Karar Künyesi
Yapım işlerinde yükleniciler tarafından yaptırılan inşaat sigortası (bütün riskler) kapsamında yer alan bazı risk kalemlerinde Yapım İşleri Genel Şartnamesinde belirtilen sınırlardan daha yüksek oranda muafiyet uygulandığı görülmüştür.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 9’uncu maddesinde;
“(1) Yüklenici, işyerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu yapım işinin korunmasından 43 üncü madde hükümleri dikkate alınmak şartı ile işe başlama tarihinden kesin kabul tarihine kadar sorumludur. Bu sebeple yüklenici, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 9 uncu maddesi hükümleri dâhilinde; işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu iş için, işin özellik ve niteliğine göre ihale dokümanında belirtilen şekilde, işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar geçen süre içinde oluşabilecek deprem, su baskını, toprak kayması, fırtına, yangın gibi doğal afetler ile hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı ‘inşaat sigortası (bütün riskler)’, geçici kabul tarihinden kesin kabul tarihine kadar geçecek süreye ilişkin ise yürürlükteki İnşaat Sigortası (Bütün Riskler) Genel Şartları çerçevesinde kapsamı ihale dokümanında belirtilen genişletilmiş bakım devresi teminatını içeren sigorta yaptırmak zorundadır.
(...)
(3)(Değişik: RG-3/7/2009-27277) Sigorta poliçesinde; idare işveren sıfatıyla, yüklenici işi gerçekleştiren sıfatıyla yer almalı, alt yüklenicilerin vereceği zararların da teminat kapsamı dâhilinde olduğu belirtilmelidir. Kıymetlerin sigortalanmasında aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınarak muafiyet ve koasürans uygulamalarına yer verilebilir:
Tüm riskler için uygulanabilecek muafiyet oranı azami % 2’dir.
Deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör riskleri için uygulanabilecek koasürans oranı azami %20’dir. Bunun dışında kalan riskler için koasürans uygulanmaz.
Muafiyet ve koasürans kısmına isabet eden hasarların karşılanması yüklenicinin sorumluluğundadır.” hükümleri yer almaktadır.
Ayrıca yapım işlerine ilişkin olarak yüklenicilerle yapılan sözleşmelerde de “Yüklenicinin iş ve iş yerinin korunması ve sigortalanması ile ilgili sorumlulukları konusunda Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan hükümler uygulanır.” denilmiştir.
Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerine göre idarece yaptırılan yapım işlerinde İnşaat Sigortası (Bütün Riskler) poliçelerinde; muafiyet açısından tüm riskler için uygulanabilecek azami oranın %2 olması; deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör riskleri için uygulanabilecek azami koasürans oranlarının toplam hasar bedelinin %80’i sigortacıya ait
%20’si sigortalıya ait şekilde olması, bunun dışında kalan riskler için örneğin diğer doğal afetler, yangın, hırsızlık için koasürans uygulanmaması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, aşağıdaki tabloda gösterilen yapım işlerine ilişkin inşaat sigortası (bütün riskler) poliçelerinde açıklanan mevzuatta yer alan sınırlardan daha fazla oranlarda veya mevzuatın öngörmediği riskler için de muafiyet uygulandığı tespit edilmiştir.
Tablo 14: Yapım İşlerine Ait İnşaat Sigortası Poliçelerinden Mevzuatta Öngörülenden Fazla Muafiyet Uygulanan Örnekler
Sıra No | İşin İhale Kayıt No.su - İhale Adı | İnşaat Sigortası (Bütün Riskler) Poliçe No | Yapım İşleri Genel Şartnamesine Uymayan Muafiyet Kalemleri ve Muafiyet Oranları/Tutarları Örnekleri |
1 | 2021/908390 -Mezitli Belediyesi Sınırları İçinde Muhtelif Mahalle ve Sokaklarda Sıcak Karışım Asfalt Yapılması İşi | 334950242 | %20’sini aşamayacağını belirten açıklamalar da yapılmamıştır. |
Sel, su baskını risklerinde koasürans uygulanması nedeniyle her bir hasarda toplam hasar bedelinin sigortacıya ait %80’lik kısmı üzerinden de diğer tabiat olayları muafiyeti uygulanır denilerek (poliçede kabul edilen diğer tabiat olayları/ hırsızlık muafiyeti ise hasarın %10’u, asgari 5.000 USD belirlenmiştir.) bu risk nedeniyle sigortacının sorumluluğu %80’nin altına düşürülmüştür.
