İdarenin doğrudan temin ile alımlarının incelenmesi sonucunda; mal alımları ve yapım işlerinde Kamu İhale Kanunu’nda belirlenen limitlere uyulmadığı, yapılan alımlarda yasaklılık kontrolünün yapılmadığı ve mal alımlarının 4734 sayılı Kanun’da öngörülen ihale usulleri yerine parçalara bölünmek suretiyle doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirdiği tespit edilmiştir.

1. Mal Alımları ve Yapım İşlerinde Kamu İhale Kanunu’nda Belirlenen Limitlere Uyulmaması

   Kamu İdaresinin 2022 yılındaki mal ve hizmet alımına ilişkin olarak; 4734 sayılı Kanun’un 21 ve 22’nci maddeleri kapsamında yapılan harcamaların yıllık toplamının, bu amaçlar için bütçeye konulan ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmaksızın aşıldığı görülmüştür.

   4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar” başlıklı 62’nci maddesinde; Bu Kanun’un 21 ve 22’nci maddelerinde belirtilen parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak

   
   

   ödeneklerin %10’unu, Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmaksızın aşamayacağı ifade edilmiştir.

   Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21’inci maddesinde; 4734 sayılı Kanunun 62’nci maddesinin (ı) bendi ile ilgili olarak, “31.12.2020 tarihli ve 31351 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci Maddesinin (I) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ” açıklamaları dikkate alınacağı belirtilmiştir.

   Anılan tebliğin “Genel esaslar” başlıklı 4’üncü maddesinin 2’nci fıkrasında; “Kanunun 62’nci maddesinin (ı) bendine göre, Kanun kapsamında yer alan ve bütçe sahibi olan kamu idareleri; Kanunun gerek 21’inci maddesinin (f) bendi, gerekse temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar hariç 22’nci maddesinin

   (d) bendi kapsamında yapacakları harcamalarda, bütçelerine bu amaçla konulan ödeneklerin

   %10’unu Kurulun uygun görüşü olmadan aşamaz. Bu oran aşılarak Kuruma yapılan başvurular reddedilir.” hükmüne yer verilmiştir.

   Belediye tarafından 2022 yılı içinde doğrudan temin 22/d yöntemiyle çok sayıda mal alımı ve yapım işi gerçekleştirilmiştir. Kanunda ve tebliğde belirtildiği üzere bu yöntemle gerçekleştirilen mal ve hizmet alımlarında idarenin bütçesine bu amaçla konulan toplam ödeneğin %10’nun Kamu İlahe Kurulunun uygun görüşü alınmadıkça aşılamayacağı ortadır. Ancak belediye tarafından Kamu İhale Kurulundan herhangi bir görüş alınmadan ayrıntısı aşağıdaki tabloda belirtilen %10’luk limitin aşıldığı görülmüştür.

   Tablo 10: Mal ve Hizmet Alımlarına Ait Ödenek ve %10’luk Limit Tablosu

   
   

   Alım Türü	Bütçe Ödeneği (TL) (A)	Bütçe Ödeneğinin % 10’u (TL) (B=Ax0,10)	22/ d Toplamı (TL)	Aşan Tutar ( TL) (C )	Yüzdesi % D=100xC/B
   Mal Alımı	31.625.150,00	3.162.515,00	41.395.332,90	38.232.817,90	1.208,94
   Hizmet Alımı	54.674.000,00	5.467.400,00	13.860.730,36	8.393.330,36	153,52

   Kamu idaresi tarafından verilen cevapta; mal ve hizmet alımlarına ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun'un 21 ve 22'nci maddeleri kapsamında yapılan harcamaların yıllık toplamının bu amaçlar için bütçeye konulan ödeneğin %10 kısmını aşması durumunda Kamu İhale Kurumu’nun önceden uygun görüşünün alınacağı bildirilmiştir.

   Sonuç olarak, Kamu İhale Kanunu’nun 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının, bütçede bu amaçla tahsis edilmiş toplam ödeneklerin %10’unun aşılmaması, aşımın söz konusu olabileceği durumlar için Kamu İhale Kurulundan önceden uygun görüş alınması gerekmektedir.

   
   

2. Yapılan Alımlarda Yasaklılık Sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğine Uygun Yapılmaması

   Kamu İdaresinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında yapılan alımlarda ihalelere katılmaya ilişkin yasaklılık kontrolünün yapılmadığı tespit edilmiştir.

   Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teyit İşlemleri” başlıklı 30.5.4’üncü maddesinde 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesi uyarınca doğrudan temin yoluyla alım yapılması halinde alım yapılacak kişi ya da firmanın ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit ettirilmeyeceği; ancak anılan Kanun’un 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen parasal limit dahilinde yapılan alımlarda, alım yapılacak gerçek veya tüzel kişinin Kamu İhale Kurumunun internet sayfasındaki yasaklılar listesinde bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi ve yasaklı olduğunun belirlenmesi durumunda, söz konusu kişiden alım yapılmaması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

   Kamu idaresi tarafından verilen cevapta; yapılan alımlarda yasaklılık kontrolünün yapılması için, 4734 sayılı Kanun'un 22 'nci maddesi kapsamında bundan sonra yapılacak olan alımlarda EKAP üzerinden yasaklı sorgulaması yapılarak çıkartılan belgenin ödeme evrakına ekleneceği bildirilmiştir.

   İdare tarafından 22/d kapsamında yapılan alımlarda, alım yapılan gerçek veya tüzel kişilerin Kamu İhale Kurumunun internet sayfasındaki yasaklılar listesinde bulunup bulunmadığının kontrolünün yapılması gerekmektedir.

3. Mal Alımlarının 4734 Sayılı Kanun’da Öngörülen İhale Usulleri Yerine Parçalara Bölünmek Suretiyle Doğrudan Temin Yöntemiyle Gerçekleştirilmesi