İstanbul Üniversitesi tarafından satışı gerçekleştirilen elden çıkarılacak maddi duran varlığın, yani kayıtlı değeri ile net değeri arasındaki olumsuz fark olan 2.981.789,35 TL’nin, 630 Giderler Hesabına kaydedilmesi gerektiği halde 500 Net Değer hesabına kaydedildiği tespit edilmiştir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabının niteliğini açıklayan 214’üncü maddesinde; çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren gelecek yıllar ihtiyacı stoklar ve maddi duran varlıkların izlenmesi için Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar hesabının kullanılacağı belirtilmiştir.

Yine Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabının işleyişini açıklayan 215’inci maddesinde; elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı stok ve varlıklardan satılmak suretiyle elden çıkarılanların, bir taraftan kayıtlı değerinin bu hesaba, satış değeri ile net değeri arasındaki olumlu farkın 600 Gelirler Hesabına alacak, satış bedelinin 100 Kasa Hesabı veya 102 Banka Hesabına ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarlarının 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz farkın 630 Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedelinin 800 Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805 Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedileceği belirtilmiştir.

Buna göre elden çıkarılacak maddi duran varlıkların satılmak suretiyle elden çıkarıldığında, satış değeri ile net değeri arasındaki olumsuz farkın 630 Giderler Hesabına, satış bedelinin 100 Kasa Hesabı veya 102 Banka Hesabına borç, ayrılmış olan amortisman tutarlarının 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabına, kayıtlı değerlerinin 294 Elden Çıkarılacak Stok ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir.

İstanbul Üniversitesi tarafından 2021 yılı içerisinde satışı gerçekleştirilen 3.350.741,04 TL tutarındaki elden çıkarılacak maddi duran varlığın, kayıtlı değeri ile net değeri arasındaki olumsuz fark olan 2.981.789,35 TL’nin 500 Net Değer Hesabına kaydedildiği tespit edilmiştir. Maddi duran varlığın kayıtlı değeri ile net değeri arasındaki olumsuz fark olan 2.981.789,35 TL’nin 630 Giderler Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir.

Elden çıkarılacak maddi duran varlıkların satışının, mali tablolarda doğru gösterilmesi için kullanılması gereken hesapların kullanılmaması, mali tablolarda 630 Giderler Hesabının 2.981.789,35 TL eksik, 500 Net Değer Hesabının ise bu tutar kadar fazla görünmesine neden olmaktadır.