Belediyenin yetki ve sorumluluk alanı içinde kalan sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerece ilişkin geçiş hakkı ücretlerine belediye gelir tarifesinde yer verilmiş olmakla birlikte söz konusu gelir kalemine ilişkin herhangi bir tahsilat yapılmamıştır.

5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Tanımlar ve Kısaltmalar” başlıklı 3’üncü maddesinde geçiş hakkı; işletmecilere, elektronik haberleşme hizmeti sunmak için gerekli şebeke ve altyapıyı kurmak, kaldırmak, bakım ve onarım yapmak gibi amaçlar ile kamu ve özel mülkiyet alanlarının altından, üstünden, üzerinden geçmeleri için tanınan haklar, geçiş hakkı sağlayıcısı; geçiş hakkına konu olan kamuya ait ya da kamunun ortak kullanımında olan taşınmazlar da dâhil olmak üzere, taşınmaz sahipleri ve/veya taşınmaz üzerindeki hak sahipleri şeklinde tanımlanmıştır.

Öte yandan geçiş hakkı ve bu hakka uygulanacak ücret tarifesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla, Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmelik çıkarılmıştır.

Bu Yönetmelik’in “Geçiş hakkına ilişkin anlaşma” başlıklı 8’inci maddesine göre işletmeci ve geçiş hakkı sağlayıcısı; geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları serbestçe

yapabilmektedirler. Ayrıca Yönetmelik’in “Geçiş hakkı ücretleri” başlıklı 9’uncu maddesinde geçiş hakkının kullanımı nedeniyle geçiş hakkı sağlayıcısı tarafından geçiş hakkı ücreti alınacağı ve bu ücretin Yönetmelik’e ekli ücret tarifesini aşamayacağı belirtilmiştir.

Söz konusu düzenlemeye istinaden Yönetmelik ekinde yer alan tabloda aşağıda belirtilen şekilde tarife belirlenmiştir:

Tablo 13: Geçiş Hakkına Konu Taşınmazlara İlişkin Tarife

Yukarıda belirtilen mevzuat gereği belediyeler tarafından, tarifede tavan olarak belirtilen miktarlara da riayet edilmek suretiyle belediye mülkiyetinde, tasarrufunda veyahut sorumluluğunda olan taşınmazlardan geçiş hakkı talep eden telekomünikasyon firmalarından tahsil edilmek üzere geçiş hakkı ücreti belirlenmesi gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; Belediyenin yetki ve sorumluluk alanı içinde sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerece ilişkin geçiş hakkı ücretlerine ilişkin herhangi bir tahsilatın yapılmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen, İdare tarafından; konu hakkında İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile gerekli yazışmaların yapıldığı, Büyükşehir Belediyesinin geçiş hakkı sağlayıcısı sıfatı ile geçiş hakkı bedellerinin tahsilatında yetkili olduğunun kendilerine bildirildiği ifade edilmiştir. Taraflar arasındaki yazışmaların incelenmesi neticesinde geçiş hakkı sağlayıcısı olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından kazı ruhsatı bedellerinin tahsil edildiği görülmüştür. Ancak kazı ruhsatı bedelleri, geçiş hakkı ücretlerinden farklı olarak Büyükşehir Belediyesi Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir.

Ayrıca bulguda yer alan tablodaki Yönetmelik Eki’nde “Büyükşehir belediyeleri sınırları içerisinde kalan ve ilçe belediyelerinin tasarrufunda ve/veya sorumluluğunda olan yerler” denilerek, ilçe belediyelerinin de geçiş hakkı sağlayıcısı oldukları ifade edilmeye çalışılmıştır.

Sonuç olarak mevzuatın yanlış yorumlanmasından dolayı ortaya çıkan ve İstanbul’un diğer ilçeleri için de geçerli olan bu hatalı uygulamanın gerekli koordinasyonun sağlanarak mevzuata uygun hale getirilmesi, böylelikle İdarenin gelir kaybının önlenmesi ve Maltepe Belediyesi de dâhil olmak üzere diğer ilçe belediyeleri tarafından tahsilat işlemlerine başlanılması gerekmektedir.