Belediye tarafından tahsil edilen taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payının muhasebe kayıtlarında eksik göründüğü ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı için defterdarlık bünyesinde açılan emanet hesabına eksik yatırıldığı tespit edilmiştir.

2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 12’nci maddesi uyarınca, belediyelerin ve il özel idarelerinin görev alanlarında kalan kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla kullanılmak üzere, mükellef hakkında tahakkuk eden emlak vergisinin %10’u nispetinde, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı tahakkuk ettirilmesi ve ilgili belediyece emlak vergisi ile birlikte tahsil edilmesi gerekmektedir.

Aynı maddede taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı olarak tahsil olunan miktarların tahsil edildiği ayı takip eden ayın onuncu günü akşamına kadar il özel idarelerine bir bildirim ile beyan edilerek aynı süre içinde il özel idaresi tarafından açtırılan özel hesaba aktarılacağı belirtilmiştir.

6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un “Çeşitli

hükümler” başlıklı 3’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında; 2863 sayılı Kanun gereği toplanan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payının il özel idareleri olmayan illerde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığınca kullanılacağı ve belediyelerce emlak vergisiyle beraber tahsil edilen tutarların belirtilen süreler içerisinde defterdarlıklar bünyesinde açılan emanet hesaplarına aktarılacağı hüküm altına alınmıştır.

Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait Katkı Payına Dair Yönetmelik’in “Katkı payı hesabı” başlıklı 6’ncı maddesinin ilk fıkrasında katkı payı olarak tahsil olunan tutarların katkı payı hesabına aktarılacağı süreler, 2863 sayılı Kanun’da belirtilen süre ile aynı şekilde belirlenmiş olup maddenin devamında;

“(2) Tahsil edilen katkı payının süresi içinde katkı payı hesabına aktarılmasından belediye başkanı ve hesap işleri müdürü birlikte sorumludur.

…

(4) Tahsil edilen katkı payının süresi içinde katkı payı hesabına aktarılmaması veya katkı payının başka amaçla kullanılması halinde sorumlular hakkında yasal işlem yapılır.” hükümlerine yer verilmiştir.

Belediyenin yıl içinde yapmış olduğu emlak vergisi tahsilatı ile Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı adına defterdarlıkta açılmış özel hesaba aktarılan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı tutarları karşılaştırıldığında; katkı payının 362 Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabında eksik muhasebeleştirildiği, Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı için defterdarlık bünyesinde açılan hesaba eksik gönderildiği ve geriye kalan tutarların ise Belediye bütçesine gelir kaydedildiği tespit edilmiştir.

Şöyle ki, 2018 yıl sonu itibariyle yıl içinde tahsil edilen net emlak vergisi tutarı 10.617.955,21 TL, buna bağlı olarak tahsil edilmesi gereken taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı 1.061.795,52 TL (10.617.955,21x%10=1.061.795,52) olmasına rağmen muhasebe kayıtlarında söz konusu katkı payı (geçen yıldan devreden katkı payı düşüldükten sonra) 259.836,66 TL olarak gözükmektedir. Dolayısıyla taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı, aşağıda ayrıntısı gösterilen tablodan da anlaşılacağı üzere muhasebe kayıtlarında 801.958,86 TL eksik yer almaktadır.

Tablo 7: Ankara Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına Eksik Gönderilen Katkı Payı Tutarları (TL)

* Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait Katkı Payını ifade eder.

** Yalnızca 2018 yılı içinde tahsil edilen ve muhasebe kayıtlarında eksik görünen katkı payı tutarının hesabı

Belediye tarafından tahsil edilen taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payının ilgili muhasebe hesaplarında doğru bir şekilde gösterilmesinin ve yukarıda açıklanan süreler itibariyle ilgili kuruma gönderilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; tahsil edilen taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payının eksik hesaplanmış olduğu ve bu durumun 2019 mali yılı içerisinde 30/04/2019 tarihi itibari ile düzeltildiği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak kamu idaresi tarafından taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payının 2019 mali yılı içerisinde muhasebe kayıtlarında doğru olarak gösterildiği ifade edilmiş olsa da 2018 yılı içerisinde bu pay tam olarak tahsil edilmesine rağmen muhasebe kayıtlarında eksik gösterilmiş ve ilgili kuruma olması gerekenden daha az gönderilmiştir. Dolayısıyla, 362 Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabı mali tablolarda hatalı görünmektedir.