Diğer tabiat olayları (sel-su baskını dışındakiler kastedilerek) ve hırsızlık risklerinde hasarın %10’u asgari 5.000 USD, diğer tüm hasarlarda ise hasarın %10’u asgari 2.500 USD muafiyet belirlenerek, tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.
Ayrıca poliçede tüm muafiyetlerin sigorta bedelinin %2’sini aşamayacağı, mevzuatta sayılan risklerde koasürans uygulandığında sigortalıya düşen hasar bedelinin sigorta bedelinin
2 | 2022/249871- Mezitli Belediyesi Sınırları İçinde Muhtelif Yollarda Kaldırım Düzenlenmesi İşi | 17177469 | %80 hasar bedeli üzerinden %2 oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, Şartnamede izin verilen azami %20 muafiyet oranı aşılmıştır. %20’sini aşamayacağını belirten açıklamalar da yapılmamıştır. |
3 | 2022/373277 – Menderes Mahallesi B. Hayrettin Paşa Caddesi No:15 Adresine 3 Adet Toprak Tenis Kortu, Akdeniz Mah. 39780 Sokak No:19 Adresine 2 Adet Halı Saha Yapımı Ve Bu İki Alanın Peyzaj Donatı Düzenlemelerinin Yapılması İşi | 133250283 | %20’sini aşamayacağını belirten açıklamalar da yapılmamıştır. |
4 | 2022/304949 - Mezitli ilçesi Yeni Mahalle 33196 Sokak 14 Numaralı Adreste Bulunan Kamu Alanı Üzerinde Otizmli Çocuklara Yönelik Yeşil Alan Düzenlemesi Yapılması İşi | 118340016 | %80 hasar bedeli üzerinden %2 oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, Şartnamede izin verilen azami %20 muafiyet oranı aşılmıştır. %20’sini aşamayacağını belirten açıklamalar da yapılmamıştır. |
YİGŞ gereğince deprem, sel, su baskını(seylap, her türlü su hasarı), yer(toprak) kayması, terörle ilgili risklerde koasürans uygulandığında her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %80 hasar bedeli yerine; sigortacının sorumlu olacağı
Yangın, hırsızlık risklerinde hasarın %10’u, asgari 7.500 USD, diğer hasarlarda ise hasarın %10’u, asgari 2.500 USD muafiyet belirlenerek, tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.
Ayrıca poliçede tüm muafiyetlerin sigorta bedelinin %2’sini aşamayacağı, mevzuatta sayılan risklerde koasürans uygulandığında sigortalıya düşen hasar bedelinin sigorta bedelinin
Deprem, sel, su baskını, (toprak)yer kayması, terörle ilgili risklerde koasürans uygulanması nedeniyle her bir hasarda sigortacının sorumlu olacağı %80 oranındaki kısım üzerinden, depremde %2, diğer risklerde her bir hasarda %100 sigorta bedelinin %35’i oranında tenzili muafiyet belirlenerek, bu riskler nedeniyle sigortacının sorumluluğu %80’nin altına düşürülmüştür.
Muafiyetler uygulanırken her bir 72 saatlik dönem bir hasar sayılır denilerek koasürans uygulanan risklerde sigortacının sorumlu olduğu kısım %80’nin altına düşürülmüş, diğer risklerde ise tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.
Diğer doğal afetler (yukarda sayılanlar hariç) yangın, hırsızlık risklerinde hasarın %10’u, asgari 5.000 USD, diğer tüm hasarlarda ise hasarın %10’u, asgari 2.500 USD muafiyet belirlenerek, tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.
