İstanbul Üniversitesi ile İdare arasında taşınmaz devir işlemleri sonuçlanmadığından taşınmaz envanter çalışmalarının tamamlanmaması nedeniyle mali tablolarda bulunan taşınmaz kayıtlarının fiili durumu yansıtmadığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Taşınır ve taşınmaz işlemleri” başlıklı 44’üncü maddesinde kamu idarelerinin taşınmazlarının kaydına ilişkin usul ve esasların çıkarılacak yönetmelik ile belirleneceği belirtilmiştir.

02.10.2006 tarih ve 26307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in “Kayıt şekli” başlıklı 7’nci maddesinin 13’üncü bendinde;

“Kamu idarelerinin taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince hazırlanan bu formlar taşınmaz icmal cetvelleri hazırlanmak üzere mali hizmetler birimine gönderilir. Mali hizmetler birimince bu formlar konsolide edilerek bu Yönetmeliğin ekinde (Ek 7) bulunan örneğe uygun şekilde taşınmaz icmal cetvelleri oluşturulur.” denilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesinde;

“…

Ek 1’deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar” başlığı altında yer alan taşınmazlar maliyet bedeli üzerinden, bu taşınmazlardan maliyet bedeli belirlenemeyenler ise rayiç değerleri üzerinden kayıtlara alınır.

…

Taşınmazların rayiç değeri; maliki kamu idaresince, başka bir kamu idaresinin yönetiminde veya kullanımında olanlar ise bu idarelerce tespit edilir.

Taşınmazların kayıtlara alınan değeri, 3/5/2005 tarihli ve 2005/8844 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine göre güncellenir.”,

Bahsi geçen Yönetmeliğin “Mevcut taşınmazların kaydına ilişkin işlemler” başlıklı Geçici 1’inci maddesinde;

“(1) Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre maliyet bedeli veya rayiç değerleri üzerinden muhasebe kayıtlarına alınması gereken taşınmazlar bu değerler üzerinden kayıtlara alınıncaya kadar emlak vergi değerleri üzerinden ve aşağıdaki şekilde kayıtlara alınır:

1. Taşınmazların fiili envanteri emlak vergi değerleri üzerinden kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince, mevcut kullanım şekilleri esas alınarak en geç 30/9/2014 tarihine kadar tamamlanır ve bu Yönetmelik ekinde yer alan formlara ve icmal cetvellerine kaydedilir.

   
   

2. Fiili envanteri yapılan taşınmazlara ait bilgiler muhasebe kayıtları yapılmak üzere ilgili muhasebe birimlerine verilir. Muhasebe birimleri, kayıtlı taşınmazları ilgili hesaplardan 1/10/2014 tarihi itibarıyla çıkarır ve aynı tarihte fiili envanter bilgileri üzerinden muhasebe kayıtlarını yapar.

(2) Yönetmeliğin 5 inci maddesine göre yapılması gereken işlemler 31/12/2017 tarihine kadar tamamlanır.”

Hükümleri getirilmiştir.

Buna göre Üniversitede görevlilerce envanteri yapılacak taşınmazların fiili kullanımlarına ve değerlerine uygun kayıt işlemleri gerçekleştirilmelidir.

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, 09.05.2018 tarih ve 7141 sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un Ek 182’nci maddesiyle İstanbul Üniversitesinden ayrılmak suretiyle kurulmuştur. Bu kanunla bağlantısı değiştirilen birimler için taşınmazlar da yeni kurulan üniversiteye devredilmiş sayılmıştır.

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, İstanbul Üniversitesi ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı arasında yapılan protokolün 4’üncü maddesinin ilk fıkrasında; “Avcılar Güney Yerleşkesinde bulunan; mülkiyeti İÜ ye ait taşınmazların üzerinde Lojistik merkezi ve Teknokentin bulunduğu taşınmazların mülkiyeti, %50 si İÜ ye, %50 si İÜC ye; bu kısımların dışında kalan İÜ ye ait taşınmazların mülkiyetinin ise % 30 u İÜ ye, % 70 i ise İÜC ye ait olacak şekilde paylaşımım, bu paylaşım dikkate alınarak İÜ mülkiyetindeki % 30 paya isabet eden kısmın Hâzineye devredilmesini,

… kapsamaktadır.” hükmü yer almaktadır.

Yapılan incelemede, yukarıda bahsedilen protokol gereği İstanbul Üniversitesi ile İdare arasında taşınmaz devir işlemlerinin İstanbul Üniversitesi’nin yükümlülüklerini yerine henüz getirmemesi nedeniyle sonuçlanmadığı, bu nedenle İdarenin fiilen arsa, bina, prefabrik yapı vb. şekilde kullanmakta olduğu 236 farklı parselden oluşan taşınmazların mali tablolarına yansıtılamadığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında, Avcılar Yerleşkesinde İstanbul Üniversitesi mülkiyetindeki taşınmazların paylaşım, tahsis ve devir tescil işlemlerin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa arasında 27.07.2020

tarihinde yapılan protokol kapsamında yapıldığını, Avcılar Yerleşkesinde İstanbul Üniversitesi mülkiyetindeki taşınmazların %70 oranındaki hissesinin 11.12.2020 tarihinde İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa adına tescil edilmesine rağmen geriye kalan %30'luk hissenin protokol kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile İstanbul Üniversitesi'nin karşılıklı yükümlülüklerinin (tevhit, şerh, ipotek vb. kaldırılması işlemleri gibi) yerine getirilmesinin zaman almış olması sebebiyle ancak Nisan 2022 tarihinde başlanılabildiğini, 2022 yılı içerisinde işlemlerin tamamlanması beklendiğini belirtmiştir.

Sonuç olarak, taşınmaz devir işlemlerini müteakiben yapılacak envanter çalışmalarının ve icmallerinin tamamlanmaması nedeniyle muhasebe kayıtları ve mali tablolarda bulunan taşınmaz kayıtlarının fiili durumu yansıtmadığı değerlendirilmektedir.