İdare tarafından ihale edilen 2023 Yılı Yurtiçi Kültür Gezileri Organizasyonu Hizmet Alımı İşi kapsamında personele giyim yardımı yapıldığı görülmüştür.

Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliği’nin 2’nci maddesinde; Yönetmelik hükümlerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi personele uygulanacağı, “Giyecek Yardımından Yararlanacak Olanlar” başlıklı 3’ncü maddesinde ise; 2’nci maddede belirtilen personelden giyecek eşyası verilecek olanların, kadro ünvanları ve hizmet sınıfları itibarıyla ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterildiği, bu cetvellerde yer almayanların her ne suretle olursa olsun bu yardımdan yararlanamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere giyecek eşyası verilecek personelin cetvellerde tahdidi olarak sayılmış kadro ünvanlarına sahip ve hizmet sınıfına dahil olmaları gerekmektedir.

696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı KHK’ya eklenen ek 20’nci maddeye göre, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, personel çalıştırılmasına dayalı hizmetleri 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait ve halen bu kapsamda hizmet alımı yaptığı mevcut şirketlerinden birine, bu nitelikte herhangi bir şirketi bulunmuyorsa münhasıran bu amaçla kuracakları bir şirkete gördürebilmektedir.

375 sayılı KHK’nın ek 20’nci maddesine dayanılarak yürürlüğe konulan İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare

Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın “Personel Giderlerinin Toplam Giderler İçindeki Payına İlişkin Üst Sınır” başlıklı 5’inci maddesinin 4’üncü fıkrasında;

“İdare tarafından şirkete personel gideri için yapılacak aylık ödemelerin toplamı, hizmet alım sözleşmesinde öngörülen işçi ücretleri esas alınarak hesaplanan;

1. Asgari işçilik maliyeti,

2. Asgari işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan %4 sözleşme giderleri ve genel giderler,

3. İşçilikle bağlantılı ayni giderler, ç) Asgari işçilik maliyeti ve işçilikle bağlantılı ayni giderler toplamı üzerinden %7 'ye kadar belirlenecek kâr,

dahil işçilik giderleri toplamını aşamaz. İşçi ücretlerinin tespitinde Asgari ücretle meydana gelen artışlar dikkate alınır. Asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile işçilikle bağlantılı ayni giderler ve kâr oranı, kamu ihale mevzuatı esas alınarak belirlenir.”, hükümleri yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.30’uncu maddesinde ise, “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

1. Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

2. İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.

3. Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni kabul edilir.

ç) (Değişik: 25/10/2014-29156 R.G./2. md., geçerlilik: 11/9/2014) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.” hükümleri bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinde, belediyelerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini 4734 sayılı Kanun’un 22’nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle belediye şirketlerine gördürebileceği, bu çerçevede yapılacak hizmet alımlarında sözleşme giderleri ve genel giderler ile işçilikle bağlantılı ayni giderler ve kâr oranının kamu ihale mevzuatı esas alınarak belirleneceği ve ihale kapsamında çalıştırılan personel için kullanılacak giyim eşyaları için yapılacak giderin sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edileceği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede; 2023/821533 ihale kayıt numaralı 2023 Yılı Yurtiçi Kültür Gezileri Organizasyonu Hizmet Alımı kapsamında İdare tarafından araç sorumlusu olmak üzere memur ve Belediye Şirketi bünyesinde istihdam edilen personel görevlendirilmiştir. Bu alım kapsamında araç sorumlusu olarak görevlendirilen personel için kıyafet ve malzeme listesi oluşturulup birim fiyat cetveline eklendiği tespit edilmiştir.

‌Tablo 14:2023/821553 İhale Kayıt Numaralı Hizmet Alımı İşinde Temin Edilen Giyecek Eşyalarının Listesi

İdarece araç sorumlusu olarak görevlendirilen memurların yukarıda bahse konu mevzuata ekli cetvellerde yer alan kadro ünvanlarına sahip ve hizmet sınıfına dahil olmadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla söz konusu personele hizmet alım vasıtasıyla ayni olarak giyecek yardımı yapılmasının hukuken mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.

Öte yandan araç sorumlusu olarak görevlendirilen şirket personeli için ise ihtiyaç duyulan giyim malzemelerine ilişkin giderleri karşılamak yüklenicinin sorumluluğundadır. Zira Belediye Şirketine asgari işçilik maliyeti üzerine %4 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler eklenerek ödeme yapılmaktadır. Dolayısıyla, sözleşme giderleri ve genel giderler içerisinde yer alan giyim giderleri için ayrıca bütçeden farklı bir hizmet alımı kapsamında ödeme yapılması yine hukuken mümkün değildir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; yeni yapılacak ihalelerde personele giyim yardımı kaleminin ihale kapsamından çıkarılacağı ifade edilmekle birlikte, aynı zamanda, geziler sırasında görevli personele elbise alınmasının giyim yardımı niteliğinde olmadığı, söz konusu elbiselerin tamamen gezi sırasında adı geçen personelin Belediyeyi temsil etmeleri nedeniyle alındığı belirtilmiştir. Ancak bulguda belirtildiği üzere, ilgili Yönetmelik gereğince söz konusu giyim yardımının Belediye bütçesinden karşılanması mümkün değildir.

Sonuç olarak Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliği’nin 2 ve 3'üncü maddelerinde giyecek yardımından yararlanacak personelin kapsamı belirlenmiş olup bahse konu organizasyonlarda görevlendirilen memurların bu kapsamda yer almaması ve personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında giyim giderlerinin Belediye Şirketi tarafından karşılanmasının esas olması sebebiyle söz konusu giyim giderlerinin Belediye bütçesinden ödenmemesi gerektiği düşünülmektedir.