Karar Künyesi
Belediye tarafından gerçekleştirilen mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinde pazarlık usulünün genel bir uygulama haline getirildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; yapılacak ihalelerde saydamlığın, rekabetin, eşit muamelenin, güvenilirliğin, kamuoyu denetiminin, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasının ve kaynakların verimli kullanılmasının gerektiği, eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği, yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu, diğer usullerin ise Kanun’da belirtilen özel hallerde uygulanabileceği belirtilmektedir.
Aynı Kanun’un “Pazarlık Usulü” başlıklı 21’inci maddesinin (b) bendinde; Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması hallerinde pazarlık usulü ile ihale yapılabileceği ifade edilmektedir.
Bir durumun, 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (b) bendi açısından, “idarece öngörülemeyen olay” içerisinde değerlendirilebilmesi için; durumun idare tarafından “öngörülemez”, “olağan dışı” ve “idarenin iradesinden bağımsız” nitelikte olması ve ihaleye çıkılabilmesi için diğer şartların yanında ihalenin ivedi olarak yapılmasının da zorunlu olması gerekmektedir. Bununla beraber, ihalenin ivedi olarak yapılması şartı tek başına yeterli olmayıp ivedilik, Kanunda belirtilen doğal afet, salgın hastalık, can veya mal kaybı hali gibi ani veya beklenmeyen veya idarenin önceden öngöremediği bazı özel şartlara bağlanmıştır. Bir işin acilen yapımına idarece karar verildiği durumlarda Kanunda belirtilen diğer şartlar mevcut değil ise, pazarlık usulü ile ihaleye çıkılması mümkün görülmemektedir.
Yapılan incelemelerde İdare tarafından; 2022 yılında gerekli şartlar oluşmadığı halde 21’inci maddenin (b) bendi kapsamında, detayı aşağıdaki tabloda gösterildiği üzere, pazarlık usulüyle toplam 27 ihale gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.
Tablo 7:2022 Yılı İçerisinde Pazarlık Usulüyle Yapılan İşler Listesi
Sıra No | İşin Adı | İlgili Daire Başkanlığı | İhale Kayıt No | İhale Türü | İhale Usulü | İhale Tarihi | İşin Süresi | Sözleşme Tutarı | |
1 | Parke Taşı Bordür Ve Yapı Elemanları Üretim Fabrikası Projesi Kapsamında Beton Blok Üretim Makinesi Alımı Ve Kurulumu | Makine İkmal Ve Onarım Daire Başkanlığı | 2022 | 237358 | Mal | 21b | 17.03.2022 | 180 Gün | 24.000.000,00 TL |
2 | Samsun Keşif Kampüsü | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 352849 | Yapım | 21b | 25.03.2022 | 90 Gün | 10.900.000,00 TL |
3 | Atakum Bilim Merkezi Yapımı İşi | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 330007 | Yapım | 21b | 8.04.2022 | 100 Gün | 9.437.451,71 TL |
4 | Parke Taşı Bordür Ve Yapı Elemanları Üretim Fabrikası Projesi Kapsamında Beton Boru Üretim Makinesi Ve Ekipmanları Alımı | Makine İkmal Ve Onarım Daire Başkanlığı | 2022 | 356657 | Mal | 21b | 15.04.2022 | 120 Gün | 10.510.000,00 TL |
5 | Kırma Eleme Ve Yıkama Tesisi Alımı | Makine İkmal Ve Onarım Daire Başkanlığı | 2022 | 350095 | Mal | 21b | 15.04.2022 | 120 Gün | 3.100.000,00 TL |
6 | Rasathane Mahallesi Osmanlı Kafe Yapımı İşi | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 366044 | Yapım | 21b | 19.04.2022 | 180 Gün | 3.500.000,00 TL |
7 | Beton Santrali Alımı Ve Kurulumu İşi | Makine İkmal Ve Onarım Daire Başkanlığı | 2022 | 402091 | Mal | 21b | 26.04.2022 | 120 Gün | 11.970.339,00 TL |
8 | Samsun İli, İlkadım İlçesi, Pazar Mahallesi, 310 Ada 26 Parseldeki Ek Hizmet Binası Tadilatı Yapılması İşi | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 416108 | Yapım | 21b | 28.04.2022 | 60 Gün | 2.788.917,67 TL |
9 | Yabancılar Çarşısı Çatı Tadilatı İşi | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 421506 | Yapım | 21b | 29.04.2022 | 180 Gün | 24.953.462,48 TL |
10 | Samsun Büyükşehir Belediyesi Bünyesinde Kullanılmak Üzere 6 Adet Beton Mikseri Alımı | Makine İkmal Ve Onarım Daire Başkanlığı | 2022 | 453803 | Mal | 21b | 12.05.2022 | 120 Gün | 12.840.000,00 TL |
11 | Samsun İli, İlkadım İlçesi, Hamidiye Çeşmesi Kaplama Yapılması | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 453820 | Yapım | 21b | 13.05.2022 | 45 Gün | 730.000,00 TL |
