Karar Künyesi
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından açılması ve muhasebe sistemi içinde yer alması gereken banka hesapları dışında, üniversitenin muhtelif birimleri tarafından açılmış ve muhasebe sistemi içinde yer almayan banka hesaplarının mevcut olduğu görülmüştür.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda, kamu idaresi hesaplarının niteliği ve bu hesaplara ilişkin görev, yetki ve sorumluluklar tanımlanmış; bu görev ve yetkilerin kimler tarafından kullanılacağı belirlenmiştir.
Anılan Kanun’un 61’inci maddesinde muhasebe hizmeti; “gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleri” şeklinde tanımlanmış ve bu işlemlerin muhasebe yetkililerince yürütüleceği belirtilmiştir. Muhasebe yetkilisi, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu tutulmuştur.
Diğer yandan, Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 102 Banka hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 17’inci maddesinde;
“(1) Banka hesabı, muhasebe birimleri adına bankaya yatırılan paralar ve bankaya tahsil için verilen çeklerden tahsil işlemi tamamlananlar ile muhasebe birimlerince düzenlenen çek ve gönderme emirlerinden ödendiği veya gönderildiği bildirilen çek ve gönderme emri tutarlarının izlenmesi için kullanılır.”
“Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 18’inci maddesinde ise;
“(1) Muhasebe birimlerince bir gün içinde tahsil edilen paralardan, ertesi gün kasadan yapılacak ödemeler için Bakanlıkça tespit edilerek duyurulan tutarlar alıkonularak, fazlası düzenlenecek teslimat müzekkeresi ile bankaya yatırılır.
Bankalarca muhasebe birimleri adına yapılan diğer tahsilat için, teslimat müzekkeresi düzenlenmez. Bu tür tutarlar bankadan alınacak hesap özet cetveline göre kayıtlara alınır.
Muhasebe birimlerince, hesaplarının bulunduğu bankalardan nakden yapılacak ödemeler için bu bankaların kendi çekleri; ödeme yapılacak kişilerin hesaplarına aktarılacak tutarlar ile bankalarda açtırılacak krediler için “Gönderme Emri” (Örnek:14) düzenlenir. Muhasebe birimlerince, bankalar nezdindeki döviz hesabından yapılacak ödemelerde ise “Döviz Gönderme Emri” (Örnek:15) kullanılır.” denilmek suretiyle, 102 Banka Hesabının yalnızca muhasebe birimlerine adına açılan banka hesaplarının takibi için kullanılacağı ve söz konusu banka hesaplarına ilişkin her türlü para yatırma, tahsilat ve ödeme işlemlerinin de muhasebe birimlerince (5018 sayılı Kanun’un anılan hükümleri uyarınca muhasebe yetkilisi ve/veya mutemedince) yerine getirileceği açıkça belirtilmiştir. Ayrıca, söz konusu hükümlerden muhasebe birimi adına açılan tüm hesapların muhasebece takip edilmesi gerektiği de anlaşılmaktadır.
Üniversite nezdinde yapılan denetimlerde muhasebe biriminin kontrolünde olmayan üniversite vergi kimlik numarası ile açılmış 13 banka hesabı olduğu, bu hesaplardaki hareketlerin yevmiye kayıtlarına yansımadığı görülmektedir. Söz konusu birimler ve banka hesap numaraları aşağıdaki gibidir:
Tablo 9: Yetkisiz Birimlerce Açılan Banka Hesap Numaraları
Vergi Numarası | Birimi | Hesap Numarası | Banka Adı |
2640118320 | Tıp Fakültesi | 301370 | İ. Bankası |
2640242751 | Ziraat Fakültesi | 600885 | İ. Bankası |
2640242964 | Sosyal Bilimler Enstitüsü | 513331-649097 | İ. Bankası |
2640242413 | Özel Kalem (Rektörlük) | 565166 | İ. Bankası |
2640243359 | Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı | 816153-816140 | İ. Bankası |
2640243367 | Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı | 65540 | İ. Bankası |
2640311945 | Hukuk Fakültesi | TR310001001690637159525001 | Z. Bankası |
2640243020 | Devlet Konservatuvarı | TR940001001690444349425001 | Z. Bankası |
2640242413 | Özel Kalem (Rektörlük) | TR410001001690255937685001 | Z. Bankası |
2640243246 | Özel Kalem (Genel Sekreterlik) | TR740001001690738480015001 | Z. Bankası |
2640243359 | Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı | TR240001001690450802725002 | Z. Bankası |
Kurum tarafından bulgu konusu hususa iştirak edilmiş olup, üniversite adına yetkisiz birimlerce muhasebe sitemi dışında açılan banka hesaplarının bir kısmının kapatıldığı bir kısmının ise kapatılması ile ilgili işlemlerin devam ettiği belirtilmiştir.
Açıklanan nedenlerle Üniversite banka hesaplarının Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından açılması ve muhasebe sistemi içerisinde yer alması, Üniversitenin muhtelif birimleri tarafından açılmış ve muhasebe sistemi içinde yer almayan banka hesaplarının kapatılarak bakiyelerinin Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı hesaplarına aktarılması gerektiği değerlendirilmiştir.