Kurum tarafından tahsil edilen teminat bedellerinin güncellenmediği, teminatların ilgililerine ödenirken güncel tutarlar üzerinden ödendiği, söz konusu teminat bedellerine ilişkin muhasebe işlemlerinde ise hatalı kayıtların gerçekleştirildiği görülmüştür.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin Bilanço ilkelerini düzenleyen 8’inci maddesinde, bilanço ilkelerinin amacının, kamu idaresinin tasarrufundaki kaynaklar ile bunlarla elde edilen varlıkların muhasebe kayıtlarının yapılması, mali tablolarının hazırlanması ve raporlanması yoluyla, belli bir tarihte kamu idaresinin mali durumunun ilgililer için saydam ve gerçeğe uygun olarak yansıtmak olduğu ifade edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 630 Giderler Hesabının niteliğinin anlatıldığı 372’nci maddesinde; bu hesabın, bütçe ile ilgili olsun veya olmasın Devlet Muhasebesi Standartları Kurulu tarafından belirlenen uluslararası genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre tahakkuk ettirilen her türlü giderin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiş olup,

Anılan Yönetmelik’in 830 Bütçe Giderleri Hesabının niteliğinin düzenlendiği 392’nci maddesinde ise; bu hesabın, bütçe kanunları ve diğer kanunların verdiği yetkiye dayanılarak nakden veya mahsuben yapılan bütçe giderlerinin izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

İSU Tarifeler ve Abone Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Teminat bedeli” başlıklı 35’nci maddesinin birinci fıkrasında; Kurum ile sözleşme imzalayan her aboneden, abonelik sözleşmesinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde muhtemel ödenmemiş borçlarına karşılık olarak borcuna mahsup edilmek üzere abone grubuna göre en az bir tahakkuk dönemindeki su ve/veya atıksu bedelini karşılayacak kadar teminat bedeli alınacağı ifade edilmiş olup,

Aynı maddenin yedinci fıkrasında ise; “Abonelik sözleşmesi yapıldığında m³ karşılığı olarak alınan teminat bedeli, sözleşme feshedildiğinde alınan m³ karşılığı olarak güncel tarife bedeli üzerinden aboneye iade edilir.” denilmektedir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde;

Kurum ile sözleşme imzalayan her aboneden tabi olduğu abone grubu için belirlenen m³ miktarının, tarifesindeki su ve/veya atık su birim fiyatı ile çarpılarak bulunacak tutarda teminat bedeli alınacağı, tahsil edilen teminat bedeli olarak alınan tutarların faaliyet dönemi sonunda tahakkuk esaslı muhasebe ilkeleri kapsamında yükümlülüklerin bilinmesi amacıyla güncellenmesi ve aradaki farkın 630 Giderler Hesabında izlenmesi gerektiği,

Kurum ile yapılan abonelik sözleşmesinin feshi veya sona ermesi durumunda ise, teminat bedeli olarak abonelik tesis edildiğinde alınan teminat bedeli karşılığı m³ ün, aboneliğin sona erdiği tarihteki tarifesine ait su ve/veya atıksu birim fiyatıyla çarpılması suretiyle hesaplanması gerektiği, teminat bedelinin iadesine yönelik abone tarafından ödenen teminat tutarı ile aboneye iade edilen teminat tutarı arasındaki farkın ise bütçe gideri olarak 830 Bütçe Giderleri Hesabında kaydedilmesi gerektiği,

Kurum hesap ve işlemleri üzerinde yapılan incelemelerde; 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabında kayıtlı tutarların kayda alındığı tarihteki teminat bedeli esas alınarak kayıt işlemlerinin gerçekleştirildiği ancak cari yıla ilişkin söz konusu teminat bedelleri ile ilgili herhangi bir güncelleme yapılmadığı, aboneliğin feshi veya sona erdirilmesi durumunda ise güncel su ve/veya atıksu birim fiyatıyla ilgilinin dahil olduğu abone grubuna ilişkin m³ miktarının çarpılması sonucu bulunan tutarın teminat bedeli olarak iade edildiği ve aradaki farkın ise bütçe gideri olarak bütçe hesaplarına kaydedilmediği,

Geçmiş yıllarda gerçekleştirilen, teminat bedellerinin güncellenmesine yönelik yıl sonunda yapılan muhasebe kaydında ise (Örnek: 31.12.2020 tarih ve 15107 No.lu yevmiye kaydı) hatalı bir şekilde bütçe ve ödenek hesaplarının çalıştırıldığı dolayısıyla 2020 yılına ilişkin bütçe gideri hesabında hesap hatası olduğu tespit edilmiştir.

Her ne kadar Kurum tarafından teminat bedellerine yönelik güncelleme işlemlerinn 2022 yılı içerisinde gerçekleştirildiği belirtilmiş ise de söz konusu uygulama neticesinde, iade edilen teminat bedellerine yönelik güncel farkların bütçe gideri olarak muhasebe kayıtlarına alınmaması nedeniyle 830 Bütçe Gideri Hesabı 2021 yılına ilişkin mali rapor ve tablolarda doğru sonuç vermemekte, alınan depozito bedellerinin güncelleme işlemi yapılmaması

nedeniyle 430 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı ise 1.527.959,18 TL tutarında mali tablolarda eksik bilgi vermektedir.