Mali tablo ve yevmiye kayıtları ile belediyenin ortak olduğu şirketlerin sermaye hareketlerine ilişkin karar, bilanço ve sicil gazetesi bilgilerinin incelenmesinde, Aliağa

Belediyesinin %100’üne sahip olduğu Aliağa Belediyesi Petrol A.Ş’nin 2020 yılı içerisinde yapmış olduğu sermaye artırımının muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmediği tespit edilmiştir.

09.06.2020 tarih ve 90 no’lu ve 03.11.2020 tarih ve 185 no’lu Aliağa Belediyesi meclis kararlarıyla Aliağa Belediyesi Petrol A.Ş’nin sermayesinin artırılmasına ve belediyeye ait bazı taşınmazların sermaye karşılığı şirkete devredilmesine karar verilmiştir.

Belediye tarafından sermaye artışına karşılık şirkete devredilmesine karar verilen taşınmazlar için Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/332 no’lu Kararı ile toplam 15.828.704 TL kıymet takdiri yapılmış ve bu taşınmazlar ayni sermaye karşılığı olarak şirkete aktarılmıştır.

Belediyenin incelenen mali tablolarında 31.12.2020 tarihi itibariyle 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı aşağıdaki şekildedir.

Tablo 8: Belediyenin Hissedarı Olduğu Şirketlerin Mizanda Görünümü

Daha önceki sermayesi 11.000.000 TL olan şirketin sermayesi bu aktarma işleminden sonra şirketin 31.12.2020 tarihli Bilançosuna da yansıdığı şekilde 26.828.704,00 TL olarak gerçekleşmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin bu hesaba dair işlemlere ilişkin 182’nci maddesinin (a) fıkrasında aynen;

Mal ve hizmet üreten kuruluşlara gerek nominal sermaye ve gerekse ayni sermaye transferi şeklindeki iştirakler gerçeğe uygun değerleri ile bu hesaba kaydedilir. Sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekir.” denilmektedir.

Sonuç olarak, belediyenin sermayesinin tamamına sahip olduğu Aliağa Belediyesi petrol A.Ş’nin taşınmaz devri suretiyle artırılan 15.828.704,00 TL’nin belediyenin mali

tablolarına yansıtılmaması sonucu 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı bu tutarda eksik görünmektedir.

Öte yandan bu sermaye artışına karşılık şirkete aktarılan taşınmazların Belediyenin ilgili varlık hesaplardan çıkış kayıtları da yapılmamıştır.

Yukarıdaki Yönetmelik’in 241 hesabının işleyişine ilişkin 183’ncü maddesinin a/2 fıkrasında da aynen;

Duran varlıklar içinde yer alan taşınır ve taşınmaz mallardan sermayeye eklenmek amacıyla mal ve hizmet üreten kuruluşlara verilenlerin, bir taraftan net değeri bu hesaba, ayrılan amortisman tutarı ilgili amortisman hesabına borç, varlığın kayıtlı değeri ilgili duran varlık hesabına alacak; diğer taraftan duran varlığın net değeri 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.” hükmü yer almaktadır.

Sermaye karşılığı alarak şirkete devredilen taşınmazların ilgili varlık hesaplarından çıkışının ve Bütçe Giderleri ve ilgili diğer hesaplara kaydının da yukarıdaki hükme göre yapılması gerekir.

Kamu idaresi tarafından bulgumuza iştirak edilerek gerekli düzeltme işlemlerin yapıldığı belirtilmiştir. Ancak muhasebe kayıtlarının yılı içinde mevzuata uygun olarak yapılmaması nedeniyle, 2020 yılı mali tablolarında yer alan “(24) Mali Duran Varlıklar” ile “(25) Maddi Duran Varlıklar” hesap alanlarının doğruluğu ve güvenilirliği olumsuz yönde etkilenmiştir.