Adapazarı Belediyesince istisnai memuriyet niteliğindeki Özel Kalem Müdürlüğüne yapılan personel atamaları, memuriyete sınavsız girmenin bir yöntemi olarak kullanılarak İçişleri Bakanlığı izni alınmaksızın yapılmaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “İstisnai memurluklar” başlıklı 59 uncu maddesinde unvanı sayılan kadrolara, 657 sayılı Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabileceği ve unvanı sayılan memurların bulundukları bu kadroların emeklilik aylığı hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmayacağı düzenlenmiştir.

Devlet memurluğuna alınma hususu, 657 sayılı Kanunun 46 ile 57 nci maddeleri arasında düzenlenmiştir. Söz konusu maddelerde memurluğa alınma süreci ve prosedürleri ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. İlgili maddelerde esas olarak, devlet memurluğuna atanabilmek için, atanacakların bunun için açılmış olan sınava girmesi ve bu sınavda başarılı

olmasının öncelikli şart olduğu belirtilmektedir.

Özel kalem müdürlüğü kadrosu her ne kadar istisnai bir kadro olsa da bu kadroya atama yetkisi, sınırsız bir yetki olmadığı gibi bu yetkinin memuriyete sınavsız girişin bir yöntemi olarak kullanılmaması gerekmektedir.

İstisnai kadroya atanma hususu Sayıştay Genel Kurulunun 04.04.2005 tarih ve 5119/1 nolu kararında değerlendirilmiştir. Buna göre, açıktan istisnai memurluklara atananların diğer memur kadrolarına naklen atanabilecekleri kabul edilse bile, bu konuda açılmış olan sınavlara girmiş ve başarılı olmuş kişilerin atanmayı bekledikleri bir durumda, bu sınavlara girmediği halde bazı kişilerin istisnai memurluklar kullanılarak diğer memurluk kadrolarına atanmaları, Devlet memurluğu alımı için duyurulan sınava katılarak başarılı olmuş ve atanmayı bekleyen kişiler aleyhine haksız bir durum yaratmaktadır. Ayrıca, sınavlarda başarılı olarak atanmayı bekleyenler varken, istisnai memurluk kadrolarının sınavsız Devlet memuru teminine yönelik bir uygulamaya dönüştürülmesi, bu memuriyete atanmada tanınan kolaylığın istismarı anlamına da gelmektedir.

Aynı Kararda; sadece hizmetin gereği olarak kullanılması gereken istisnai memurluk kadrolarının, Devlet memurluğuna girmede esas olan sınav sistemini aşmaya yönelik olarak diğer memur kadrolarına naklen atanma amacıyla kullanılması, Anayasa ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile getirilmiş bulunan kanun önünde ve kamu görevi hizmetine girmede eşitlik ile liyakat ilkesinin ihlali anlamına geldiğinden, bu yolla Devlet memurluğu kadrolarının liyakat esasına uymayan ve bu kadroların gerektirdiği niteliklere sahip bulunmayan kişilerin atanmasına imkân sağlayabileceğinden, 657 sayılı Kanunun anılan 59 uncu maddesi hükümleri uyarınca açıktan istisnai memurluk kadrolarına atananların bir müddet sonra Devlet memurluğuna alım için açılmış bulunan sınavlara katılmadan ve dolayısıyla bu sınavlarda başarılı olmadan diğer memurluk kadrolarına atanmaları hususunun, uygulama ve sonuçları bakımından Hazine menfaatlerini zarara uğratıcı nitelikte bulunduğu belirtilmiştir.

İstisnai memuriyet kadrolarından birisi olan özel kalem müdürlüğü kadrosu hususunda; İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün B.05.0.MAH.0.08.01.00/900-14626 sayı 03.06.2009 tarihli Özel Kalem Müdürü konulu Genelgesinde, özel kalem müdürlüğüne atanacakların öncelikle belediyede çalışan memurlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar arasından seçilmesinin esas olduğu, özel kalem müdürlüğüne yapılacak açıktan atamanın ise İçişleri Bakanlığının izni ile

yapılacağı belirtilmiştir. 2018/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile izin verme yetkisi Cumhurbaşkanlığına geçmiştir.

Adapazarı Belediyesince, özel kalem müdürlüğü kadrosuna atanan personel İçişleri Bakanlığından izin alınmadan atanmaktadır. Ataması yapılan personelin öncelikle belediyede çalışan memurlardan ya da diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlardan olması gerekliliğine uyulmamaktadır. Ayrıca atanan personelin (aşağıdaki tabloda görüleceği üzere) atandıktan sonra çeşitli görevlere veya diğer kurumlara naklen ataması yapılarak bir seçim dönemi boyunca çalıştırılması esasına da riayet edilmemektedir.

Bu suretle yapılan atamalar ile özel kalem müdürlüğü kadrosu memuriyete sınavsız atama yolu olarak kullanılır hale getirilmekte, kanun önünde ve kamu görevine girmede eşitlik ile liyakat ilkesine aykırı bir durum oluşturulmaktadır.

Tablo 7: Özel Kalem Müdürlüğü Kadrosuna 2011-2018 Tarihleri Arasında Atananlar

Kamu idaresi cevabında; “Özel Kelem Müdürlüğüne yapılan atamaların mevzuatın düzenleniş amacına aykırı olması hakkında yazılan bulguya istinaden;

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun İstisnai Memurluklar başlıklı 59. maddesi kapsamında Özel Kalem Müdürlüğüne yapılacak atamalarla ilgili İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün B.05.0.MAH.0.08.01.00/900-14626 sayılı 03/06/2009 tarihli Özel Kalem Müdürü konulu genelgesinde Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro ve Standartlarına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapılmasını sağlamak üzere, usul ve esaslar belirlenmiş olmakla birlikte, Belediyemizde 2011-2018 tarihleri arasında Özel Kalem Müdürlüğü kadrosuna yapılan atamalarda İçişleri Bakanlığından açıktan atama izni alınmamış ise de bundan böyle;

2018/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinin 1. maddesine göre; 657 sayılı Kanunun

59 ve 61/A maddelerine göre yapılacak açıktan atama işlemleri için Cumhurbaşkanlığı genelgesi doğrultusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan izin alınacak olup, izin alınmaksızın açıktan atama gerçekleştirilmeyecektir. İnsan Kaynakları ve Eğt. Müdürlüğünün 31/05/2019 tarih ve 13556 sayılı yazısı” denilmiştir.

Sonuç olarak Belediye savunmasında bundan sonraki özel kalem müdürlüğüne yapılacak atamalarda Cumhurbaşkanlığından izin alınacağını belirtmiş olsa da bugüne kadar yapılan atamaların kanun önünde eşitlik, kamu hizmetine girmede eşitlik ve liyakat ilkesine aykırılık oluşturduğu düşünülmektedir.