İmar planlarında, yol ve yeşil alana ayrılan 7 adet yerin kullanım amacı dışında, kişilerden ecrimisil alınmak suretiyle işletme olarak kullandırıldığı, söz konusu alanların tahliye işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür.

3194 sayılı İmar Kanunu'nun “Kamuya ait gayrimenkuller” başlıklı 11’inci maddesinde;

“İmar planlarında; meydan, yol, su yolu, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait gayrimenkuller ile askeri yasak bölgeler, güvenlik bölgeleri ile ülke güvenliği ile doğrudan doğruya ilgili Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekât ve savunma amaçlı yerler hariç Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsalar belediye veya valiliğin teklifi, Maliye ve Gümrük Bakanlığının onayı ile belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeye; belediye ve mücavir alan hudutları dışında özel idareye bedelsiz terk edilir ve tapu kaydı terkin edilir. Ancak, bu yerlerin üzerinde bina bulunduğu takdirde, arsası hariç yalnız binanın hâlihazır kıymeti için takdir edilecek bedel ödenir. Bedeli ve ödeme şekli taraflarca tespit olunur.

Bu suretle mal edilen arazi ve arsalar belediye veya özel idare tarafından satılamaz ve başka bir maksat için kullanılamaz. Bu hususta tapu kütüğünün beyanlar hanesine gerekli şerh konur.

Bu yerlerin kullanılış şekli, yeni bir imar planıyla değiştirilip özel mülkiyete konu olabilecek hale getirildiği takdirde, bu yerler devir alınan idareye belediye veya özel idarece aynı usulle iade edilir. Buna aykırı davranışı sabit olan ilgililer şahsen sorumludur. Bu terkinler hiçbir şekilde resim, harç ve vergiye tabi değildir.

Hazırlanan imar planı sınırları içindeki kadastral yollar ile meydanlar, imar planının

onayı ile bu vasıflarını kendiliğinden kaybederek, onaylanmış imar planı kararı ile getirilen kullanma amacına konu ve tabi olurlar.

Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve ağaçlandırılmak üzere izin verilen taşınmazlardan projesine uygun olarak ağaçlandırılanlar, imar planı kararıyla başka amaca ayrılamaz.”

Hükmü bulunmaktadır.

İmar Kanunu'nun “Arazi ve arsa düzenlemesi” başlıklı 18’inci maddesinde ise, düzenleme ortaklık paylarının, düzenlemeye tâbi tutulan yerlerin ihtiyacı olan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları, yol, otoyol hariç erişme kontrolünün uygulandığı yol, su yolu, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol gibi umumî hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden başka maksatlarla kullanılamayacağı ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede; imar planında yol ve park alanı olarak ayrılan aşağıdaki tabloda gösterilen 7 adet alanın ticari olarak faaliyette bulunan şahıs ve şirketlere ecrimisil alınarak kullandırıldığı görülmüştür.

Tablo 13: Amacına Aykırı Olarak Kullanılan Taşınmazlar

3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine göre, söz konusu alanların “umumi hizmete” ayrılmış olması nedeniyle başka maksatlarla kullanılmasının mümkün olmadığı ifade

edilmiştir.

2886 sayılı Kanun'un “Ecrimisil ve tahliye" başlıklı 75’inci maddesinde ise Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil isteneceği ve işgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği ifade edilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15’inci maddesinde; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı belirtilmektedir.

İmar planlarında yol ve yeşil alana ayrılan yerlerin kullanım amacı dışında kişilerden ecrimisil alınmak suretiyle işletme olarak kullandırılmaması, işgal edilen alanların tahliyesinin sağlanması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “İmar planlarında yol ve yeşil alana ayrılan 7 adet yerin kullanım amacı dışında, kişilerden Ecrimisil alınmak suretiyle işletme olarak kullandırıldığı söz konusu alanların tahliye işlemlerinin yapılmadığı ifade edilmiş olup;

3194 Sayılı İmar Kanununun 11.Maddesi ve 18.Maddesine atıf yapılmıştır. Söz konusu alanlar yol ve park alanlarına isabet etmektedir.

Bu alanlar tescilsiz mülkiyet olup, bu yerlerin kullanış şekli yeni bir imar planı ile değiştirilip özel mülkiyete konu olabilecek bir şekle dönüştürülmemiştir. Yani yürürlükte olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında yol ve park alanıdır. Söz konusu imar planlarının uygulama aşamasında adı geçen fuzuli işgal yapan taşınmaz maliklerine o yerlerin boşaltılması için gerekli işlem yapılacaktır. Bu aşamaya kadar Belediyemizin herhangi bir hak kaybına uğramaması amacı ile geçmişe yönelik ecrimisil alınmıştır Park ve yol uygulamalarında söz konusu yerler tahliye edilerek kullanıma açılacaktır.”

Denilmiştir.

Sonuç olarak Kurum tarafından bulguda belirtilen hususa iştirak edilmiş olup, gerekli çalışmaların yapılacağı ifade edilmiştir. İmar planlarında yol ve yeşil alana ayrılan yerlerin kullanım amacı dışında kişilerden ecrimisil alınmak suretiyle işletme olarak kullandırılmasının mevzuata aykırı olduğu ve işgal edilen alanların tahliyesinin sağlanması

gerektiği değerlendirilmiştir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.