Karar Künyesi
Amortisman Defterinin Tutulmaması
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ve “Amortisman ve Tükenme Paylarına” ilişkin Muhasebat Genel Tebliği’nde tutulması öngörülen Duran Varlıklar Amortisman Defterinin tutulmaması nedeniyle amortisman ayrılmasında ve ayrılan amortismanların takip edilmesinde belirsizlikler oluşmaktadır.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinde, bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı, bu yönetmelik kapsamına dâhil kamu idarelerince muhasebe sistemine dâhil edilen maddi duran varlıklardan; hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usullerin uygulanacağı belirtilmiş ve “Tutulacak Diğer Defterler” başlıklı 18’inci Bölümünün 491’inci maddesinde Duran Varlıklar Amortisman Defteri sayılmıştır.
Ayrıca 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Amortisman ve Tükenme Paylarına” ilişkin Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin 9’uncu maddesinde amortismana tabi her bir varlığın Ek-2’de yer alan Duran Varlıklar Amortisman Defterine kaydedileceği belirtilmiştir.
Keçiören Belediyesinde Duran Varlıklar Amortisman Defteri tutulmamaktadır. Bu da belediyede çok sayıda demirbaş mevcut olmasından dolayı, her birinin satın alma tarihlerinin, amortisman sürelerinin ve ayrılan amortisman tutarlarının izlenmesini imkansız hale
getirmektedir. Bazen amortisman süresi dolmadan elden çıkarılan duran varlığa ilişkin ayrılan amortisman tutarı bilinemediğinden kayıtlardan düşülen birikmiş amortisman gerçek durumu yansıtmamakta bazen da edinme değerinden daha fazla amortisman ayrılmasına sebep olabilmektedir. Nitekim 2019 yılında pek çok duran varlık için toplamda 1.180.479,09 TL değerinden fazla amortisman ayrılmıştır.
Bu nedenlerle, Belediyenin 2019 yılı Bilançosunda maddi duran varlıklara ilişkin 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı doğru bilgi vermemekte, dolayısıyla duran varlıkların net değerleri hatalı olmaktadır.
Kurum Kayıtlarında Yer Alan Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri ve Binalar İçin Amortisman Ayrılmaması
Kurumun, maddi duran varlıkları arasında önemli yer tutan yeraltı ve yerüstü düzenleri ve binaları için amortisman ayırmadığı tespit edilmiştir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı’nın niteliğini belirleyen 202’inci maddesinde, 257 nolu hesabın, maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı Yönetmelik’in hesabın işleyişini düzenleyen 203’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde ise maddi duran varlıklar hesapları için ayrılan amortisman tutarlarının yıl sonunda 257 hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.
Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin “Amortisman ve tükenme payına tabi duran varlıklar” başlıklı 3’üncü maddesinde; 251 Yer Alan Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri ve 252 Binalar Hesabında yer alan varlıkların amortismana tabi olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle Belediye’ye ait bu tarz maddi duran varlıklar için yıl sonunda amortisman ayrılması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, Belediyenin envanterinde bulunan 252 Binalar Hesabında ve 251 Yer Alan Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabında yer alan varlıklar için amortisman ayrılmadığı dolayısıyla Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin hesap planında belirtilen 257.01 ve 257.02 Birikmiş Amortismanlar Hesabına kayıt yapılmadığı görülmüştür.
2019 yılı mali tablolarında 337.817.982,17 TL değerinde bina ve 203.671.738,97 TL değerinde yeraltı ve yerüstü düzenleri olmasına rağmen 257.01 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri
ve 257.02 Binalar Amortismanı alt kodunda herhangi bir tutar yer almamakta, mali tablolar hatalı bilgi vermektedir.