Belediye ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketin toplam borç stokunun 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümlerine göre belirlenen sınırın üzerinde olduğu görülmüştür.

5393 sayılı Kanun’un “Borçlanma” başlıklı 68’inci maddesinin birinci fıkrasında;

“ (…) d) Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, faiz dâhil iç ve dış borç stok tutarı, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamaz. Bu miktar büyükşehir belediyeleri için bir buçuk kat olarak uygulanır.

(…)

f) Belediyelerin ileri teknoloji ve büyük tutarda maddî kaynak gerektiren alt yapı

yatırımlarında Cumhurbaşkanınca kabul edilen projeleri için yapılacak borçlanmalar (d) bendindeki miktarın hesaplanmasında dikkate alınmaz. Dış kaynak gerektiren projelerde Hazine Müsteşarlığının görüşü alınır.” hükmüne yer verilmiştir.

İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan “Borçlanma” konulu 21.02.2005 tarih ve 45201 sayılı Genelgede yapılan açıklamaya göre ise İller Bankası kredileri ve faizleri, banka kredileri ve faizleri, dış krediler ve faizleri, Hazineye olan borçlar ve faizleri, piyasa borçları (bütçe emanetleri), Vergi ve sosyal güvenlik borçları toplanarak borçlanma limiti tespit edilmelidir.

Yukarıda sayılan kalemlerin toplanması suretiyle hesaplanan borç stoku, Belediyenin kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranıyla arttırılan miktarını geçiyorsa belediyeler borçlanma yapamayacaktır.

2019 Yılı Bütçe Kanunu’nun 13’üncü maddesinin birinci fıkrasında;

“(1) 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ile 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca il özel idareleri ve belediyelerin ileri teknoloji ve büyük tutarda maddi kaynak gerektiren altyapı yatırımlarında Cumhurbaşkanınca kabul edilen projeleri için yapılacak borçlanmalar, 5302 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ile 5393 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında hesaplanan faiz dâhil borç limitinin hesaplanmasına dâhil edilir. Ancak, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin yüzde 50’sinden fazlasına sahip oldukları şirketler tarafından Avrupa Birliği ile katılım öncesi mali iş birliği çerçevesinde desteklenen projelerin finansmanı için yapılan borçlanmalar, çok taraflı yatırım ve kalkınma bankaları ile yabancı devlet kuruluşlarından doğrudan veya İller Bankası Anonim Şirketi aracılığıyla yapılan borçlanmalar ile SUKAP kapsamında yürütülecek işler için İller Bankası Anonim Şirketinden yapılan borçlanmalarda söz konusu borç stoku limitine uyma şartı aranmaz.” denilmektedir.

Buna göre, 5393 sayılı Kanun’un 68’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen borçlanmalarda, Bütçe Kanunu’nun 13’üncü maddesi hükmü uyarınca borçlanma limitinin hesaplanmasına dâhil edilmiş olup borç stoku limitine uyma şartı aranmayacak haller de belirtilmiştir.

30.11.2018 tarih ve 30611 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 503 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ ile 2018 yılına ait olup çeşitli mevzuatlarda yer alan maktu hadler

ile asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan para ile ödenecek ceza miktarlarının artırılmasına dayanak teşkil eden yeniden değerleme oranı ise % 23,73 olarak belirlenmiştir.

Belediyenin 2018 yılı sonu bütçe geliri olan 63.127.016,84-TL’ye, % 23,73 yeniden değerleme oranı uygulandığında bu tutar 78.107.057,94-TL olmaktadır.

Belediye muhasebe verileri ile sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olunan şirket verileri üzerinde yapılan incelemede; aşağıdaki tabloda ayrıntısı gösterildiği üzere 2019 yılı içerisinde Belediye ve şirketinin faiz dâhil iç ve dış borç stok tutarının toplam 178.327.522,44-TL olduğu ve en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının yeniden değerleme oranıyla belirlenen 78.107.057,94-TL’yi 100.220.464,50-TL tutarında aştığı tespit edilmiştir.

Tablo 5: 2019 Yılsonu İtibariyle Borç Durumu

Bu itibarla, sürdürülebilirlik açısından etkin bir borç yönetimini teminen Belediyenin kanunlarla belirlenmiş olan limitler dâhilinde borçlanarak faaliyetlerini yürütmesi gerekmektedir.