İdarenin tasarrufunda olan alanların çeşitli faaliyetler için geçici olarak kullanıldığı durumlarda işgal harcı alınmamaktadır.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir belediyesinin gelirleri” başlıklı 23’üncü maddesinde;

“…

1. (Mülga: 2/7/2008-5779/8 md.)

   
   

2. (Mülga: 2/7/2008-5779/8 md.)

   
   

3. 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan oran ve esaslara göre büyükşehir belediyesince tahsil olunacak at yarışları dahil müşterek bahislerden elde edilen Eğlence Vergisinin % 20’si müşterek bahislere konu olan yarışların yapıldığı yerin belediyesine, % 30’u nüfuslarına göre dağıtılmak üzere diğer ilçe (…) belediyelerine ayrıldıktan sonra kalan % 50'si.

4. Büyükşehir belediyesine bırakılan sosyal ve kültürel tesisler, spor, eğlence ve dinlenme yerleri ile yeşil sahalar içinde tahsil edilecek her türlü belediye vergi, resim ve harçları.

   
   

5. 7 nci maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde belirtilen alanlar ile bu alanlara cephesi bulunan binalar üzerindeki her türlü ilân ve reklamların vergileri ile asma, tahsis ve bakım ücretleri” hükmü yer almaktadır.

Diğer yandan, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun işgal harcının konusunu belirleyen 52’nci maddesinde;

“Belediye sınırları içinde bulunan aşağıdaki yerlerden herhangi birinin satış yapmak veya sair maksatlarla ve yetkili mercilerden usulüne uygun izin alınarak geçici olarak işgal edilmesi, İşgal Harcına tabidir:

1. Pazar veya panayır kurulan yerlerin, meydanların, mezat yerlerinin her türlü mal ve hayvan satıcıları tarafından işgali,

2. Yol, meydan, pazar, iskele, köprü gibi umuma ait yerlerden bir kısmının herhangi bir maksat için işgali,

…” denilmektedir.

Ayrıca Kanun’un 53’üncü maddesinde; işgal harcının mükellefinin 52’nci maddede yazılı maksatlarla idare taşınmazını işgal edenler olduğu, 55’inci maddesinde harcın matrahının işgal edilen yerlerin metrekare olarak alanı olduğu, 57’nci maddesinde ise harcın belediyelerin yetkili kılacakları memur veya kişilerce makbuz karşılığında tahsil edileceği belirtilmektedir.

Yukarıda zikredilen mevzuat hükümlerine göre; İdarenin mülkiyetindeki veya tasarrufuna bırakılan yerlerdeki sosyal ve kültürel tesisler, spor, eğlence ve dinlenme yerleri ile yeşil sahalar içinde faaliyet gösteren işletmelerden tahsil edilecek her türlü belediye vergi, resim ve harçları Büyükşehir Belediyesinin geliridir. Dolayısıyla, İdarenin tasarrufunda olan kamu ortak kullanım alanları 2464 sayılı Kanun’da belirtilen faaliyetler için işgal edildiğinde, yine bu Kanun’da belirtilen usul ve esaslar dairesinde işgal harcı alınması gerekmektedir. Diğer yandan, Kanun maddesinde, “satış yapmak ve sair maksatlarla” denildiğinden, geçici işgal amacının ticari bir nitelik taşıyıp taşımamasının önemi bulunmamaktadır.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; İdarenin Park Bahçeler Müdürlüğü ile Zabıta Müdürlüğünün sorumluluğunda olan yerlerde icra edilmiş olan bazı etkinliklerden işgal harcı tahsil edilmediği görülmüştür.

Aşağıdaki tabloda söz konusu etkinliklerden örnekler sunulmuştur:

Tablo 16:Anadolu Yakası/Avrupa Yakası Park Bahçeler Müdürlüğünün Sorumluluğunda Olan Alanlarda Yapılan Etkinlikler

Tablo 17: Anadolu Yakası/Avrupa Yakası Zabıta Müdürlüğünün Sorumluluğunda Olan Alanlarda Yapılan Etkinlikler

2464 sayılı Kanun’da sayılanların dışında herhangi bir istisna düzenlemesi söz konusu olmamasına rağmen, yukarıda bahsedilen yerlerin geçici işgalinden işgal harcı alınmaması mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından bulgu doğrultusunda kültür ve sanat faaliyetleri ile ilgili geçici işgal harcı alınması konusunda ilgili birimlere bildirim yapıldığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdarenin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan yerlerde, İdareden izin alınarak veya izinsiz gerçekleşen işgaller için işgal harcının tahsilinin sağlanması gerekmektedir.