Kurum kayıtlarında yapılan incelemelerde Görevde Yükselme ve Unvan Yönetmeliğinde yer alan şartları taşımayan kişilerin görevde yükselmeye tabi Müdür kadrolarına atandığı görülmüştür.

18.04.19999 tarih ve 23670 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde;

“Bu Yönetmeliğin amacı, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, Devlet memurları ile 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadî teşebbüslerinde görev yapan sözleşmeli personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.” Denilmek suretiyle görevde yükselme ve unvan değişikliklerinde liyakat ve kariyer ilkelerine dikkat çekilmiştir. Aynı hükme Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğinde de yer verilmesi yapılacak atamalarda bu hususun ilke edinilmesinin gerekliliğini göstermektedir.

04.07.2009 tarih ve 27278 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin “Görevde Yükselme Sınavına tabi Olarak Atanacaklarda Aranacak Özel Şartlar” başlıklı 7 nci maddesinde;

“(1) 5 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan unvanlara görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda aşağıdaki özel şartlar aranır.

1. Müdür ve şube müdürü kadrosuna atanabilmek için;
   1. 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen atanma şartlarını taşımak,
   2. Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak,
   3. Ekli (1) sayılı listede sayılan ve teknik öğrenim gerektiren müdürlüklere

      atanabilmek için; yükseköğretim kurumlarının, kadronun görev alanı ile ilgili eğitim ve öğretimde bulunan en az dört yıllık bölümlerinden veya bu bölümlere denkliği kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olmak,

   4. Ekli (2) sayılı listede sayılan müdürlükler için son müracaat tarihi itibariyle iki yılı uzman, sivil savunma uzmanı, şef, ayniyat saymanı, kontrol memuru, eğitmen veya muhasebeci kadrosunda çalışmış olmak,

Tesisler müdürlüğü ve spor işleri müdürlüğü yukarıdaki yönetmeliğin ekli (2) sayılı listesinde yer aldığı için bir kişinin ilgili müdürlüklere atanmasında 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen atanma şartlarını taşıması, fakülte veya en az 4 yıllık yüksekokul mezunu olması ve son müracaat tarihi itibariyle iki yılı uzman, sivil savunma uzmanı, şef, ayniyat saymanı, kontrol memuru, eğitmen veya muhasebeci kadrosunda çalışmış olması gerekmektedir.

Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğinin “Zabıta ve itfaiye personeli” başlıklı 21’ inci maddesinde “Zabıta ve itfaiye personelinin görevde yükselme işlemleri, ilgili mevzuat hükümlerine göre yürütülür.” İfadesine yer verilmiştir.

21.10.2006 tarih 26326 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin “Görevde yükselme şartları” başlıklı 19’ uncu maddesinde “Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve itfaiye müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.” Denilmek suretiyle itfaiye daire başkanı ve itfaiye müdürü ilgili Yönetmelik kapsamından çıkarılmıştır.

Yine 11.04.2007 tarih 26490 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin “Görevde yükselme şartları” başlıklı 17’ nci maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sayılan unvanlardan daire başkanı ve zabıta müdürü dışındaki kadrolara yapılacak atamalarda aşağıdaki şartlar aranır.” Denilmek suretiyle zabıta daire başkanı ve zabıta müdürü ilgili Yönetmelik kapsamından çıkarılmıştır.

Yani bir kişinin itfaiye müdürü ve zabıta müdürü olabilmesi için en az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olması, 657 sayılı Kanun’un 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen atanma şartlarını taşıması yeterlidir.

Kurum kayıtlarında yapılan incelemelerde görevde yükselme ve unvan yönetmeliğinde belirtilen şartları taşımayan görevlilerin Yönetmelik kapsamı dışında yer alan itfaiye ve zabıta müdürlüklerine atandığı, ilgili müdürlüklerde 1 ay kadar bekletildikten sonra unvan yönetmeliğine tabi kadrolara atamalarının gerçekleştirildiği görülmüştür.

