeni, bir kamu hizmeti olan yağmur suyunun uzaklaştırılması işlerinin ilgili belediyelerin görev ve sorumluluğu altında olmasıdır. Bu sebeple, İdarece bu maksatla yapılan harcamaların tümüne ilişkin giderlerin ilgili belediyelerden alınması gerekmektedir.

ASKİ Genel Müdürlüğünün yağmur sularının uzaklaştırılması işlemleri için yaptığı harcamalar belirlenirken sadece ilgili daire başkanlığınca yapılan ve 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabında kayıtlı tutarların esas aldığı fakat yıllar içerisinde yağmur sularının uzaklaştırılması için il genelindeki alt geçitlerde ve kavşaklarda kullanılan elektrik bedelinin

ödenmesine yönelik harcamalar ile yağmur suyu ızgaraları, bacaları ve yağmur suyu hattı temizliği harcamalarının, bu hatların ve yağmur suyunu uzaklaştırmak için kullanılan pompaların bakım onarımına ilişkin harcamaların esas alınmadığı, söz konusu eksiklikler tutarı kadar yağmur suyu harcaması maliyetinin ilgili belediyelerin borç hanesine yazılmaması sebebiyle mali tabloların etkilendiği görülmüştür. 1. 2. ve 3. Bölge Daire Başkanlıklarınca yağmur suyu hattı, baca ve ızgara temizliği giderleri ile tesisler dairesi başkanlığınca takibi yapılan yağmursuyu uzaklaştırma pompalarının bakımı giderleri ve bu pompalar için alt geçitlerde kullanılan elektrik giderleri incelenmiş sadece 2020 yılında yaklaşık 15 milyon TL gibi bir tutarın, 2021 yılında ilgili belediyelerin borç hanesine yazılan 501.287.054,96 TL toplam tutarın içerisinde bulunmadığı görülmüştür. Başka bir ifade ile 2020 ve öncesi yıllara ait yağmur suyu tesislerinin işletilmesiyle ilgili konunun muhatabı daire başkanlıklarınca önemli giderler yapılmış olmasına rağmen bu tutarların ilgili belediyelerin borç hanesine yazılmadığı ve talep edilmediği görülmüştür.

Sonuç olarak, ASKİ tarafından yapılan yağmur suyunun uzaklaştırılmasıyla ilgili tüm harcamaların yukarıda belirtilen değerlendirmeler neticesinde tasniflenerek hesaplanması ve ilgili belediyelerden tamamının tahsili yoluna gidilmesi gerekmektedir.