Karar Künyesi
İdarenin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlarından bazıları, idarece tesis edilen bir işleme dayanmaksızın üçüncü kişilerce kullanılmakta, söz konusu taşınmazların ne şekilde kullanıldığı hakkında idarenin bilgisi bulunmamaktadır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 1’inci maddesinde; belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun’a göre yapılacağı, 3’üncü maddesinde idarenin; ihaleyi yapan daire, kurum ve kuruluşları ifade ettiği, 36’ncı maddesinde ise; 1’inci maddede yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulünün esas olduğu, diğer usullerin ancak ilgili
maddelerde yazılı şartların gerçekleşmesi durumunda yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca, 5393 sayılı Belediye Kanunu’ndaki düzenlemeye göre; İdare taşınmazlarının 3 yıla kadar belediye encümeni kararına binaen ihale yapılması; 3 yılı aşan kiralamalarda ise belediye meclisinin kararına binaen ihale yapılması suretiyle kiraya verilmesi mümkündür. Dolayısıyla, kira süresi biten taşınmazlar için yeniden kiralama ihalesine çıkılması gerekmektedir.
2886 sayılı Kanun’un “Ecrimisil ve Tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde ise;
“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz. … Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır. İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” denilmektedir.
Diğer yandan, 5393 sayılı Kanun’un 15’inci maddesinde, 2886 sayılı Kanun’un 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı belirtildiğinden İdare taşınmazlarının işgal edilmesi halinde, işgalcilerden ecrimisil alınması ve taşınmazın tahliyesinin sağlanması hakkında da söz konusu Kanun’un 75’inci madde hükümleri uygulanmalıdır.
Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeye göre; İdare taşınmazlarının herhangi bir şekilde işgalli kullanılması halinde, bunlar için hem geriye doğru 5 yılı geçmeyecek şekilde ecrimisil tespit edilerek tahsil edilmeli hem de 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca konu mülki amire intikal ettirilerek söz konusu taşınmazın tahliyesi sağlanmalıdır.
İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; İdareye ait olan veya İdarenin hüküm ve tasarrufu altında bulunan bazı taşınmazların herhangi bir hakka dayanmaksızın üçüncü kişiler tarafından kullanıldığı, ancak bu kişiler hakkında ecrimisil tahakkuk ve tahsilatı
yapılmadığı ve söz konusu taşınmazların tahliyesi için herhangi bir işlem başlatılmadığı tespit edilmiştir.
Aşağıdaki tabloda, herhangi bir hakka dayanmaksızın üçüncü kişiler tarafından kullanılan, haklarında ecrimisil ve tahliye işlemleri başlatılmamış ve Belediye tarafından herhangi bir gelir elde edilmeyen taşınmazların ayrıntılarına yer verilmiştir:
Tablo 19: Herhangi Bir Hakka Dayanmaksızın Üçüncü Kişilerce Kullanılan Belediye Taşınmazları
Sıra No | İlçe | Mahalle | Ada | Parsel | Kullanılan Alan (m2) | Tespit |
1 | Bakırköy | Şenlik | 275 | 27 | 468 | Lüks rezidanslardan oluşan sitenin tek katlı satış ofisi olarak kullanılarak terk edilmiş. Site müteahiti tarafından yapılan yapı terk edilmiş vaziyette mevcudiyetini sürdürmektedir. |
2 | Fatih | Arpaemini | 1846 | 1-2-3-4-5-6- 7-8-10-11- 13-14-15 | Bir şirket tarafından işletilen 5 katlı 320 araç kapasiteli kapalı kat otoparkı | |
3 | K.çekmece | Safra | 694 | 12 | Küçükçekmece Belediyesi tarafından kullanılan, ana salon, 2 adet nikah salonu, 400 kişilik 1 adet davet salonu, 2 adet fotoğraf standı ve büfeden oluşan kompleks tek katlı bina ile otopark alanı | |
4 | Şişli | Dikilitaş | 1199 | 355 | 1950 | Bir site tarafından site içi park ve spor alanı, otopark ve bahçe olarak kullanılmaktadır |
5 | Şişli | Dikilitaş | 2751 | 67 | 203 | Zemin katta bulunan 2 numaralı bağımsız bölüm belediyenin mülkiyetinde olup, konuttaki kimseye ulaşılamadığından kim tarafından kullanıldığı tespit edilememiştir. |
6 | Şişli | Feriköy | 1264 | 54 | 297 | 3 farklı köy derneği tarafından kullanıldığı tespit edilmiştir. |
7 | Kadıköy | Rasimpaşa | 545 | 19 | 38 | Dükkan ve umumi tuvalet işletmesi bulunduğu tespit edilmiştir. |
8 | Üsküdar | Kefçedede | 408 | 3 | 2.799 | Bir vakıf tarafından açık ve kapalı alan olarak kullanılmakta olduğu tespit edilmiştir. |
9 | Şişli | Harbiye | 808 ada 2 parsel ile söz konusu parselin doğusu ve kuzeyinde kalan kamu malı saha | 1.763 | Lüks Residans tarafından etrafının çitle çevrilmesi suretiyle işgal edildiği tespit edilmiştir. |
Söz konusu tablodan da görüleceği üzere, İstanbul ilinin çeşitli ilçelerinde Belediyenin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar gerek başka belediyeler tarafından gerekse de üçüncü şahıslar tarafından işgal edilmiş, bu yerler için ecrimisil tahakkuk ettirilmemiş ve tahliye için işlem başlatılmamıştır.
Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; bulguda yer alan taşınmazlar ile ilgili tespit çalışmalarının tamamlanma aşamasına geldiği, Şişli 1199 ada 355 parsel, 1264 ada 54 parsel, Kadıköy 545 ada 19 parsel, Üsküdar 408 ada 3 parsel sayılı taşınmazların tespit çalışmalarının devam etmekte olduğu, diğer taşınmazların tespit
raporlarının hazırlandığı ve yapılan tespitler doğrultusunda 2886 sayılı Kanunun 75’inci maddesi uyarınca gerekli işlemlerin yapılacağı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak; işgalli kullanılan İdare taşınmazlarının tespiti ve bu tespit sonrasında geçmiş kullanımlara yönelik ecrimisil talep edilmesi, akabinde söz konusu taşınmazların tahliyesinin sağlanması gerekmektedir.