Kurum tarafından kiraya verilen taşınmazlardan ısıtma bedeli tahsil edilmediği görülmüştür.

Hazine taşınmazlarının kiralanmasıyla ilgili hükümler, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun “Tarihi ve bedii değeri olmayan taşınmaz mallarla ilgili işlemler” başlıklı 74'üncü maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir.

Söz konusu Yönetmelik'in “Tahmin edilen bedel tespiti” başlıklı 12’nci maddesinde şu hükümler yer almaktadır:

“… (8) Tahsisli taşınmazlar ile kamu hizmeti görülmek üzere genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince kiralanan taşınmazlarda büfe, kantin, çay ocağı ve benzeri amaçlarda kullanılmak üzere kiraya verilecek yerlerin tahminî kira bedeli; yukarıdaki hükümlere tabi olmaksızın ilgili İdare yetkililerinden alınacak personel sayısı, elde edilen gelir, kiralanacak alan gibi bilgiler de göz önünde tutularak İdarece tespit edilir.

(10) Tespit ve hesaplamalar bunun dayanaklarının da eklendiği “Ön İzin / Kira / Kullanma İzni / İrtifak Hakkı / Trampa / Satış Bedeli Tespitine Ait Hesap Tutanağı”nda (Ek-6) ve “Büfe, Kantin, Çayocağı Gibi Yerlere Ait Tespit ve Tahmin Edilen Kira Bedeli Hesap Tutanağı”nda (Ek-7) gösterilir, tutanak asıl evrak arasında saklanır.

Söz konusu Yönetmelik uyarınca kiralamalarda kullanılması gereken Ek-7 numaralı tutanakta “Elektrik, su, hava gazı, ısıtma bedelinin idarece karşılanıp karşılanmadığı”nın gösterilmesi gerekmektedir.

Aynı Yönetmelik'in “Tahsisli ve kiralanmış yerlerdeki işlemler” başlıklı 70'inci maddesinin 2'nci bendinde şu hükme yer verilmiştir:

"Bu yerlerin elektrik, su, doğalgaz, ısınma tesisatı mümkünse binanın genel tesisatından ayrılır. Tesisatın teknik bakımdan müstakil hâle getirilmesinin mümkün olmaması hâlinde, tahmin edilen bedelin tespit ve takdirinde elektrik, su, doğalgaz ve ısınma giderleri de ayrıca belirlenir."

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun "Uygulama alanı" başlıklı 339'uncu maddesinde Kamu kurum ve kuruluşlarının, hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları bütün kira sözleşmelerinde konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Aynı Kanun'un "Kullanım giderleri" başlığını taşıyan 341'inci maddesi şu şekildedir:

"Kiracı, konut ve çatılı işyeri kiralarında, sözleşmede aksi öngörülmemişse veya aksine yerel âdet yoksa, ısıtma, aydınlatma ve su gibi kullanma giderlerine katlanmakla yükümlüdür. Giderlere katlanan taraf, bu giderleri ispat edici belgelerin birer örneğini, istem üzerine diğer tarafa vermek zorundadır."

Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik'te ısıtma tesisatlarının müstakil hale getirilmesi ve ısıtma giderlerinin kiracı tarafından ödenmesi öngörülmüştür. Tesisatın müstakil hale getirilemediği durumlarda, rayicin tespitinde ısıtma bedelinin kira bedeline dâhil edilmesi de mümkün bulunmaktadır. Borçlar Kanunu ile yapılan düzenlemelerde de sözleşmelerde aksine bir hüküm bulunmadığı veya yerel adet olmadığı durumda ısıtma giderlerine kiracının katlanacağı açık şekilde ifade edilmiştir. Yani, kira sözleşmelerinde ısıtma bedeli ile ilgili bir düzenleme yapılması gerekmekle beraber, sözleşmelerde ısıtma bedelinden bahsedilmemesi durumunda da bu bedel kiracı tarafından ödenecektir. Isıtma bedelinin kiracı tarafından ödenmemesi, ancak bu bedelin kiralayan tarafından karşılanacağının sözleşmede açık bir şekilde ifade edilmesi durumunda söz konusu olabilecektir.

Kurumda yapılan incelemede, kantin, kafeterya, kafe ve kırtasiye şeklinde kiraya verilen taşınmazlara ait 15 adet kira sözleşmesinde ısıtma bedeli ile ilgili hükümlere yer verilmediği tespit edilmiştir. Söz konusu taşınmazlara ilişkin kira bedellerinin tespiti ile ilgili belgelerin incelenmesi sonucunda Tahmin Edilen Kira Bedeli Hesap Tutanaklarında elektrik, su, hava gazı, ısıtma bedellerinin idarece karşılanmayacağının belirtildiği görülmüştür.

İlgili mevzuat hükümleri çerçevesinde, ısıtma bedellerinin, ya tesisatların ayrılması suretiyle hesaplanarak kiracılardan tahsil edilmesi, ya da tahmin edilen bedelin içine eklenerek kira bedeli ile birlikte alınması gerekmektedir. İki usulün de uygulanmaması suretiyle kiralanan mekânların ısıtma bedellerinin Kurum tarafından karşılanması mevzuata aykırıdır.

Kamu İdaresi tarafından gönderilen cevapta, Enstitü tarafından kiraya verilen taşınmazlarda kullanılan ısıtma ve soğutma tesisatlarının bina içerisinde bulunduğu ve merkezi olarak kullanıldığı, teknik bakımdan müstakil hale getirilmesinin mümkün olmadığı, kiraya verilen taşınmazların sadece kantin olarak kullanılmadığı, bina zemin katlarında bulunan kiralanan alanların idari, akademik personel ile öğrenciler tarafından da kullanıldığı belirtilmiş, bundan sonra taşınmazlar için tahmin edilecek kira bedelinin tespitinde ısıtma giderlerinin de dikkate alınacağı ifade edilmiştir.

Kurum tarafından kiraya verilen taşınmazların ısıtma bedellerinin tahsil ve takip işlemlerinin ilgili mevzuat hükümlerine uygun şekilde yürütülmesi, tahsil edilmemiş ısıtma bedellerinin tespit edilerek tahsil edilmesi gerekmektedir.