Karar Künyesi
Kamu İdaresince Emlak Vergisine esas bina sınıfları, Maliye Bakanlığınca yayınlanan “Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvel” yerine “Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ” ekinde yer alan cetveller kullanılarak belirlenmektedir.
Emlak Vergine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük’ün “Binaların inşaat sınıflarına göre ayrımı” başlıklı 10’uncu maddesinde;
“Binalar, aşağıdaki sınıflara ayrılır:
- Lüks inşaat,
- Birinci sınıf inşaat,
- İkinci sınıf inşaat,
- Üçüncü sınıf inşaat,
- Basit inşaat,
Bu sınıflama, binanın yapılış tarzı, işçiliği, çeşitli kısımlarında kullanılan malzemenin cinsi, kalitesi ve benzeri hususlar nazara alınarak yapılır.
İnşaat sınıflarının tayinine esas alınacak nitelikler Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan olunur.”
denilmektedir.
Bahsedilen Tüzük’ün 10’uncu maddenin son fıkrasındaki hükme istinaden 15.12.1982 tarih ve 17889 sayılı Resmi Gazete'de “Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvel” yayımlanmıştır. Cetvelde binaların yapılış tarzı, işçiliği, çeşitli kısımlarında kullanılan malzemenin cinsi ve kalitesi gibi özelliklere yer verilmiş, binalar Tüzük’e uygun olarak beş sınıfa ayrılmış ve her sınıf için de on adet kıstas belirlenmiştir. Emlak Vergisine esas olacak bina sınıflarının tespiti bu kıstaslara göre yapılmalıdır.
Bu kıstaslara göre belirlenecek bina sınıflarının metrekare başına inşaat maliyet bedelleri ise her yıl yayınlanan Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğ eklerinde yer verilen
“Binaların Metrekare Normal İnşaat Maliyet Bedellerini Gösterir Cetveller” tarafından belirlenmektedir.
İlgili cetvellerde metrekare normal inşaat maliyet bedelleri, bina çeşitlerine ve sınıflarına göre belirlenmekte; bina inşaat maliyetleri ise bina vergisinin matrahını doğrudan etkilemektedir. Bina sınıfının olması gerekenden daha düşük bir sınıf olarak belirlenmesi, inşaat maliyet bedellerinin, dolayısıyla bina vergi değerlerinin olması gerekenden daha az miktarda hesaplanmasına ve belediyenin daha az miktarda emlak vergisi tahsilatı yapmasına neden olmaktadır.
Kamu İdaresince emlak vergisine esas bina sınıfları tespit edilirken “Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvel” yerine yapı kullanım izin belgeleri için yayımlanan ve bina sınıflarını tamamen farklı kriterlere göre belirleyen “Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ” ekinde yer alan cetveller kullanılmıştır. Örneğin söz konusu Tebliğ’de 1. Sınıf Yapılar, basit kümes, basit tarım yapıları, kâgir inşaat, gölgelik, çardak gibi en düşük sınıftaki yapılar olarak tarif edilmekte iken; “Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvel” de ise 1. Sınıf Yapılar tabii ve suni taş kaplamalı, ısı yalıtımlı, püskürtme sıvalı, ahşap parke ve halı kaplı… binaları temsil etmektedir. Bu durum tüm bina sınıfları için geçerli olup söz konusu yanlış uygulama emlak vergisine esas bina sınıflarını ve bu sınıflar için hesaplanacak değerler üzerinden alınacak Bina Vergilerini doğrudan etkilemektedir.
Sonuç olarak emlak vergisi kaybını önleyecek şekilde bina sınıflarının yeniden tespit edilmesine yönelik çalışmalar yapılmalı; Emlak Vergisine esas bina sınıflarının tespitinde Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvel dikkate alınmalıdır.
Kamu idaresi cevabında; "Emlak vergisi kaybını önleyecek şekilde bina sınıflarının yeniden tespit edilmesine ve beyannamesi verilmemiş taşınmazların tespiti amacıyla Gelir Arttırıcı Çalışma grubu kurulmuştur."
denilmektedir.
Sonuç olarak Kamu İdaresince bulgu konusu hususa katılınmakta olup, emlak vergisi kaybını önleyecek şekilde bina sınıflarının yeniden tespit edilmesi ve beyannamesi verilmemiş taşınmazların tespiti amacıyla gelir arttırıcı çalışma grubunun kurulduğunu belirtilmiştir.
Emlak Vergisine esas bina sınıflarının tespitinde Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvelin dikkate alınması gerekmekte olup bu husus gelecek yıl denetimlerinde izlenecektir.