Şirketin finansal tablolarının denetlenmesine ilişkin bağımsız denetim hizmetinin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında temin edilmediği görülmüştür.

Şirket 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu gereğince, bağımsız denetime tabi olma kriterlerini taşımaktadır. Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayınlanan Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardına uyumlu olarak hazırlanan 2023 yılı faaliyet dönemini kapsayan finansal durum tablosu, kar veya zarar tablosu, nakit akış tablosu, öz kaynak değişim tablosu ve önemli muhasebe politikalarını ve diğer açıklayıcı bilgileri içeren dip notlardan oluşan bireysel ve konsolide finansal tablolar ile yönetim kurulu yıllık faaliyet raporunun denetlenmesi ve sonucunun rapor edilmesini sağlamak üzere bağımsız denetim yaptırmak zorunluluğu bulunmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde, bu Kanunun amacının, kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemek olduğu belirtilmiştir. “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde, belediyelerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit şirketlerin bu Kanun’a tabi olduğu, “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde ise, idarelerin bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu ifadelerine yer verilmiştir. Kanun’un 3’üncü maddesinde kanundan istisna olan durumlar, 19, 20 ve 21’inci maddelerinde ihale usulleri ve 22’nci maddesinde doğrudan temin kapsamında yapılacak alımlar sayılmıştır.

Belediye şirketleri 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında bulunmaktadır. Dolayısıyla Şirketin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin anılan Kanun hükümlerine göre yürütülmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Şirket finansal tablolarının denetlenmesi için bağımsız denetim hizmetinin … Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.’den, 4734 sayılı Kanun’a aykırı olarak diğer bağımsız denetim firmalarından teklif alınmadan, genel kurul kararı ile seçilmesine karar verilmiştir.

Şirket cevabında, Şirketin denetlenen mali tablolar ve denetlenme sırasında incelenen tüm muhasebe verileri şirketin ticari sır olarak nitelendirildiği verileri içerdiği, denetimin her sene başka bir şirket tarafından yapılmasının her sene karşılaştırmalı verileri tüm hizmet sağlayıcılarla paylaşılması anlamında geldiği, Bağımsız Denetim Şirketinin KGK 2017-19-01 Tarihli kurul kararı ile 10 yıllık süre içerisinde 7 yıl bir şirketi denetleme yaparsa 3 yıl ara vermek zorunda olduğu, ayrıca denetim ücretlerinin TÜRMOB tarafından yayınlanan saat ücretleri üzerinden denetim saati esas olarak hesaplandığı, yayınlanan ücretler altında teklif vermesinin yasal olarak mümkün olmadığı, şirket açısından olumsuz bir durumun bulunmadığı, şeklinde ifade edilmiştir.

Şirket cevabı değerlendirildiğinde, KGK internet sitesinden alınan bilgilere göre, Bağımsız denetime tabi 2023 hesap döneminde denetimi yapılan şirket sayısı 19.714 olup, bu şirketlerin bağımsız denetim raporları ise KGK tarafından denetim konusunda yetkilendirilen 437 farklı denetim kuruluşu tarafından düzenlenmiştir. KGK tarafından yetkilendirilen bu kuruluşların yaptığı denetimler anılan Kurumun denetim ve incelemesine tabi bulunmaktadır. Bulguda belirtilen ve İZENERJİ A.Ş.’nin bağımsız denetimini yapan … Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.'de yukarıda yer verilen 437 bağımsız denetim şirketinden biri olup KGK'nın bağımsız denetim mevzuatına ilişkin hüküm ve esaslarına tabi olarak faaliyetlerini yürütmektedir. Dolayısıyla yürürlükte bulunan bağımsız denetim mevzuatına göre bağımsız denetimi yapılan 19.714 adet şirketten biri de İZENERJİ A.Ş.'dir. Şirketin bağımsız denetimine ilişkin olarak … Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.'den hizmet almasını düzenleyen özel bir düzenleme olmadığı gibi Şirketin hangi ticari sırlarının olduğu, bu ticari sırlarının … Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. tarafından yapılan denetimlerde korunması için İZENERJİ A.Ş. tarafından hangi önlemlerin alındığına dair açıklamalara cevapta yer verilmemiştir.

Cevapta belirtilen, Bağımsız Denetim Şirketinin KGK 2017-19-01 Tarihli kurul kararı ile 10 yıllık süre içerisinde 7 yıl bir şirketi denetleme yaparsa 3 yıl ara vermek zorunda olduğu, hususu ise 6102 sayılı TTK ile Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde yer alan denetime tabi tüm şirketler ile tüm denetim şirketleri için yapılan genel bir rotasyon uygulaması olup, bu düzenlemeden İZNERJİ A.Ş.’nin denetim şirketi olan … Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. tarafından 7 yıl aralıksız olarak denetlenmesi sonucunun çıkarılmasının hukuken bir dayanağı bulunmamaktadır.

Ayrıca cevapta belirtilen, denetim ücretlerinin TÜRMOB tarafından yayınlanan saat ücretleri üzerinden denetim saati esas olarak hesaplandığı, yayınlanan ücretler altında teklif vermesinin yasal olarak mümkün olmadığı şeklinde verilen cevabın ise, bağımsız denetim şirketleri tarafından yapılan denetim hizmetine ilişkin olmadığı, bu hususta yetkili otorite olan KGK tarafından yayımlanan bir asgari ücret tarifesi bulunmadığı, ayrıca TÜRMOB tarafından yayınlanan saat ücretleri üzerinden hesaplanan 248.500,00 TL KDV hariç tutarın başka denetim şirketleri tarafından daha az süre de yapılıp yapılmayacağının Şirket tarafından araştırılmadığı anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak, 6102 sayılı Kanun gereğince gerçekleştirilecek bağımsız denetim hizmet alımının, 4734 sayılı Kanun kapsamında işin niteliği ve yaklaşık maliyetine göre uygun ihale yöntemi belirlenerek yapılması gerekmektedir.