Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinde çalışan işçiler için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmadığı tespit edilmiştir.

Vilayetler Birliği Ana Tüzüğü’nün 5’inci maddesinin (j) bendinde;

“Ekonomik, turistik, kültürel, sportif, eğitim ve sosyal amaçlı tesisler yapmak, yaptırmak, işlettirmek, işletmeler ve şirketler kurmak ve bu konuda da gerektiğinde merkezi idare ile işbirliği yapmak. Kamuya ait kültür varlıklarını korumak amacıyla tarihi eser konumundaki binaların restorasyon çalışmalarına destek olmak. Ayrıca vakıf kurmak ve mevcut vakıflara ortak olmak,” ifadesine yer verilmektedir.

Aynı Tüzüğün 8’inci maddesinin (p) bendinde ise;

“Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tabi ortaklıklar kurmak veya bu ortaklıklardan ayrılmaya karar vermek.” denilmektedir.

14.02.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Defter tutma ve envanter” başlıklı 64’üncü maddesinin 1’inci bendinde;

“Her tacir, ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri, bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır. Defterler, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulur. İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir.”,

Aynı maddenin 5’inci bendinde;

“...Bu Kanunun defter tutma, envanter, mali tabloların düzenlenmesi, aktifleştirme, karşılıklar, hesaplar, değerleme, saklama ve ibraz hükümleri 213 sayılı Kanun ile diğer vergi kanunlarının aynı hususları düzenleyen hükümlerinin uygulanmasına, vergi kanunlarına uygun olarak vergi matrahının tespit edilmesine ve buna yönelik mali tabloların hazırlanmasına engel teşkil etmez.” hükümlerine yer verilmektedir.

26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Seri No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları” başlıklı (c) bendinde;

“...

372. KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI

Bu hesapta, belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve bir yıl içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları karşılıkları izlenir.

“472. Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı”ndan yukarıda yapılan tanım çerçevesinde yapılan aktarmalar bu hesaba alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.

...

472. KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI

Belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılacak kıdem tazminatı karşılıkları bu hesap kaleminde gösterilir.

İşleyişi:

Hesaplanan kıdem tazminatı karşılık tutarları ilgili gider hesaplarına borç bu hesaba alacak kaydedilir. İzleyen dönemde ödenmesi beklenen kıdem tazminatı karşılık tutarları bu hesabın borcuna, “37. Borç ve Gider Karşılıkları” grubundaki “372. Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı”na alacak kaydedilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükmüne göre Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinde çalışan işçiler için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmalıdır. Aynı şekilde sözleşmeli personel için de kıdem tazminatı karşılığı ayrılmalıdır. Ayrılan kıdem tazminatları 372/472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarında izlenmelidir.

Yapılan incelemelerde, Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinde çalışan işçiler için kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı ve 372/472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarının kullanılmadığı tespit edilmiştir.

Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinde çalışan işçiler ve sözleşmeli personel için kıdem tazminatı karşılığı ayrılması ve ayrılan tutarlara ilişkin muhasebe kayıtlarının da Tekdüzen Hesap Planı’na eklenen 372/472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarında izlenmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Kıdem tazminatı karşılıkları 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde kanunen kabul edilmeyen gider mahiyetinde olduğundan, bu karşılıkların ayrılmaması yöntemi değerlendirilmiştir. Raporda yer alan bulgu ve öneriler doğrultusunda söz konusu hesabın kullanılmasına dikkat edilecektir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde kıdem tazminatının kanunun kabul edilmeyen gider kapsamında olduğunu ve raporda yer alan bulgu ve öneri de dikkate alınarak bu konuda daha dikkatli davranılacağı belirtilmiştir.

Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinde çalışan işçiler için 1 Seri No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’ndeki hükümlerine göre kıdem tazminatı karşılığı ayrılması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında kıdem tazminatı karşılığının kanunen kabul edilmeyen gider olduğundan bahisle ayrılmadığı belirtilmiştir. Halbuki kıdem tazminatı karşılığı ayrılmasının kanunen kabul edilmeyen gider olup olmamasıyla bir ilgisi bulunmamaktadır.

Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinde çalışan işçiler için ayrılan kıdem tazminatı karşılıkları 372/472 Kıdem Tazminatı Karşılığı hesaplarında izlenmeli, yılı içinde ayrılan ve ödenmeyen kıdem tazminatı olması halinde bu tutar ayrıca 950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hesabında takip edilmelidir.

Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinde çalışan işçiler için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmaması ve 372/472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarında muhasebeleştirilmemesi hem mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmekte hem de mali tabloların doğru ve güvenilir bilgi sunmasına engel olmaktadır.