Yukarıda belirtilen atama usulü Yargıtay tarafından da kusurlu bulunulmuş ve Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 18.03.2009 tarih ve E:2007/5472, K:2009/5171 sayılı Kararında “Yönetmeliğinin 9 ve 10.maddeleri hükümlerini etkisiz kılmaya yönelik olarak, bu koşullara tabi olmayan üst görev niteliğindeki il müdür yardımcılığına atamalarını yaptıktan sonra bu görevde hizmetlerinden yararlanılmadan, kısa süre sonra sınav koşulu olan ast görev niteliğindeki ilçe müdürlüğü ve şube müdürlüğüne atanmaları biçimindeki danışıklı ( muvazaalı ) işlemleri sonucu ataması yapılan bu görevlilere haksız kazanç sağlayan ve eğitim ve sınava katılarak başarılı oldukları için atama bekleyen kişilerin mağduriyetine yol açan eylemlerinde atılı suçun oluştuğu” hükmünü vererek bu atamaların muvazalı olduğunu ve görevi kötüye kullanma suçu oluşturduğu ifade edilmiştir.

Yukarıda belirtilen gerekçelerle personel atamalarında görevde yükselme ve unvan yönetmeliğinde yer alan şartların gözetilmesi, mevzuat hükümlerinin etkisini azaltacak usullerde (muvazaalı) atamaların yapılmaması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmeliğin “Zabıta ve İtfaiye personelinin görevde yükselme işlemleri ilgili mevzuat hükümlerine göre yürütülür.” denildiğinden; İtfaiye Yönetmeliğinde İtfaiye Müdürü kadrosunun Yönetmelik kapsamı dışında olması ve Yönetmelik hükümlerine tabi bulunmaması, İtfaiye Müdür olma şartları; en az dört yıllık yüksekokul mezunu olması, 657 sayılı Kanunun 68. Maddesinin ( B ) bendinde belirtilen atama şartlarını taşıması yeterlidir.” Denilmektedir. İtfaiye Müdürü olma şartlarını taşıyan personellerin ataması yetki ve makam tarafından yapılmıştır. Atamaya yetkili makam, görülen lüzum üzerine atamaları yapılmıştır. Atamalar ile ilgili işlemlerde tavsiye edilen şekilde davranılacaktır." Denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında özetle ilgili atamaların mevzuat çerçevesinde yapıldığı, İtfaiye Müdürü olma şartlarını taşıyan personelin ataması görülen lüzum üzerine atamaya yetkili makam tarafından yapıldığı ve sonraki dönemlerde atamalar ile ilgili işlemlerde tavsiye edilen şekilde davranılacağı belirtilmiştir.

Kamu idaresi atamaların mevzuat çerçevesinde olduğunu iddia etse de; Bulguda belirtildiği üzere bir kişinin itfaiye müdürü ve zabıta müdürü olabilmesi için en az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olması, 657 sayılı Kanun’un 68 inci maddesinin (B) bendinde belirtilen atanma şartlarını taşıması yeterlidir. Kurum kayıtlarında yapılan incelemelerde Görevde Yükselme ve Unvan Yönetmeliğinde belirtilen şartları taşımayan görevlilerin Yönetmelik kapsamı dışında yer alan itfaiye ve zabıta müdürlüklerine atandığı, ilgili müdürlüklerde 1 ay kadar bekletildikten sonra unvan yönetmeliğine tabi kadrolara atamalarının gerçekleştirildiği görülmüştür. Yani itfaiye müdürü ve zabıta müdürü olan kişilerin ilgili Yönetmelik şartlarını taşıyan müdürlüklere atanmak için bir kazanılmış hak taşımamaktadır. Zabıta ve itfaiye müdürü kadrolarında olan kişiler ancak Yönetmelik şartları taşımaları durumunda diğer müdürlüklere atanma hakkına sahip olabileceklerdir.

Sonuç olarak personel atamalarında görevde yükselme ve unvan yönetmeliğinde yer alan şartların gözetilmesi, mevzuat hükümlerinin etkisini azaltacak usullerde (muvazaalı) atamaların yapılmaması gerekmektedir.