İdarenin çeşitli kanunlara istinaden uyguladığı ve vadesinde ödenmeyen idari para cezaları ile ilgili haciz işlemlerini başlatmadığı ve bunun sonucunda tahsilat oranlarının düşük kaldığı tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 59’uncu maddesinde belediyenin gelirleri sıralanmıştır. Bunlardan biri ceza gelirleri olup, çeşitli yasal düzenlemeler (5326 sayılı Kabahatler Kanunu, 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 2872 sayılı Çevre Kanunu v.b.) içerisinde uygulanabilecek idari para cezalarına yer verilmiştir.

İdari para cezaları öncelikle bir tutanağa bağlanmakta ve ardından Belediye Encümeni onayına sunulmaktadır. Encümen tarafından onaylanan tutanak ilgililerine tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içerisinde (vadesinde) ödendiği takdirde tahsilat gerçekleşmiş olmaktadır. Aksi takdirde, ödenmeyen idari para cezası ile ilgili 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 55’inci maddesi gereğince ödeme emri düzenlenmektedir. Ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde borcun ödenmemesi durumunda ise, söz konusu Kanun'un 62’nci maddesi gereğince haciz işlemlerine başlanması gerekmektedir.

Konu ile ilgili Fethiye Belediyesi tarafından geçmişten bu yana tahakkuka bağlanan para cezalarının tutarları ve 2022 sonu itibari ile tahsilat oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 11: İdari Para Cezaları Tahakkuk ve Tahsilatları

Yapılan incelemede, idari para cezalarının kesildikten sonra Encümen tarafından onaylandığı, ilgili süreler içinde sorumlularına ödeme emri gönderildiği görülmüştür. Ancak ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren on beş gün içerisinde cezanın ödenmemesi durumunda elektronik haciz işlemlerinin başlatılmadığı tespit edilmiştir. Takip işlemlerinin tüm yönleriyle sonuçlandırılmaması, cezaların caydırıcılığını olumsuz yönde etkilenmekte, tahsilat oranlarının da düşük seviyelerde kalmasına sebep olmaktadır.

5393 sayılı Kanun’un “Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri” başlıklı 38’inci maddesine göre, belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek Belediye başkanına verilen görevler arasındadır. Bu kapsamda, ilgililer tarafından ödenmeyen para cezaları ile ilgili İdarenin haciz işlemlerini mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırması gerekmektedir.