İdare tarafından ihale edilen yapım işlerinde, all risk sigorta poliçelerinin sözleşme ve Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde belirtildiği üzere fiyat farkını kapsayacak şekilde revize edilmediği görülmüştür.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İş ve İşyerinin Sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinde, yapım işlerinde yüklenicinin işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu iş için, işin özellik ve niteliğine göre ihale dokümanında belirtilen şekilde, işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı, geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin ise kapsamı ihale dokümanında belirtilen genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorunda olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin 9’uncu maddesinin 2’nci fıkrasında; sigortaya esas alınacak bedellerin, işin kendisi için sözleşme bedeli, her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ve benzeri için ise piyasa rayiçlerine göre hesaplanan bedeller olduğu belirtilmiştir. Ayrıca ödenen toplam hakediş tahakkuk tutarının (fiyat farkları dahil) poliçedeki sigorta bedelini aşması ve/veya poliçede öngörülen sigorta bitiş tarihinin süre uzatımı veya cezalı çalışma sebebiyle aşılması hallerinde, zeyilname ile sigorta bedelinin artırılması ve/veya sigorta süresinin uzatılmasının zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yapılan incelemede, İdarece ihale edilen yapım işlerinde ödenen toplam hakediş tutarları, fiyat farkları dahil poliçedeki sigorta bedelini aşmasına rağmen sigorta poliçelerinin revize edilmediği tespit edilmiştir. Örneğin;

• 2022/525994 ihale kayıt numaralı “Erzurum İli İspir İlçesi Sathi Kaplama (Ortaköy Grubu) Pazaryolu İlçesi Bitümlü Sıcak Karışım (Göztepe-Gölyanı-Pamukludağ) Beton Yol (Sergenkaya-Korkutköy) ve Muhtelif Mahalle Yollarında Sathi Kaplama Yapım İşi” 86.850.412,50 TL sözleşme bedeli ile imzalanmıştır. Aynı tutarda all risk sigortası yaptırılmıştır. Fakat işin 4. hakedişiyle beraber toplam hakediş bedeli 127.407.702,36 TL’ye ulaşmıştır.

• 2022/540531 ihale kayıt numaralı “Erzurum İli İspir İlçesi Devedağı Yol Grubu Silindirle Sıkıştırılmış Beton Yol Yapımı işi” 58.832.225,60 TL sözleşme bedeli ile imzalanmıştır. Aynı tutarda all risk sigortası yaptırılmıştır. Fakat işin 5. hakedişiyle beraber toplam hakediş bedeli 93.850.325,60 TL’ye ulaşmıştır.

All risk sigorta poliçelerinin yukarıda yer verilen mevzuat hükmü çerçevesinde revize edilmemiş olması poliçe kapsamındaki bir rizikonun gerçekleşmesi neticesinde idarenin olması gereken miktardan daha az miktarda tazminat almasına neden olacak ve idarenin zarara uğramasına sebebiyet verebilecektir.

Kamu idaresi tarafından verilen cevapta özetle; bulguda örnek olarak verilen mevzuata aykırı ihale dosyalarına ilişkin gerekli düzeltmelerin yapıldığı ifade edilmiştir. Fakat yapılan incelemelerde, bulgu konusu edilen hususun dosyaların geneline sirayet ettiği bulgu metninde yer alan ve idarenin cevabında düzelttiğini ifade ettiği ihale dosyalarının ise örnek teşkil etmesi adına metne eklendiği yine metnin içeriğinde yer almaktadır.

Dolayısıyla yapım işlerine ait poliçelerdeki sigorta bedellerinin aşılması durumunda, zeyilname ile bu bedellerin mevzuata uygun olarak revize edilmesi gerekmektedir.