Mülkiyeti belediyeye ait olan Denizevler Mahallesi Sahil Caddesi No:33 ve No:33/1 olan 2 adet lokanta olarak kullanılan işyerinin kiralanması işlemleri 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine göre pazarlık usulü yöntemi ile ihale edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun,

2’nci maddesinde, “Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.…”,

36' ncı maddesinde, “Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.

Ancak, 44 üncü maddede gösterilen işler belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45 inci maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51 inci maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci maddede gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabilir.”,.

51/g maddesinde, Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi,…”

hükümlerine yer verilmiştir. Belirtilen Kanun maddelerinden ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının Kanun'un temel ilke ve prensiplerinden olduğu ve bu ilke ve prensibin gereği olarak, Kanun’un 36’ncı maddesi hükmünde yer alan kapalı teklif usulünün esas usul, diğer usullerin ise belirli şartlar dâhilinde uygulanacak istisnai usuller mahiyetinde olduğu anlaşılmaktadır. 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesi, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm

ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisine izin vermekte ve dolayısıyla Belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar için söz konusu hüküm doğrultusunda pazarlık ihalesi yapılmasına ise imkân vermemektedir. Her ne kadar, 2886 sayılı Kanun'un “Kapsam” başlıklı 1’ inci maddesi belediyelerin alım, satım, yapım, kira, hizmet trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanundaki yazılı hükümlere göre yürütüleceği belirtilmiş ise de, "Devletin özel mülkiyetindeki" ve "Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler" ifadelerinden Belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazların değil, bilakis Hazineye ait olan taşınmazların tarif edildiği hususu aşikârdır. Nitekim Danıştay 13' üncü Dairesinin 21.10.2008 tarih ve E:2007/4476, K: 2008/6874 sayılı Kararında, “Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazın, 2886 sayılı Kanun'un 51. maddesinin (g) bendi uyarınca, pazarlık usulü ile turizm amaçlı tesis yapılmak ve işletilmek üzere mülkiyetten gayri ayni hak tesis edilmek suretiyle, (daimi ve sürekli üst hakkı kurulmak suretiyle) 30 yıllığına kiralanmasına ilişkin belediye encümeni kararını, belediyelere ait taşınmazların "devletin özel mülkü" ve "devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer"lerden olmadığı, bu nedenle 2886 sayılı yasa'nın 51/g maddesi kapsamında kiralanmasının, trampasının ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi yoluyla devrinin, olanaklı olmadığı gerekçesiyle, iptal eden mahkeme kararının hukuka uygun olduğu” yer alan gerekçede bu görüşü doğrulamaktadır. Bu nedenle bahse konu işin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine istinaden pazarlıkla yapılması mümkün değildir.

İdarenin taşınmazları kiraya verme işlemlerini Kanuna uygun şekilde yapması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Kuruma Ait Taşınmazların Kiralanmasında Pazarlık Usulünün Kullanılması: Sayıştay Raporunda Özetle; Deniz Evler Mh. Sahil Cd. No:33 ve No:33/1 Gölcük/KOCAELİ adreslerinde bulunan 2 adet Lokanta işyerinin 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesinin Belediyeleri kapsamadığı, sadece Devletin özel mülkiyetindeki ve tasarrufu altındaki yerleri kapsadığı, bu nedenle söz konusu maddeye göre kiralama işlemi yapılamayacağı belirtilmektedir.

Söz konusu kiralama işlemi Belediye Meclisi’nin 16/06/2006-405 Tarih ve Nolu Meclis Kararı ile 25 yıl süre ile inşaatı yapım karşılığı Mülkiyeti gayri Hak Tesis edilmesi ile Belediye Başkanı ve Encümene yetki verilmesi sonucunda 07/06/2007- 977 Tarihli Encümen Kararı ile o günün şartları, 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu’nun Belediyeleri kapsaması değerlendirilerek yapılmış olduğu anlaşılmaktadır.

Ayrıca, bulgu da belirtilen 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesinin

Belediyeleri kapsamadığı savını güçlendiren Danıştay 13’üncü Dairenin kararı da 21/10/2008 tarihli olup söz konusu kiralama işleminden sonradır. Yine belirtmek gerekir ki; Daire Başkanlığımızca 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine göre kiralama işlemi yapılmamaktadır." denilmiştir.

Sonuç olarak Her ne kadar Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığınca 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51/g maddesine göre kiralama işlemi yapılmadığı belirtilmişse de, bulguda ve idare savunmasında belirtildiği üzere 16.06.2006 tarih ve 405/1388 no.lu Belediye Meclis Kararı ile kiraya verilen iki adet balık lokantaları kiraya verilmiştir.

Taşınmazların kiralama işlemlerinin Kanuna uygun şekilde yapılması gerekmektedir.