Belediyede kira alacaklarının takibinde birimler arasında koordinasyonun sağlanamaması nedeniyle vade tarihi geçenlerin tahsiline ilişkin herhangi bir işlem tesis edilemediği görülmüştür.

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesini sağlama sorumluluğu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 10’uncu maddesi

gereğince öncelikle üst yöneticidedir. Nitekim 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 38’inci maddesinde de belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etme sorumluluğunun belediye başkanında olduğu açıkça hükme bağlanmıştır. Üst yöneticiler bu sorumluluğun gereğini, 5018 sayılı Kanun’un 60’ıncı maddesinde açıkça görevli kılınan mali hizmetler birimi aracılığıyla yerine getirecektir. Anılan Kanun’un 38’inci maddesinde ise yetkili ve görevli olanların, ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumlu olduğu ifade edilmiştir. Bu minvalde Belediyenin kira gelirlerinin de tahakkuk ve tahsil işlemlerinin mevzuata uygun olarak zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasına ilişkin görev ve sorumluluk üst yönetici ile Mali Hizmetler Müdürlüğündedir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 339’uncu maddesinde yer alan, “Kamu kurum ve kuruluşlarının, hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları bütün kira sözleşmelerine de bu hükümler uygulanır.” düzenlemesi uyarınca Belediyenin çatılı işyeri ve konut kira sözleşmeleri anılan Kanun hükümlerine tabidir. Mezkur Kanun’un kira bedelinin ödenmemesi durumunda ihtar ve dava yollarına ilişkin düzenleme içeren 352’nci maddesinin üçüncü fıkrası şu şekildedir:

“Kiracı, bir yıldan kısa süreli kira sözleşmelerinde kira süresi içinde; bir yıl ve daha uzun süreli kira sözleşmelerinde ise bir kira yılı veya bir kira yılını aşan süre içinde kira bedelini ödemediği için kendisine yazılı olarak iki haklı ihtarda bulunulmasına sebep olmuşsa kiraya veren, kira süresinin ve bir yıldan uzun süreli kiralarda ihtarların yapıldığı kira yılının bitiminden başlayarak bir ay içinde, dava yoluyla kira sözleşmesini sona erdirebilir.”

Özetle, kira bedelinin vadesinde tahsil edilmemesi durumunda Belediyenin öncelikle ihtarda bulunması, sonrasında dava yoluna giderek sözleşmeyi sona erdirmesi gerekmektedir. Tahsilat ve takip sorumluluğu belediye başkanı ve mali hizmetler biriminde olduğundan bu kişilerin, vadesinde ödenmeyen kira gelirlerinin hukuk birimine intikal ettirilmesini sağlamaları gerekmektedir.

Eyüpsultan Belediyesinde kira işlemlerine ilişkin yetki ve sorumluluk, Başkanlık Oluru ile İşletme Müdürlüğüne verilmiştir. Bu durum, kira tahsilatının takibi açısından kanunen sorumlu olan Mali Hizmetler Müdürlüğü ile idari kararla sorumluluk yüklenen İşletme Müdürlüğü arasında görev uyuşmazlığına sebep olmaktadır. Zira takipte esas sorumlu olan Mali Hizmetler Müdürlüğünün tahsilât bilgisinin İşletme Müdürlüğünde olduğu gerekçesiyle takibi yapmadığı; buna mukabil İşletme Müdürlüğünün de bu işin kendi görev

tanımına girmediğinden hareketle bu sürece dâhil olmadığı anlaşılmıştır. Bu uyuşmazlık sonucunda vadesinde tahsil edilemeyen kiralara ilişkin Hukuk İşleri Müdürlüğüne herhangi bir bilgi iletilmemekte, dolayısıyla 6098 sayılı Kanun’da öngörülen yasal yollara başvurulamamaktadır.

Bu durum kira gelirlerinin sağlıklı bir şekilde tahsil edilememesine sebep olmaktadır. Nitekim yapılan incelemelerde de 2018 yılında tahakkuk eden 4.625.924,34 TL tutarındaki kira gelirinin sadece 1.913.274,68 TL’sinin tahsil edilebildiği, tahsil edilemeyen 2.704.639,67 TL’sine ilişkin de herhangi bir takip mekanizmasının işletilmediği görülmüştür.

Sonuç olarak, mevzuata uygun bir şekilde kira alacaklarının takibinin sağlıklı yapılmasını temin edecek sistemin kurulması ve üst yönetici ile ilgili birimlerin gerekli tedbirleri alması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Kira alacakları ile ilgili gerekli takibat ve tahsilat işlemleri yanı sıra ilgililere gerekli ihtar ve akabinde fesih işlemleri başlatılmıştır.” denilmiştir.

Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, eleştiri konusu edilen hususa iştirak edilmiş olup bulguda yer verilen aykırılıkları gidermeye yönelik takip ve tahsil ile birlikte ihtar ve fesih işlemlerinin başlatıldığı ifade edilmiş olup İdarece bu kapsamda tesis edilecek işlem ve eylemler, izleyen denetim yıllarında takip edilecektir.