Üniversitenin kurumsal dış değerlendirme ve kurumsal akreditasyon programlarını

değerlendirmek üzere Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) tarafından görevlendirilen dış değerlendiricilere ait yol masrafı, gündelik ve konaklama giderlerinin Üniversite bütçesinden karşılandığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçe ilkeleri” başlıklı 13’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde; kamu idarelerine bütçeyle verilen harcama yetkisinin sadece yasalarla mükellef kılındıkları görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi için kullanılacağı açıkça hükme bağlanmıştır. Anılan Kanun’un “Bütçe türleri ve kapsamı” başlıklı 12’nci maddesinde ise kamu hizmeti kriteri göz önünde bulundurularak kamu idareleri sınıflandırılmış ve kapsama dâhil olan idareler sayılmak suretiyle belirlenmiştir.

YÖKAK adı geçen Kanun’a ekli II/A sayılı cetvelde sayılan kurumlar arasında yer aldığından, bu Kanun’un 12’nci maddesinde de ifade edildiği üzere mevzuatta tanımlanmış olan kamu hizmetini yürütmek üzere kendisine tahsis edilen gelirden harcama yapma yetkisine haiz özel bütçeli bir kamu idaresidir.

Nitekim 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Yükseköğretim Kalite Güvencesi Sistemi ve Yükseköğretim Kalite Kurulu” başlıklı ek 35’inci maddesinde de Kurulun idari ve mali özerkliğe sahip, kamu tüzel kişiliğini haiz ve özel bütçeli bir kamu idaresi olduğu hükmüne yer verilmiştir. Aynı maddede Kurulun görevleri; yükseköğretim kurumlarının akademik ve idari hizmetlerinin kalite düzeylerine ilişkin değerlendirmeler yapmak, kalite güvencesi, akreditasyon süreçleri ve bağımsız dış değerlendirme kurumlarının yetkilendirilmesi süreçlerini yürütmek olarak belirlenmiştir.

Diğer bir ifadeyle; idari ve mali özerkliğe sahip, kamu tüzel kişiliğini haiz ve özel bütçeli bir kurum olan YÖKAK’ın, mezkûr maddede sayılan görevleri ve hizmetlerini, kendisine tahsis edilen bütçe ödeneğini kullanarak yerine getirmesi gerekmektedir. Zira 2547 sayılı Kanun’un ek 35’inci maddesinin tanıdığı yetkiye istinaden 23.11.2018 tarih ve 30604 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kalite Güvencesi ve Yükseköğretim Kalite Kurulu Yönetmeliği’nin “Kurulun mali yapısı” başlıklı 28’inci maddesinde de YÖKAK hizmetlerinde ihtiyaç duyulan tüm giderlerin Kurul bütçesinden karşılanacağı açıkça ifade edilmiştir.

Ancak yapılan denetimlerde; Hacettepe Üniversitesinin kalite güvence sistemini değerlendirmek üzere görevlendirilen dış değerlendirme takım üyelerinin yol masraflarının, gündeliklerinin ve konaklama giderlerinin Üniversite tarafından karşılandığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri doğrultusunda söz konusu hizmetleri yerine getirmek amacıyla yapılacak harcamaların, Kurul bütçesinden karşılanması gerekmektedir.

Üniversitenin söz konusu faaliyetleri yürütme konusunda herhangi bir yetkisi ve sorumluluğu olmadığından bu giderleri kendi bütçesinden karşılaması, 5018 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesine aykırılık teşkil etmektedir. Bu durum aynı zamanda, Üniversitenin tasarrufunda bulunan kaynakların bir kısmının kendi sorumluluk alanın dışına aktarılmasına sebebiyet verdiğinden, kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını da kısıtlamaktadır.

Her ne kadar İdare tarafından Yükseköğretim Kalite Kurulunun 12.10.2022 tarih ve 2456919 sayılı yazısı ile Üniversitede görevlendirilen değerlendirme takımı üyelerinin yol, yevmiye ve konaklama (uçak, otel, taksi vb.) giderlerin üniversitelerin bütçesinden karşılanması gerektiği belirtilmişsede Yükseköğretim Kalite Güvencesi ve Yükseköğretim Kalite Kurulu Yönetmeliği’nin “Kurulun mali yapısı” başlıklı 28’inci maddesinde ve yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde YÖKAK'ın hizmetlerinde ihtiyaç duyulan tüm giderlerin Kurul bütçesinden karşılanacağı açıkça ifade edildiğinden yapılan açıklamalar bulgu konusu husus için geçerli değildir.

Sonuç olarak; yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından dış değerlendirme yapmak üzere görevlendirilen personele ait giderlerin Üniversite bütçesinden karşılanmaması gerekmektedir.