Karar Künyesi
Aksu Belediyesi tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığına yazılan 17.11.2016 tarih E.
6274 sayılı yazıda;
Aksu Belediyesine ait Kemerağzı Mahallesi Tesisler Caddesi üzerinde 13659 ada 1 No’lu 6.274,81 m² yüzölçümlü arsa niteliğindeki parsel ve kuzey bitişiğinde bulunan 4.000,44 m² alan olmak üzere toplam 10.275,25 m² taşınmazın çarşı (sökülebilir geçici yapı) yapılıp işletilmesi amacıyla, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun ilgili maddelerine istinaden imar işlemi tamamlanıp, tapuya tescil edilerek kullanım kararı alınıncaya kadar, kamu yararı ve belediyeye gelir sağlamak amacıyla 3 yıl süre ile 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu’nun 7 nci maddesine istinaden kiralanmasının uygun olup olmayacağı sorulmuştur.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından bahse konu yazıya cevaben verilen 06.01.2017 tarih E.2291 sayılı yazıda;
Söz konusu taşınmazların, Antalya 2 nci İdare Mahkemesinin E:2014/1638 esasında Bakanlık aleyhine açılan dava sonucunda alınan 12.05.2016 tarih ve K:2016/572 sayılı karar ile iptal edilmiş olan Antalya Kemerağzı Kundu KTKGB 1 nci Etap Uygulama İmar Planı sınırlarında kaldığı, adı geçen taşınmazlara ilişkin yürürlükte her hangi bir onaylı imar planı bulunmadığından, imar planı çalışmaları tamamlanmadan kiralama işleminin Bakanlıkça uygun görülmediği bildirilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığının söz konusu yazısına rağmen, Belediye Başkanı tarafından 06.02.2017 tarih E.11 sayı ile Belediyenin ilgili birimlerine yazılan yazıda; bölgede imar uygulaması işlemi tamamlanıp, tapuya tescil edilerek kullanım kararı alınıncaya kadar, kamu yararı ve Belediyeye gelir sağlamak amacıyla, taşınmazların 3 yıl kiralanması için işlemlerin hazırlanarak Encümene sunulması istenilmiştir.
07.02.2017 tarih 19 sayılı Encümen Kararıyla; Aksu İlçesi Kemerağzı Mahallesi Tesisler Caddesi üzerinde 13659 ada 1 No’lu 6.274,81 m² arsanın 3 yıllık süre ve yıllık 600.000 TL muhammen bedel üzerinden 2886 sayılı Kanun’un 45 inci maddesi uyarınca açık ihale usulüyle 24.02.2017 tarihinde kiralama ihalesi yapılmasına karar verilmiş ve 24.02.2017 tarihli ihale onay belgesi düzenlenmiştir.
24.02.2017 tarih 28 sayılı Encümen Kararıyla; söz konusu 6.274,81 m² arsanın yıllık
825.000 TL bedelle kiraya verilmesine karar verilmiştir. Encümenin ihale kararı 28.02.2017 tarihinde Belediye Başkanı tarafından onaylanmıştır. 6.274,81 m² arsa 01.03.2017 tarihinde kiracıya teslim edilmiş ve sözleşme süresi başlamıştır.
Kültür ve Turizm Bakanlığının Kiralamaya İlişkin Olumsuz Görüşüne Rağmen Söz Konusu Taşınmaz Kiraya Verilmesi
Kültür ve Turizm Bakanlığının Aksu Belediyesine verdiği 06.01.2017 tarih E.2291 sayılı cevap yazısında, söz konusu taşınmazların, Antalya 2 nci İdare Mahkemesinin E:2014/1638 esasında Bakanlık aleyhine açılan dava sonucunda alınan 12.05.2016 tarih ve K:2016/572 sayılı karar ile iptal edilmiş olan Antalya Kemerağzı Kundu KTKGB 1. Etap Uygulama İmar Planı sınırlarında kaldığı, adı geçen taşınmazlara ilişkin yürürlükte her hangi bir onaylı imar planı bulunmadığından, imar planı çalışmaları tamamlanmadan kiralama işleminin Bakanlıkça uygun görülmediği belirtilmesine rağmen, kiralama işlemi yapılmıştır.
Kira Şartnamesi ve Sözleşmesine Aykırı Olarak Arsa Üzerinde Sabit Bina Yapılması
Kira Şartnamesinin 13 ile Kira Sözleşmesinin 5 inci maddesinde; kiralanan tesis üzerinde sabit tesis yapılamayacağı belirtilmektedir.
Kira Şartnamesinin 24 üncü maddesinde;
“Kiralanan parsel üzerinde kiracı tarafından yapılacak faaliyet için tanzim edilecek vaziyet planının; Aksu Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün onayına tabidir. Faaliyet konusu vaziyet planı, Aksu Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından onaylanmadan faaliyette bulunulamaz. …”
denilmektedir.
