İdare tarafından yap işlet devret modeli uygulanan taşınmaz kiralama işinde, yüklenici tarafından yapımı gerçekleştirilen taşınmazın teslim alınmadığı ve yüklenicinin uhdesine bırakıldığı görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde; Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütüleceği,

“İlkeler” başlıklı 2’nci maddesinde; Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasının ve ihalede açıklık ve rekabetin

sağlanmasının esas olduğu,

“Tahmin edilen bedelin tespiti” başlıklı 9’uncu maddesinde; tahmin edilen bedelin, bunun dayanaklarının da eklendiği bir hesap tutanağında gösterileceği ve asıl evrak arasında saklanacağı,

“Onay belgesi” başlıklı 11’inci maddesinde; onay belgesinde, ihale konusu olan işin nevi, niteliği, miktarı, varsa proje numarası, tahmin edilen bedeli, kullanılabilir ödenek tutarı, avans ve fiyat farkı verilecekse şartları, ihalede uygulanacak usul, yapılacaksa ilanın şekli ve adedi, alınacaksa geçici teminat miktarının belirtileceği,

“Şartnamelerin verilmesi” başlıklı 12’nci maddesinde; ihalesi yapılacak işe ait şartnameler ve eklerinin, özel kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, ilgili idarelerce hazırlanacağı ve tasdikli örneklerinin bedelsiz veya özelliklerine göre idarelerce takdir edilecek bir bedel karşılığında isteyenlere verileceği,

Belirtilmiştir.

İdare tarafından 2886 sayılı Kanun uyarınca kiraya verilen taşınmazların gerek ihale ilan metinleri ve kiralamaya ilişkin şartnamelerinde gerekse sözleşmelerinde kiraya verilen alanların nev’i, kullanım amacı ve bu yerlerin kaç metrekare olduğu belirtilmektedir. Söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi için yapılan ihalelerde istekliler tarafından teklif edilen bedeller ilanda belirtilen kullanım alanı ve kullanım amacı için verilen tekliflerdir. İhale öncesinde belirlenen mevcut kullanım alanlarının sözleşme sonrası kiracılar tarafından genişletilmesi ve/veya kullanımı ihale dokümanlarında öngörülmeyen yerlerin kiracılar tarafından kullanılması hem kişiler lehine haksız kazanca sebep olabilecek, hem de ihale öncesi belediye tarafından belirlenen kiralamaya ilişkin şartların ihaleden sonra değiştirilmesi anlamını taşıyabilecektir.

İdare hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan 2886 sayılı Kanun uyarınca ihale yoluyla kiraya verilenlerin sözleşme ve şartnamelerinde kiraya verilen yerlerin kullanım amacı ve kullanım alanlarının ne kadar olduğu belirtilmektedir. İhaleler söz konusu dokümanlara göre yapılmakta ve hem İdare hem de kiracılar imzalanan sözleşme ile şartnamelerde yazılı hususlara uymayı taahhüt etmektedir.

Yapılan incelemede;

-Yap işlet devret yöntemi ile 01.12.2016 tarihinde yapılan kapalı teklif usulü ihale ile

kiraya verilen 3209 ada 19 parsel yanındaki kadastral boşluğun 01.11.2016 tarihli ihale onay belgesinde işin nevinin; “İnşaat yapım ve işletme şartlı yap işlet devret modeli ile kiralama işi (3209 ada, 19 parsel yanındaki kadastral boşluğa park ve otopark yapılması)” şeklinde belirtildiği,

-İşe ait şartnamenin “İmar durumu veya projede ilave veya eksilme olması hali” başlıklı 25’inci maddesinde; “Belirlenen yıllık kira bedelleri, söz konusu kadastral boşluk üzerine “park ve otopark” inşa edilmek üzere öngörülmüştür.” düzenlemesine yer verildiği,

-Anılan şartnamenin “İhale konusu işe ait asgari şartlar” başlıklı 2.4.’üncü maddesinin

(a) bendinde;

“İstanbul ili, Beyoğlu ilçesi, Örnektepe mahallesi, sivaseli sokak, 3209 ada, 19 parselin yanındaki tasarrufu belediyemize ait kadastral boşluğa ilişkin; Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 19.08.2016 tarih ve 4684 sayılı onayladığı belirtilen proje esas alınmak suretiyle park ve otopark yapılmak üzere inşaat artı işletme süresi toplam 29 yıllığına (Yapım süresi 1 yıl, işletme süresi 28 yıl) yap işlet devret modeli ile kiralanması…”,

-(k) bendinde;

“Yüklenici tarafından tasarrufu belediyemize ait olan taşınmaz üzerine haciz, ipotek, teminat vb. yükümlülükler konulmaması kaydıyla “park ve otopark” olarak kullanılmak üzere yapım karşılığı inşaat artı işletme süresi toplam 29 yıllığına (yapım süresi 1 yıl, işletme süresi 28 yıl) “İnşaat Yapım ve İşletme Şartlı Kiralama” işi…” düzenlemelerine yer verildiği,

-24.10.2016 tarihli fiyat tespit komisyon raporunda tahmini yıllık kira bedeli belirlenirken hesaba sadece otoparktan elde edilmesi öngörülen kazancın dahil edildiği ve kafeden elde edilmesi öngörülen kazancın hesaplamalara dahil edilmediği,

-Kültür ve Turizm Bakanlığının İstanbul II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 19.08.2016 tarih ve 4684 sayıyla onayladığı proje incelendiğinde ise; projede park ve otopark yapımı haricinde kafe yapımının da öngörüldüğü anlaşılmış olmakla birlikte; yukarıda yer verilen ihale dokümanı düzenlemelerinin aksine İdare tarafından işin projesinde yapımı öngörülen ve yüklenici tarafından yapımı gerçekleştirilen kafenin yüklenicinin uhdesine bırakıldığı ve yapım işi bittikten sonra İdare tarafından teslim alınmadığı görülmüştür. Oysa ki işe ait şartname ve sözleşmede kafenin kullanımı ile ilgili herhangi bir düzenleme

bulunmamaktadır.

Yukarıda görüleceği üzere; işe ait ihale dokümanlarında ve fiyat tespit komisyon raporunda park ve otopark ile ilgili hususlara yer verilirken, işin projesinde yer alan kafe ile ilgili herhangi bir hususa yer verilmemiştir ve hesaplamalara dahil edilmemiştir, bu durumda kafenin yüklenici tarafından yapımı gerçekleştirildikten sonra İdare tarafından devralınması gerekmektedir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, İlgili firmaya yazı yazılmış ve bahse konu taşınmazın teslim edilmesi istenmiştir.

Sonuç olarak, İdarenin yukarıda yer verilen düzenlemelere uygun olarak, ihalelerde açıklık ve rekabetin sağlanmasını teminen ihale dokümanında yer verilen düzenlemeleri yerine getirmesi gerekmektedir.