Karar Künyesi
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri” başlıklı 38’inci maddesinde;
“Belediye başkanının görev ve yetkileri şunlardır:
a) Belediye teşkilâtının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek, belediyenin hak ve menfaatlerini korumak.
…
f) Belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek.…” denilmektedir.
Bu madde hükmüne göre belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etme görevi belediye başkanına verilmiş ve bu konuda belediye başkanı birinci derecede sorumlu kılınmıştır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Muhasebe Hizmeti ve Muhasebe Yetkilisinin Yetki ve Sorumlulukları” başlıklı 61’inci maddesinde ise muhasebe yetkilisine gelirlerin ve alacakların tahsili görevi verilmiştir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un, “Ödeme zamanı ve önce ödeme” başlıklı 37’nci maddesinde; amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının ise Maliye Vekaletince belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği hükmü yer almaktadır.
6183 sayılı Kanun’un “Ödeme emri” başlıklı 55’inci maddesinin birinci fıkrasında;
“Amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir "ödeme emri" ile tebliğ olunur.” denilmektedir.
Yukarıdaki hükümler birlikte değerlendirildiğinde; amme alacaklarına ilişkin olarak amme borçlusuna bir “ihbarname” düzenlenmeli ve tebliğ edildikten sonra 1 ay içinde ödeme yapılması istenmelidir. Buna rağmen ödeme yapılmazsa borçluya, 7 gün içinde borçlarını ödemesi veya mal bildiriminde bulunması için bir “ödeme emri” düzenlenerek tebliğ edilmelidir.
2018 yılı mali işlemlerinin incelenmesi neticesinde; aşağıdaki tabloda görüleceği üzere; 2018 yılı sonu itibarı ile toplam 19.724.153,57 TL gelir tahakkuk ettirildiği, 2018 yılı içinde toplam tahakkukun, 9.860.256,37 TL’sinin tahsil edildiği, 2019 yılına 9.843.909,22 TL tahakkuk artığı devredildiği ve İdarenin tahsilat oranının % 50’de kaldığı anlaşılmıştır. Tahsilat oranlarının düşük düzeyde bulunması idarenin tahsilat sürecinde sıkıntı içerisinde bulunduğunu göstermektedir.
Tablo 8: İdare Gelirlerinin Tahsilat Oranları
Gelir Açıklaması | 2018 Yılı ve Öncesi Toplam Tahakkuk Tutarı | Yapılandırılan Borç Tutarı | 2018 Yılı Net Tahsilat | 2019 Yılı Devreden Tahakkuk Artığı | Tahsilat Oran (%) |
Bina Vergisi | 5.277.958,36 | 25.007,60 | 3.645.120,70 | 1.620.162,26 | 69 |
Arsa Vergisi | 6.344.168,89 | 762.954,83 | 3.350.363,18 | 2.990.114,38 | 53 |
Arazi Vergisi | 48.717,86 | 849,43 | 21.006,25 | 27.703,19 | 43 |
Çevre Temizlik Vergisi | 779.349,25 | 76.876,77 | 388.089,65 | 391.089,60 | 50 |
İlan ve Reklam Vergisi | 647.292,31 | 117.001,04 | 297.271,65 | 350.020,66 | 46 |
Eğlence Vergisi | 182.212,06 | 14.023,09 | 62.497,04 | 119.715,02 | 34 |
Ecrimisil Gelirleri | 311.404,66 | - | - | 311.404,66 | 0 |
Diğer Taşınmaz Kira Gelirleri | 2.288.545,55 | - | 1.453.844,95 | 834.700,60 | 64 |
Diğer İdari Para Cezaları | 3.844.504,63 | - | 642.062,95 | 3.198.998,85 | 17 |
Toplam | 19.724.153,57 | 996.712,76 | 9.860.256,37 | 9.843.909,22 | 50 |
Kamu idaresi cevabında; “Rapora konu Belediye gelirlerinin tahsilat oranlarının artırılması için gerekli yasal süreçler başlatılmış olup, takip edilecektir.” denilmiştir.
Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında, bulgu konusu hususa iştirak edildiği ve gelir tahsilatlarını artırmaya yönelik gerekli çalışmaların yapılmaya başlandığı ifade edilmiştir. Ancak 2018 yılı için herhangi bir tahsilat işlemi gerçekleştirilmemesinden ötürü 2018 yılı faaliyet sonuçları tablosu olumsuz etkilenmiştir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.