Büyükşehir Belediyesinin pay sahibi olduğu sermaye şirketlerinde Belediye ve Bağlı Kuruluşunda yöneticilik sıfatını haiz olmayan kişilerin Belediye tüzel kişiliğini temsilen yönetim kurulu üyesi olarak görev aldığı görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 359’uncu maddesinin beşinci fıkrasında; “Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin pay sahibi olduğu şirketlerde, sayılan tüzel kişiler veya bunların gerçek kişi temsilcileri yönetim kuruluna seçilebilir. Yönetim kurulu üye sayısı ikiden fazla olan şirketlerde üyelerin tamamının aynı kamu tüzel kişisinin temsilcisi olmaması şartıyla kamu tüzel kişisini temsilen birden fazla gerçek kişi yönetim kuruluna seçilebilir.” denilerek kamu tüzel kişilerinin ya da bunların gerçek kişi temsilcilerinin pay sahibi oldukları şirketlerin yönetim kurullarına seçilebileceğine ilişkin genel bir hüküm getirilmiştir.

5393 sayılı Kanun’un “Şirket kurulması” başlıklı 70’inci maddesinde; “Belediye kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre şirket kurabilir.”,

5216 sayılı Kanun’un “Şirket kurulması” başlıklı 26’ncı maddesinde ise; “Büyükşehir belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir. Genel sekreter ile belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatını haiz personel bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev alabilirler.” hükümlerine yer verilmiştir.

Söz konusu mevzuatlar birlikte değerlendirildiğinde, belediye sermayesine sahip şirketlerde tüzel kişiliğin temsil yetkisi genel olarak 6102 sayılı Kanun’da, özel olarak ise 5216 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir.

5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi uyarınca, büyükşehir belediyesinde yöneticilik sıfatına sahip kişiler, belediye tüzel kişiliği adına belediye şirketlerinin yönetim kurulunda görev alabilecekler, bunların dışındaki kişilerin görev alması ise, mevzuata uygun olmayacaktır.

Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik’in “Kadroların tespiti” başlıklı 9’uncu maddesinin ikinci fıkrasında; “Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2 Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro Standartları Cetvellerinde belirtilen birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadro unvanları ile Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-3 Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Kadro Unvanları Listelerinden (I), (II) ve (III) sayılı listelerde belirtilen unvanlar kullanılarak idarî birimler oluşturulur. Birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadro unvanları hizmet gereklerine uygun olarak belirlenir ve fiilen icra edilmeyen hizmetlere ilişkin kadro unvanları kullanılamaz.” hükümlerine yer verilerek müdür ve üstü kadroların yönetici sıfatını haiz olduğu açıklanmıştır.

Bu bağlamda belediye iştiraki şirketlerde, belediye ve bağlı kuruluşlarından görevlendirilecek yönetim kurulu üyelerinin müdür ve üstü kadrolarda yer alan yönetici sıfatına haiz kişiler arasından seçilmesi gerektiği, Belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatına haiz olmayan kişilerin söz konusu şirketlerde yönetim kurulu üyesi olarak görev almasının ise yukarıda açıklanan mevzuata uygun olmayacağı değerlendirilmektedir.

Yapılan incelemede, Büyükşehir Belediyesinin sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu şirketlerden; BELPER AŞ’nin yönetim kurulu üyelerinden birinin ŞUSKİ Genel Müdürlüğünde, birinin de Büyükşehir Belediyesinde “işçi” statüsünde çalıştığı, Kültür AŞ yönetim kurulu üyelerinden ikisinin ise Büyükşehir Belediyesinde tedviren şube müdürü olarak görev yaptığı tespit edilmiştir.

5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesi uyarınca belediye ve bağlı kuruluşlarında işçi ve tedviren şube müdürü olarak görev yapan ve yöneticilik sıfatını sahip olmayan personelin Belediyenin iştiraki olan şirketlerin yönetim kurullarında görev alması mevzuata uygun değildir.