Kamu idaresi hesaplarında yapılan incelemede aynı binada bulunan mükelleflere farklı sınıflardan vergi tahakkuku yapıldığı tespit edilmiştir.

15.03.1972 tarih ve 14129 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük’ün 10 uncu maddesine göre; bina sınıfları lüks, birinci sınıf, ikinci sınıf, üçüncü sınıf ve basit inşaat olmak üzere beşe ayrılmaktadır. Binaların hangi sınıfa gireceğinin belirlenmesinde binanın yapılış tarzı, işçiliği, çeşitli kısımlarında kullanılan malzemenin cinsi, kalitesi ve benzeri hususlarının dikkate alınacağı, inşaat sınıflarının tayinine esas alınacak niteliklerin Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan olunacağı ifade edilmiştir. Nitekim bakanlık da 15.12.1982 tarih ve 17899 tarihli Resmi Gazete’de bina inşaat sınıflarının tespitine dair cetvel yayınlamış, 01.03.1983 tarih ve 17974 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 14 seri no’lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile de binaların sınıflandırılmasında izlenecek yol ayrıntılı olarak gösterilmiştir. Buna göre, örneğin binalar, öncelikle cetvelde belirtilen özelliklerden yarıdan fazlasını taşıdıkları sınıfa girecek, ancak anılan özelliklerden yarıdan fazlası yoksa bu defa özellikleri itibariyle en yakın olduğu sınıftan vergilendirilecektir.

Bina inşaat sınıflarının doğru tespit edilmesi binaların vergi değerinin tespitinde büyük önem arz etmektedir. 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 29 uncu maddesine göre, binaların vergi değeri, bina inşaat maliyet bedeli ile arsa payı değerinden oluşmaktadır. Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzüğün “İnşaat maliyet bedelinin hesaplanması” başlıklı 20 nci maddesine göre; inşaat maliyet bedeli, binanın dıştan dışa yüzölçümü ile metrekare normal inşaat maliyet bedelinin çarpılması suretiyle bulunmaktadır. Yine 20 nci maddeye göre, metrekare normal inşaat maliyet bedelleri;

binaların kullanılış tarzları, inşaat nevileri ve sınıflarına göre Maliye Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlıklarınca birlikte belirlenmekte ve uygulanacağı bütçe yılından önce ilan olunmaktadır.

Her bütçe yılından önce Resmi Gazete’de yayımlanan Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğ eklerinde yer verilen “Binaların Metrekare Normal İnşaat Maliyet Bedellerini Gösterir Cetveller” incelendiğinde, metrekare normal inşaat maliyet bedellerinin bina sınıflarına göre belirlendiği görülmektedir. Bina sınıfının, olması gerekenden daha düşük bir sınıf olarak belirlenmesi; inşaat maliyet bedelinin, dolayısıyla bina vergi değerinin olması gerekenden daha az miktarda hesaplanmasına, kurum tarafından daha az miktarda emlak vergisi tahakkuk ve tahsilatı yapılmasına sebebiyet verecektir.

Kamu idaresi hesaplarında yapılan incelemede, aynı binada bulunan mükellefler için farklı sınıflardan vergilendirme yapıldığı tespit edilmiştir. Yukarda da belirtildiği üzere bina sınıfının olması gerekenden daha düşük belirlenmesinin kurum tarafından tahsil edilecek vergide eksiltmeye neden olduğu, mükellef listelerinin yeniden kontrol edilerek bu aykırılığın giderilmesinin mevzuata uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Aynı binada bulunan mükelleflere farklı sınıflardan yapılan vergi tahakkukları ile ilgili 885 muhatabın bildirim kayıtlarında sınıf kontrolleri yapılmış ve yoklama memuru tutanaklarına göre 195 muhatabın inşaat sınıflarında düzeltme işlemleri gerçekleştirilmiştir. Rutin kontrollerimiz emlak kayıtları üzerinden devam etmektedir". denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında, 195 mükellefe ilişkin düzeltmenin yapıldığı ifade edilmiş olsa da geçmiş yıllara ilişkin çalışma yapılıp yapılmadığı cevaptan anlaşılamamaktadır. Sadece geleceğe yönelik yapılan çalışmanın geçmiş dönemlere ilişkin vergiden vazgeçilmesi anlamına geleceği, dolayısıyla geriye doğru en az beş yıllık döneme ilişkin çalışma yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.