12 | Belediyemize Ait Merkez Asfalt Üretim Tesisinde Kullanılmak Üzere Cng (Sıkıştırılmış Doğalgaz) Alımı | Makine İkmal Ve Onarım Daire Başkanlığı | 2022 | 528133 | Mal | 21b | 1.06.2022 | 75 Gün | 10.890.000,00 TL |
13 | Samsun Büyükşehir Belediyesi Beton Santrallerinde Kullanılmak Üzere Dökme Çimento Alımı | Yol Yapım Bakım Ve Onarım | 2022 | 552014 | Mal | 21b | 10.06.2022 | 60 Gün | 14.700.000,00 TL |
14 | Kamyon Üzeri Beton Pompası Alımı | Makine İkmal Ve Onarım Daire Başkanlığı | 2022 | 594133 | Mal | 21b | 17.06.2022 | 120 Gün | 5.597.000,00 TL |
15 | Kent Park Süs Havuzu Yapımı İşi | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 612749 | Yapım | 21b | 22.06.2022 | 45 Gün | 1.601.000,00 TL |
16 | Alo 153 Binası Mobilya Tefrişatı | Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı | 2022 | 676198 | Mal | 21b | 6.07.2022 | 15 Gün | 1.848.820,00 TL |
17 | Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin İhtiyacı Olan İç Mekan Led Ekran Alımı | Kültür Ve Sosyal İşler | 2022 | 737174 | Mal | 21b | 29.07.2022 | 15 Gün | 1.480.000,00 TL |
18 | Samsun Büyükşehir Belediyesi Beton Yol Kaplaması İşlerinde Kullanılmak Üzere Nervürlü Çelik Hasır Ve Beton Çelik Çubuğu Alımı | Yol Yapım Bakım Ve Onarım | 2022 | 769702 | Mal | 21b | 8.08.2022 | 60 Gün | 22.860.000,00 TL |
19 | Teknofest 2022 Organizasyon Hizmeti Ve Malzeme Alımı İşi | Kültür Ve Sosyal İşler | 2022 | 788417 | Hizmet | 21b | 10.08.2022 | 20 Gün | 6.843.227,00 TL |
20 | Saathane Meydanı Yaşam Alanı 1.Etap İkmal İnşaatı | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 804813 | Yapım | 21b | 17.08.2022 | 45 Gün | 3.990.055,00 TL |
21 | Samsun İli, İlkadım İlçesi, Subaşı Camii İnce İşler Yapım İşi | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 841891 | Yapım | 21b | 26.08.2022 | 90 Gün | 9.411.080,17 TL |
22 | Ladik Kayak Merkezi İki Kişilik Sandalyeli Sabit Klemensli Telesiyej Tesisi Modernizasyonu Yapım İşi | Makine İkmal Ve Onarım Daire Başkanlığı | 2022 | 915725 | Yapım | 21b | 14.09.2022 | 120 Gün | 6.836.000,00 TL |
23 | 6x4 Şasi Kamyon Üzerine 3 Metre Ön Kar Bıçaklı 18m³ Havuz Tip Damperli Kamyon Alımı | Makine İkmal Ve Onarım Daire Başkanlığı | 2022 | 960636 | Mal | 21b | 22.09.20222 | 150 Gün | 135.000.000,00 TL |
24 | Keşif Kampüsü (Emekpark) Ve Samsun Bilim, Eğitim Merkezi (Kentpark) Tefrişi Alımı | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 708385 | Mal | 21b | 19.07.2022 | 30 Gün | 4.068.750,00 TL |
25 | İlkadım Tütün İskelesi Köprüsü Ve Atakum Çağdaşkent Yaya Köprüsü | Yol Yapım Bakım Ve Onarım | 2022 | 705621 | Yapım | 21b | 20.07.2022 | 150 Gün | 2.779.886,93 TL |
26 | Prefabrik Kafeterya Büfe Mescid Wc Binaları Yapımı İşi | Fen İşleri Daire Başkanlığı | 2022 | 563148 | Yapım | 21b | 10.06.2022 | 45 Gün | 7.840.000,00 TL |
A | 1.Kısım /Muhtelif Yerlere Prefabrik Büfe, Mescid, Wc, Soyunma Binası Yapılması | 3.790.000,00 TL | |||||||
B | 2.Kısım / Kentpark Prefabrik Büfe, Kafeterya, Mescid Yapılması | 4.050.000,00 TL |
Söz konusu ihalelerin pazarlık usulü ile yapılmasının gerekçesi olarak kanunda geçen “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması” ifadesi matbu bir şekilde kararlara konulmuş olup ihalelere özgü kabul edilebilir bir gerekçe sunulmamıştır.
Yukarıda belirtilen işlerin, temel ihale usulleri tercih edilerek ihale edilmemesi ve 4734
sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre gerekli şartlar oluşmadığı halde, istisnai bir ihale usulü olan pazarlık usulü tercih edilerek ihale edilmesi, anılan madde hükümleri yanında Kanun’un 5’inci maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında yer alan ihale ilkelerine de aykırılık teşkil etmektedir.
Kamu idaresi cevabında; bulgu konusuna katılındığı ve tüm ihalelerde mevzuattaki hükümlere gerekli hassasiyet gösterilerek işlemlerin yürütüleceği belirtilmiştir.
Bu itibarla, kaynakların verimli kullanılması ve kamu yararının korunmasını teminen gerekli şartlar oluşmadan işlerin istisnai bir usul olan pazarlık usulüne göre ihale edilmemesi için İdare tarafından gerekli dikkat ve özenin gösterilmesi gerekmektedir.