İdarenin iştirakinden almış olduğu uzun vadeli mali borçların hatalı muhasebeleştirildiği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Hesap planı” başlıklı 45’inci maddesinin ikinci fıkrasında; bu Yönetmelik kapsamına dâhil idarelerin, hesap planında yer

alan hesaplardan sadece mali işlemleriyle ilgili olan hesapları tutacağı; “Detaylı hesap planları” başlıklı 46’ncı maddesinde ise kurumlara ait detaylı hesap planlarının, bu Yönetmelik’te belirlenen hesap planı çerçevesinde Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle ilgili Bakanlıkça hazırlanacağı ifade edilmiştir.

Diğer yandan, Mezkûr Yönetmelik’in 303’üncü maddesine göre, 403-Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı, diğer kamu idarelerine olan ve vadesi bir yılı aşan mali borçların izlenmesi için; 311’inci maddesine göre de, 409-Uzun Vadeli Diğer İç Mali Borçlar Hesabı kurum tarafından alınan diğer uzun vadeli iç borçların izlenmesi için kullanılmaktadır.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca çıkarılan 2021 yılı Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planında 403-Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı için “03.06.05. Belediyeye Bağlı Kuruluş ve Şirketler” yardımcı hesap kodu yer almaktadır.

Anılan mevzuat hükümlerine göre, diğer kamu idarelerine olan ve vadesi bir yılı aşan mali borçların 403-Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabında, bu hesapta takip edilmemesi gereken diğer mali borçların ise 409-Uzun Vadeli Diğer İç Mali Borçlar Hesabında takip edilmesi gerekmektedir. Belediyelerin bağlı kuruluşları ile iştiraklerinden alacakları mali borçları, 403-Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabında izlemeleri gerektiği 2021 yılı Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planında da belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, İdarenin iştirakinden almış olduğu vadesi bir yıldan uzun olan 1.199.250.124,24 TL’lik mali borcu 403-Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabında takip etmesi gerekirken, 409-Uzun Vadeli Diğer İç Mali Borçlar Hesabında takip ettiği tespit edilmiştir. Bu durum 403-Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabının bakiyesinin olması gerekenden 1.199.250.124,24 TL daha az, 409-Uzun Vadeli Diğer İç Mali Borçlar Hesabının da olması gerekenden 1.199.250.124,24 TL daha fazla bakiye vermesine yol açmıştır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; bulguda tespit edilen hususa ilişkin 2022 yılında gerekli düzeltmenin yapıldığı belirtilmiş olsa da yapılan düzeltmenin 2021 yılı dönem sonu mali tablolarındaki hataya düzeltici bir etkisi bulunmamaktadır. Bu durumda, 2021 yılı bilançosunda, 403-Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı 1.199.250.124,24 TL eksik tutarla, 409-Uzun Vadeli Diğer İç Mali Borçlar Hesabı da 1.199.250.124,24 TL fazla tutarla yer almıştır.

Sonuç olarak, mali tablolarda gerçeğe uygun bilgi yer alması için, İdarenin iştiraklerinden almış olduğu mali borçların 403-Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabında takip

edilmesi gerekmektedir.