Nitelikleri itibariyle tahakkuku tahsiline bağlı bütçe geliri olarak yapılan tahsilatların, gelirlerden alacaklar hesabı ile ilşkilendirildiği görülmüştür

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun belediye gelirleri başlıklı 59'uncu maddesinin (g) bendinde bağışlar belediye gelirleri arasında sayılmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin Bağış ve Yardımlar başlıklı 17'nci maddesinde ise; yapılan her türlü bağış ve yardımların gelir kaydedileceği, nakdi olmayan bağış

ve yardımların ilgili mevzuatına göre değerlendirmeye tabi tutulacağı ve kayıt altına alınacağı, yapılan şartlı bağış ve yardımların, üst yöneticinin onayı ile gelir bütçesinde bağış ve yardımlar bölümüne gelir yazılacağı ve gider bütçesinde bu hizmetin ödeneği varsa bu ödeneğe ekleneceği; yoksa bütçede öngörülen tertibe ödenek yazılarak tahsis amacına harcanacağı, bu ödenekten amaç dışında başka bir tertibe aktarma yapılamayacağı, bu ödeneklerden malî yılsonuna kadar harcanmamış olan tutarların, bağış ve yardımın amacı gerçekleşinceye kadar ertesi yıl bütçesine devir olunarak ödenek kaydedileceği, ancak bu ödeneklerden tahsis amacı gerçekleştirilmiş olanlardan kalan tutarlara ilişkin ödenekleri iptal etmeye üst yöneticinin yetkili olduğu ifade edilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “800 Bütçe Gelirleri Hesabı”, hesabın işleyişi başlıklı 383'üncü maddesinde; muhasebe birimlerince bağış ve yardım olarak tahsil olunan paraların bir taraftan “600 Gelirler Hesabına alacak”, “100 Kasa Hesabı “ veya “102 Banka Hesabına” borç; diğer taraftan “800 Bütçe Gelirleri Hesabına” alacak “805 Gelir Yansıtma Hesabına” borç kaydedileceği belirtilmiştir

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin “120 Gelirlerden Alacaklar Hesabının niteliğini düzenleyen-Hesabın Niteliği” başlıklı 86’ncı maddesinde; Gelirlerden Alacaklar Hesabının mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen faaliyet alacakları ile duran varlıklar ana hesap grubu içerisindeki gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler ve bunlardan yapılan tahsilat ve terkinlerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Bu hesaba ilişkin işlemlerin düzenlendiği aynı Yönetmelik’in 87’nci maddesinin 1 /a-1 bendinde; “… Nitelikleri itibarıyla tahakkuku tahsiline bağlı bütçe geliri olarak yapılan tahsilatlar, bu hesapla ilişkilendirilmez.” denilmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin yukarıya alınan “120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı” ile ilgili düzenlemelerine göre 2022 yılı içerisinde tahsil edilen ve tahsil edildiği anda muhasebe kaydı yapılan Kişilerden Alınan Bağış ve Yardımların “120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı” ile ilişkilendirilmesi mümkün değildir.

Ancak Meram Belediyesi 2022 yılı hesabı incelendiğinde, 2022 yılı içerisinde tahsil edilen 8.168.900,00 TL tutarındaki bağış ve yardımın, aynı muhasebe işlem fişi üzerinde 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabına hem borç hem de alacak kaydedilerek bu hesapla ilişkilendirildiği, gelirlerin tahsili aşamasında tahakkukunun yapıldığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; kişilerden alınan bağış ve yardımların “600 Gelirler Hesabına alacak” kaydedilmek suretiyle muhasebeleştirilerek kayıt altına alınmaya başlanıldığını bildirmiştir.

Kişilerden Alınan Bağış ve Yardımlar niteliği gereği tahakkuku tahsiline bağlı bütçe geliridir. Dolayısıyla yapılan tahsilatların 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı ile ilişkilendirilmeksizin gelir kaydedilmesi gerekmektedir.