Kira Şartnamesinin söz konusu hükmü uyarınca İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından onaylanan vaziyet planında; “parsel içerisinde oluşturulacak demonte ünitelerin; etrafı açık, üzeri ise yağmur ve güneşten korunması amacıyla basit örtü niteliğindeki branda, jüt, vs. ile kapatılacaktır.” notu yer almaktadır.
Söz konusu hükümlere rağmen, arsa üzerinde etrafı ve üstü kapalı tek katlı sabit bina yapılmış olup, bu haliyle 3194 sayılı İmar Kanununa aykırıdır.
Ayrıca, İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından onaylanan vaziyet planı, 6.274,81 m² arsa üzerine değil, kira şartname ve sözleşmesine aykırı olarak 10.275,25 m² arsa üzerine çizilmiş ve tesisin tüm yönlerden 10 m çekme mesafesi olacak şekilde yapılabileceği belirtilmiştir. Vaziyet planı doğrultusunda, çekme mesafeleri dikkate alındığında yapılabilecek maksimum demonte ünite 5.525 m² iken, çekme mesafelerine uyulmaması sonucu 8.723 m² sabit kapalı bina yapıldığı tespit edilmiştir.
Zira Kira Şartnamesinde, arsa üzerinde “tek katlı sabit tesis” yapılabileceğinin belirtilmesi halinde, ihaleye katılımın daha da artacağı ve ihale bedelinin çok daha yüksek olacağı, dolayısıyla Kira Şartnamesindeki bahsedilen ifade nedeniyle de kamu kaynağında artışa engel olduğu aşikârdır.
Kira Şartnamesi ve Sözleşmesinde Öngörülen Kiralama Alanı 6.274,81 m² Yerine, Toplam 10.275,25 m² Alanın Kiracının Kullanmasına İzin Verilmesi
Söz konusu kiralama ihalesine ilişkin ihale onay belgesi, ihale ilanı ve kiralama şartnamesinde, 13659 ada ve 1 parseldeki kiralanacak taşınmazın yüzölçümünün 6.274,81 m² olduğu belirtilmiştir.
Kira Sözleşmesinin;
8 inci maddesinde, kiracının kiralanan alanın yüzölçümünün değiştirilmesi talebinde bulunamayacağı,
9 uncu maddesinde, kiracının kiraya verilen yeri genişletemeyeceği, değiştiremeyeceği ve amacı dışında kullanamayacağı,
11 inci maddesinde, kiracının kiralanan alanı amacı dışında kullanması, taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi hallerinde kira sözleşmesinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 62 nci maddesine göre tebligat yapmaya gerek kalmaksızın idarece feshedilerek kesin teminatının gelir kaydedileceği,
13 üncü maddesinde, taşınmazın amacında ve sözleşmede belirtilen şekilde kullanılıp kullanılmadığını idarenin her zaman denetleyebileceğini, idarece yapılacak denetimler sonucunda tespit edilen eksiklikler yine idarece belirlenecek süre içerisinde giderilmediği takdirde sözleşmenin tek taraflı olarak feshedileceği,
hükümleri yer almaktadır.
Ancak mahallinde yapılan incelemede, kiralama konusu parselin kuzey tarafında bitişik şekilde bulunan ve ihale kapsamında bulunmayan pazar alanı olarak tabir edilen 4.000,44 m² alanın da, tesis yapılması suretiyle kullandırıldığı görülmüştür.
13659 ada 1 parsel (6.274,81 m²) ile Pazar Yeri (4.000,44 m²) üzerinde toplam 10.275,25 m² alanın kullanıldığı, Aksu Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün 02.08.2018 tarihli röleve krokisi, kroki notları ve fotoğrafları ile de tespit edilmiştir. Söz konusu alanda içerisinde 212 dükkanın bulunduğu “Orion Bazaar” adında çarşı yer almaktadır.
6.274,81 m² alan için kiralama ihalesi çıkılıp, toplam 10.275,25 m² alanın kiracıya kullandırılması; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 2 nci maddesindeki ihalede açıklık ve rekabet ilkesine aykırıdır.
Kiralanacak alanın 10.275,25 m² ve işin tahmin edilen bedelinin yine 600.000 TL olması durumunda, söz konusu tahmin edilen bedel karşılığında ihaleye katılımın daha da artacağı açıktır.
Kamu idaresi cevabında; “Bulguda belirtilen arsanın kullandırılması ve kira şartnamesine aykırı olarak üzerinde yapılan sabit tesislerle ilgili yasal süreçler devam etmektedir. Yasal süreçler tamamlandıktan sonra gereği yapılacaktır. Ayrıca bu parsel üzerinde fazla olarak kullanılan 4.000,44 m2’lik alan ile ilgili fuzuli işgalden, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve hazine taşınmazlarının idaresi hakkında hükümler gereğince ecrimisil tahakkuk işlemleri başlatılmıştır.” denilmektedir.
Sonuç olarak kamu idaresi, bulgumuza konu mevzuata aykırılık teşkil eden hususlara katılmış, yasal süreci takip ettiklerini ve ecrimisil ile ilgili işlemleri başlattığını belirtmiştir.