Bütçe emanetleri hesabından yapılan ödemelerin, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre yapılmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’üncü maddesinde kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderlerin, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödeneceği, ancak sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verileceği hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanun’un “Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları” başlıklı 61’inci maddesinde de muhasebe yetkililerinin bütçe emanetlerinin muhasebe kaydına alınma sırasına göre ödenmesinden sorumlu olduğu hususu düzenlenmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin, 320 Bütçe emanetleri hesabına ilişkin işlemlerin düzenlendiği 249’uncu maddesinde ise bütçe emanetlerine alınan tutarların muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ilgililerine ödeneceği belirtilmiştir.

Açıklanan mevzuat hükümlerine göre kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde, ödenemeyen tutarların 320 Bütçe emanetleri hesabına kaydedileceği, bu hesaba alınan tutarların ise muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ilgililerine ödenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede bütçe giderlerinin gerçekleşmesi sırasında nakit yetersizliğinden dolayı 320 Bütçe emanetleri hesabına kaydedilen tutarların, bu hesaba alınma sırasına göre ödenmediği tespit edilmiştir.

Ödemelerin yapılmasında mevzuatta öngörülen sıralamaya riayet edilmemesi nedeniyle alacaklılar tarafından başlatılacak hukuki süreçler, idareyi icra harçları, mahkeme giderleri, faiz

gibi ek külfetlere katlanma riskiyle karşı karşıya bırakabilecektir.

Kamu idaresi cevabında; giderlerin ödenmesi sırasında Kurumun mali durumu gözetilerek ödenmemesi halinde gecikme cezası ve faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verilmiş olduğu, genel uygulamada 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 34’üncü maddesine titizlikle uyulmaya çalışılmakta olduğu belirtilmiştir. Ancak 320 Bütçe emanetleri hesabının giriş ve çıkış işlemleri üzerinde yapılan incelemede İdarece belirtildiği üzere 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun amir hükümlerine göre işlem yapılmadığı anlaşılmaktadır. Örneğin önceki yıllarda nakit yetersizliği sebebiyle 320 Bütçe emanetleri hesabına kaydedilen ... Ltd. Şti.’ye ait 867.460,00 TL tutarındaki hakedişin ve ... Ltd. Şti.’ye ait 1.077.000,00 TL tutarındaki hakedişin 2022 yılı içerisinde ödenmediği halde, 31.03.2022 tarihinde 320 Bütçe emanetleri hesabına kaydedilen ... AŞ’ye ait 15.511.004,35 TL tutarındaki hakedişin, ... AŞ’ye ait 31.500.000,00 TL tutarındaki hakedişin ve ... AŞ’ye ait 6.700.000,00 TL tutarındaki hakedişin aynı gün ödendiği görülmüştür. Böylece 320 Bütçe emanetlerinden yapılan ödemeler sırasında bazı şirketlere öncelik sağlandığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak 320 Bütçe emanetleri hesabına kaydedilen tutarların muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ilgililerine ödenmesi gerekmektedir.