Ayrıca poliçede tüm muafiyetlerin sigorta bedelinin %2’sini aşamayacağı, mevzuatta sayılan risklerde koasürans uygulandığında sigortalıya düşen hasar bedelinin sigorta bedelinin
YİGŞ gereğince deprem, sel, su baskını(seylap, her türlü su hasarı), yer(toprak) kayması, terörle ilgili risklerde koasürans uygulandığında her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %80 hasar bedeli yerine; sigortacının sorumlu olacağı
Mevzuatta izin verilmediği halde yanardağ püskürmesi riski için koasürans uygulanması nedeniyle her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %100 sigorta bedeli yerine, sigorta bedelinin %80’i ve ek olarak %80’lik kısmın %2’si oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, bu risk nedeniyle tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.
Doğal afetler (yukarda sayılanlar hariç) yangın, hırsızlık risklerinde hasarın %10’u, asgari 2.500 USD, diğer hasarlarda ise hasarın %10’u, asgari 2.000 USD muafiyet belirlenerek, tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.
Muafiyetler uygulanırken her bir 72 saatlik dönem bir hasar sayılır denilerek koasürans uygulanan risklerde sigortacının sorumlu olduğu kısım %80’nin altına düşürülmüş, diğer risklerde ise tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.
Ayrıca poliçede tüm muafiyetlerin sigorta bedelinin %2’sini aşamayacağı, mevzuatta sayılan risklerde koasürans uygulandığında sigortalıya düşen hasar bedelinin sigorta bedelinin
5 | 2022/408577 - Mezitli Belediyesi Sınırları İçerisinde Bulunan Belediyemiz Kırsal ve Merkez Mahalle ve Sokaklarda İmarlı Yollarda Soğuk Asfalt Yapılması İşi | 502366954 | %80 hasar bedeli üzerinden %2 oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, Şartnamede izin verilen azami %20 muafiyet oranı aşılmıştır. %20’sini aşamayacağını belirten açıklamalar da yapılmamıştır. |
YİGŞ gereğince deprem, sel, su baskını(seylap, her türlü su hasarı), yer(toprak) kayması, terörle ilgili risklerde koasürans uygulandığında her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %80 hasar bedeli yerine; sigortacının sorumlu olacağı
Doğal afetler (yukarda sayılanlar hariç) yangın, hırsızlık risklerinde hasarın %10’u, asgari 2.500 USD, diğer hasarlarda ise hasarın %10’u, asgari 2.000 USD muafiyet belirlenerek, tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.
Mevzuatta izin verilmediği halde yanardağ püskürmesi riski için koasürans uygulanması nedeniyle her bir hasarda sigortacının sorumlu olması gereken %100 sigorta bedeli yerine, sigorta bedelinin %80’i ve ek olarak %80’lik kısmın %2’si oranında tenzili muafiyet yapılacağı belirtilerek, bu risk nedeniyle tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.
Muafiyetler uygulanırken her bir 72 saatlik dönem bir hasar sayılır denilerek koasürans uygulanan risklerde sigortacının sorumlu olduğu kısım %80’nin altına düşürülmüş, diğer risklerde ise tüm riskler için uygulanabilecek azami % 2 muafiyet oranı aşılmıştır.
Ayrıca poliçede tüm muafiyetlerin sigorta bedelinin %2’sini aşamayacağı, mevzuatta sayılan risklerde koasürans uygulandığında sigortalıya düşen hasar bedelinin sigorta bedelinin
Sigorta poliçesinde muafiyet oranlarının açıklanan mevzuatta yer alan sınırlardan daha fazla oranlarda olması yüklenicinin nihai sorumluluğunu kaldırmamakla birlikte, idarenin karşılaşabileceği riski artırması bakımından önem arz etmektedir.
Kamu İdaresi tarafından bulgu konusu hususa iştirak edilmiş olup gerekli işlemlerin sağlanacağı belirtilmiştir.
Sonuç olarak Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde belirtildiği üzere yapım işlerine ilişkin inşaat sigortası (bütün riskler) poliçelerinde; muafiyet açısından tüm riskler için uygulanabilecek azami oranın %2 olması; deprem, sel, su baskını, toprak kayması ve terör riskleri için uygulanabilecek koasürans oranlarının toplam hasar bedelinin %80’i sigortacıya,
%20’si sigortalıya ait olacak şekilde belirlenmesi, bunun dışında kalan riskler için koasürans uygulanmaması gerektiği değerlendirilmektedir.