Kamu İdaresinin mülkiyetinde olmakla birlikte muhasebe kayıtlarında yer almayan binaların, satış bedellerinin gelirler hesabında muhasebeleştirildiği görülmüştür.

Taşınmazların yönetimi, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 44, 45, 47 ve 60’ıncı maddeleri ile düzenlenmiştir. 5018 sayılı Kanun kapsamında olan kurum ve kuruluşların mülkiyetinde, yönetiminde ve kullanımında bulunan taşınmazların kaydına ve icmallerinin düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere bu Kanun’un 44, 45 ve 60’ıncı maddeleri ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı

Kararnamesi’nin 101’inci maddesine dayanılarak hazırlanan “Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik” 13.09.2006 tarihli ve 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuştur.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in “Kayıt ve Kontrol İşlemleri” başlıklı 5’inci maddesine göre kamu idareleri, mevcutlarla birlikte içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla edinilen ve elden çıkarılan taşınmazlarını, miktar ve değer olarak takip etmek amacıyla kayıt altına alacaklardır. Taşınmazların hangi değerler üzerinden kayıt altına alınacağı ise yine 5’inci maddede açıklanmış olup buna göre tapuda kayıtlı olan taşınmazların maliyet bedeli, bu taşınmazlardan maliyet bedeli belirlenemeyenlerin ise rayiç değer üzerinden kayıtlara alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Kamu idareleri, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te belirtilen usul ve esaslar dahilinde taşınmaz kayıt işlemlerini tamamlamak zorundadırlar. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 192’nci maddesinde, 252 Binalar Hesabı’nın, eklenti ve bütünleyici parçaları dâhil olmak üzere, kamu idarelerinin mülkiyetinde bulunan binalar ile bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için kullanılacağı, 193’üncü maddesinde ise, maliyet bedeli ile ya da bedelsiz olarak alınan veya diğer yollarla iktisap edilen binaların tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç kaydedileceği düzenlenmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 193’üncü maddesinde, satılan binaların, bir taraftan kayıtlı değeri ile 252 Binalar Hesabı’na alacak kaydedileceği, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu/olumsuz farkın ise 600 Gelirler Hesabı veya 630 Giderler Hesabı’na kaydedileceği belirtilmektedir.

Yapılan incelemede Kamu İdaresinin 2022 yılında 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na dayanarak satışını gerçekleştirdiği 53 adet binaya ilişkin elde ettiği geliri, 600 Gelirler Hesabı’na kaydettiği tespit edilmiştir.

Bu husus Kamu İdaresinin 2022 yılı bilançosunda yer alan 600 Gelirler Hesabı’na kayıtlı tutarların gerçek durumu yansıtmamasına neden olmuştur.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine uygun olarak taşınmaz kayıt ve yönetiminin gerçekleştirilebilmesi, taşınmaz envanterinin sağlıklı şekilde tespit edilmesi, taşınmazların mali tablolarda doğru olarak gösterilmesi için gerekli çalışmaların yapılması gerekmektedir.