Yapım işlerinde yükleniciler tarafından yaptırılan inşaat sigortalarına ait (bütün risk/all risk) bazı risk kalemlerine %2’den fazla muafiyet uygulandığı görülmüştür.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İş ve işyerinin sigortalanması”

başlıklı 9’uncu maddesine göre; yapım işlerinde yüklenicinin, ihale dokümanında belirtilen süre ve şartlara uygun olarak işyerlerindeki her türlü aracı, malzemeyi, ihzaratı, iş ve hizmet makinelerini, taşıtları ve tesisleri oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı sigorta yaptırması gerekmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesine göre; sigorta poliçesinde tüm riskler için uygulanabilecek muafiyet oranı azami %2 ve deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör riskleri için uygulanabilecek koasürans oranı azami %20’dir. Bunun dışında kalan riskler için koasürans uygulanmaz. Muafiyet ve koasürans kısmına isabet eden hasarların karşılanması yüklenicinin sorumluluğundadır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere; yapım işlerinin inşaat sigortası (bütün riskler/all risk) poliçelerindeki bazı risk unsurlarına azami %2 muafiyet uygulanmalıdır. Sigorta poliçelerindeki muafiyet oranlarının %2’lik orandan fazla olması yüklenicinin nihai sorumluluğunu kaldırmamakla birlikte, karşılaşabileceği riski artırması bakımından önem arz etmektedir. Dolayısıyla Yapım İşleri Genel Şartnamesinin ilgili hükmünde belirtildiği üzere tüm riskler için uygulanabilecek muafiyet oranı azami %2 olmalıdır.

2021 yılı Sayıştay Raporunda bazı ihale konusu yapım işlerine ait sigorta poliçelerinde bazı risk unsurları için mevzuata aykırı olarak %2 oranının üzerinde tenzili muafiyet oranının uygulandığı belirtilmiştir. Raporda bulgu konusu edilen hususa benzer duruma bu yıl 2022/493958 ihale kayıt numaralı “Etimesgut Aile Yaşam Merkezi Yapım İşi” ile 2022/192085 ihale kayıt numaralı “Batıkent Rekreasyon Alanı Yapım İşi”nde rastlanılmış olup, 2022/493958 İKN’li işe ait sigorta poliçesinde hırsızlık, yangın, bakım ve diğer doğal afetler için %10, iksa, kazık, ankraj işleri ve 3. şahıs hasarları için %20 oranında; 2022/192085 İKN’li işe ait sigorta poliçesinde heyelan, sel, terör, diğer doğal afetler, hırsızlık, yangın, bakım, ve 3. şahıs hasarları için ise %10 oranında tenzili muafiyet oranı uygulandığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında, “Etimesgut Aile Yaşam Merkezi Yapım İşi” ne ilişkin olarak muafiyet oranlarının 2022 yılı içerisinde zeyilname ile düzeltildiği belirtilmiş, ancak bulgu metninde yer alan “Batıkent Rekreasyon Alanı Yapım İşi”ne ilişkin herhangi bir açıklamaya yer verilmemiştir.

Sonuç olarak, istenmeyen risk unsurlarının gerçekleşmesi durumunda sigortacı,

sigortalı, idare ve üçüncü kişiler arasında oluşabilecek hukuki ve mali ihtilafların önüne geçmek adına yapım işlerine ait inşaat sigortalarında %2’den fazla muafiyet uygulanmaması gerekmektedir.